به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از ایکنا؛ خسرو غنی‌زاده، کارشناس مسائل اقتصادی در یادداشتی، به تحلیل «پشتوانه پول ملی» کشور پرداخته است.

یکی از عمیق‌ترین بحران‌های نظام اقتصادی کشور ما، بی‌ثباتی و بی‌پشتوانگی پول ملی است؛ بحرانی که نه‌تنها معیشت مردم را نشانه گرفته، بلکه شالوده اعتماد عمومی به ساختار حکمرانی اقتصادی را نیز فرسوده کرده است. درک نادرست از مفهوم «پشتوانه پول» و بی‌توجهی به آموزه‌های اقتصادی اسلام، ریشه بسیاری از نابسامانی‌های اقتصادی امروز ماست.

پرسش‌های اساسی از مسئولان اقتصادی و بانکی کشور همچنان بی‌پاسخ باقی مانده است: چرا در دوران حکومت امام علی(ع)، که الگوی ناب حاکمیت اسلامی بود، پول اسلامی به باارزش‌ترین پول تبدیل شد اما در جمهوری اسلامی ایران با گذشت بیش از چهار دهه از انقلاب، پول ملی ما به تدریج به یکی از بی‌ارزش‌ترین ارزهای جهان بدل شده است؟

این تناقض نشان از آن دارد که بین نظام بانکی و پولی ما با مبانی اقتصاد اسلامی، فاصله‌ای عمیق افتاده است. خلق پول بدون پشتوانه، مهم‌ترین گسل در این مسیر است؛ گسلی که نه‌فقط موجب تورم‌های بی‌سابقه شده، بلکه عدالت اقتصادی را نیز زیر سوال برده است.

مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی سال‌ها پیش دردمندانه فریاد زدند که «پول ما اسلامی نیست»؛ چون پول اسلامی، پشتوانه‌دار، با ثبات، شفاف و عادلانه است. از منظر ایشان، حفظ ارزش پول ملی، نه صرفاً یک وظیفه اقتصادی، بلکه یک «واجب شرعی» است که در قبال آن، مسئولان کشور باید پاسخگو باشند.

پول، معیار سنجش ارزش است؛ آیا این معیار، امروز در اقتصاد ایران ثابت مانده است؟ وقتی واحد اندازه‌گیری ارزش دچار نوسان دائمی می‌شود، چگونه می‌توان از عدالت در مبادله، قیمت‌گذاری و حتی کار و تلاش سخن گفت؟ وقتی ارزش زحمات مردم، روزبه‌روز با کاهش قدرت خرید پولشان فراموش می‌شود، عدالت اجتماعی به شعاری پوچ بدل می‌گردد.

جای پرسش دارد:

پول ملی ما بر اساس کدام فرمول و معیار علمی، دینی و عقلانی خلق و کنترل می‌شود؟

چگونه ممکن است پشتوانه‌ای برای پول در نظر نگرفته باشیم، اما از مردم بخواهیم به آن اعتماد کنند؟

چرا سیاست‌گذاران اقتصادی ما هنوز حاضر نیستند به زبان ساده برای مردم توضیح دهند که چرا هر روز ارزش پولشان کمتر می‌شود؟

مگر اسکناس‌ها سند مالکیت دسترنج ملت نیستند؟ پس چرا این سند، روزبه‌روز بی‌ارزش‌تر می‌شود؟

در نظام اقتصادی اسلام، «پول» وسیله مبادله و حافظ عدالت است، نه کالایی سوداگرانه برای سفته‌بازی و ربای پنهان. وقتی انفال - نفت، گاز، معادن و منابع طبیعی - به جای آنکه پشتوانه پول ملی باشند، صرف هزینه‌های جاری و واردات بی‌ضابطه می‌شوند، اعتماد مردم به پول ملی به‌درستی فرو می‌ریزد.

اکنون که مجلس شورای اسلامی، براساس طرح جدید بانکداری اسلامی، مسئولیت استقرار نظام عادلانه پولی را بر دوش بانک مرکزی نهاده، آیا این نهاد حاضر است به وظیفه شرعی و قانونی خود یعنی «حفظ و ارتقای ارزش پول ملی» عمل کند؟

براساس ماده ۳ این طرح، بانک مرکزی باید اهدافی چون کنترل تورم، ثبات شبکه بانکی، حمایت از رشد اقتصادی و مهم‌تر از همه، حفظ ارزش پول ملی را محقق کند. این اهداف، اگرچه روی کاغذ قابل تحسین‌اند اما بدون اراده جدی و ساختار اجرایی شفاف، راه به جایی نخواهند برد.

مرحوم آیت‌الله حائری تأکید داشت که: «با پول قوی است که می‌توان قدرت اول اقتصادی منطقه شد، نه با پول ضعیف». از نظر ایشان پول اسلامی، نه گران است و نه ارزان، بلکه باید دارای «پشتوانه ثابت» باشد.

در نهایت باید گفت اقتصاد اسلامی بدون عدالت پولی، به سرانجام نمی‌رسد. پول بی‌پشتوانه، ریشه ربای پنهان، فقر ساختاری و گسترش فاصله طبقاتی است. تا زمانی که خلق پول بدون قاعده ادامه داشته باشد و ارزش پول ملی در بازی‌های سیاسی و تورمی قربانی شود، انقلاب اسلامی در بعد اقتصادی، از آرمان‌های خود فاصله خواهد گرفت.

استفاده از انفال به عنوان پشتوانه پول، پایان دادن به خلق پول بدون منطق، شفاف‌سازی فرآیند خلق و توزیع نقدینگی، و آموزش عمومی درباره «ماهیت واقعی پول» و وظایف مردم و دولت در قبال آن از راهکارهای مؤثر در تقویت ارزش پول ملی هستند و همچنین باید به یاد داشته باشیم که انقلاب اسلامی برای تحقق عدالت به‌پا خاست؛ عدالت، بدون پول سالم و باارزش، ممکن نیست