به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی قائینی راهبر اندیشه‌ورزی مجتمع عالی تربیت مجتهد و مدیر مدرسه علمیه محمدیه در هم‌اندیشی علمی «بررسی ظرفیت نظام آموزشی حوزه در دستیابی به فقه حکومتی و فقه نظام‌ساز» که صبح امروز به همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار شد، با اشاره به برخی چالش‌های بنیادین نظام آموزشی حوزه‌های علمیه، تأکید کرد: بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب چراغی فراروی حوزه‌های علمیه افروخت که نه‌تنها باید مورد توجه حوزه‌های شیعه بلکه همه جوامع علمی اسلامی قرار گیرد.

نقش نظام آموزشی حوزه در پاسخ‌گویی به مسائل نوپدید فقهی

  وی با انتقاد از ناکارآمدی برخی ساختارهای آموزشی در پاسخ‌گویی به نیازهای نوپدید فقهی، اظهار داشت: امروز با مسائل متعدد فقهی مواجه هستیم که پاسخ‌های روشن و کارآمدی برای آن‌ها در دسترس نیست؛ این در حالی است که جامعه اسلامی باید بتواند پاسخ‌گوی نیازهای زمانه خود باشد.   حجت‌الاسلام والمسلمین قائینی با استناد به روایات معصومین علیهم‌السلام، تصریح کرد: در روایات آمده است که علم نوری است که خداوند در دل کسی قرار می‌دهد که شایسته هدایت باشد. علم نه موضوعیتی ذاتی بلکه طریقیت دارد؛ یعنی ارزشی دارد که انسان را به عبودیت و کمال برساند. اگر علمی در خدمت هدایت نباشد در قاموس دین بی‌ارزش است.   وی با اشاره به اینکه هدف از خلقت انسان عبودیت و تعالی است، افزود: تنها با علمی که راه رسیدن به این هدف را هموار کند می‌توان به رشد حقیقی دست یافت. علمی که در عرصه عمل به کمک انسان نیاید و صرفاً به محفوظات یا مباحث انتزاعی محدود شود نمی‌تواند رسالت دین را محقق سازد.   مدیر مدرسه علمیه محمدیه با اشاره به حدیث معروف «العالِم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس»، خاطرنشان کرد: کسی که به زمان خود و مشکلات آن آگاه باشد دچار سردرگمی نمی‌شود. اما اگر عالمی نتواند مسائل روز را بشناسد و برای آن راه‌حل ارائه دهد، عالم حقیقی نیست. این‌که فقط دعا کنیم و حل مشکلات را به خدا واگذار کنیم بدون آنکه اهل جهاد علمی و عملی باشیم مصداق علم‌ورزی دینی نخواهد بود.  

عالم دینی، راهنمای جامعه در مسیر عبور از چالش‌های زمانه است

  وی تأکید کرد: امروز نمی‌توانیم نسبت به مسائل زمانه بی‌تفاوت باشیم. عالم کسی است که واقعیت‌های اجتماعی را بشناسد با پیچیدگی‌های دوران درگیر شود و جامعه را از نقص به کمال برساند.   حجت‌الاسلام والمسلمین قائینی با اشاره به سخنان امام خمینی(ره) گفت: ایشان به درستی هشدار دادند که در دنیای امروز اگر چشم و گوش‌مان باز نباشد دشمنان شرق و غرب ما را از بین خواهند برد. بنابراین علم دینی اگر نتواند مشکلات واقعی انسان را حل کند و تنها به اصطلاحات و مفاهیم انتزاعی محدود بماند دیگر علم نخواهد بود بلکه حجاب حقیقت می‌شود.   وی در پایان خواستار بازنگری جدی در ساختار آموزشی حوزه‌های علمیه شد و گفت: باید از تجربه‌ها و روایات الهام گرفت و به سوی علمی حرکت کرد که در خدمت هدایت تمدن‌سازی و پاسخ‌گویی به نیازهای زمان باشد.