به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در یادداشتی مطرح کرد؛ بسمه تعالی «آنک مردن پیش چشمش تهلکهست» اخیرا برخی فقه پژوهان، در یکی از شبهای محرم بحثی را ذیل این سوال مهم عرضه کرد که «موضوع شهادت و به تبع احکام فقهی آن چیست؟» از نظر وی، حُسن فاعلی: یعنی نیت خالص، انگیزه الهی، قصد قربت؛ وگرنه حتی کشتهشدن در رکاب پیامبر، اگر با هدف غنیمت باشد، شهادت نیست. و مراد وی از حسن فعلی، آن است که فرد در رکاب امام معصوم یا منصوب از سوی در راه خدا جهاد کند و یا اینکه – در عصر غیبت – به منظور دفاع از سرزمین اسلامی وارد جنگ شود بشرط اینکه راهی جز جهاد نباشد و همه راههای مداهنه بسته باشد و الا اگر بتوان صلح کرد و مانع کشته شدن خود و دیگران شود حسن فعلی ندارد و کشته شدن در این نبرد شهادت بشمار نمی رود. وی اضافه کرد که در مقام عمل، چون نیتها قابل مشاهده نیست، بیشتر باید بر رکن دوم تمرکز کرد؛ جایی که بتوان با ادله روشن، مشروعیت میدان جنگ را احراز کرد. صرفا اینکه کسی عاشق شهادت است و قرار است به فوز عظمی شهادت برسد دلیلی بر حسن فعلی نمی شود. وی از جمله ادله ای که برای عدم دفاع از سرزمین در صورت امکان مداهنه به آیه شریفه «لَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ» اشاره کرده و آن را اینگونه تفسیر کرده است: این آیه ناظر به همهجاهاییست که جان انسان بدون مصلحت، فایده و اثر از بین میرود. ایستادگی بدون فایده، ولو با نیّت قربت، ممکن است مصداق همین “هلاکت” باشد. ایشان در ادامه ناظر به قیام امام حسین در این خصوص این گونه اظهار داشته است: ما نمیدانیم که در ماجرای عاشورا، راه مصالحه اصلاً بسته بود یا نه. شاید امام میدانست که یزید هیچ عهدی را وفا نخواهد کرد، یا جامعه به چنان جهلی رسیده بود که باید با خون بیدار شود. پس قیام عاشورا، نه یک قاعده عام، بلکه قضیهای در واقعهای خاص بود.