بانک مرکزی مکلف به اجرای بانکداری اسلامی است / فرهنگ‌سازی و آموزش، کلید موفقیت بانکداری اسلامی در ایران

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از رادیو گفتگو؛ حجت الاسلام و المسلمین دکتر مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس شورای فقهی بانک مرکزی، نماینده ادوار مجلس و از اساتید فقه و اقتصاد در حوزه و دانشگاه در یک گفتگو درخصوص مهم ترین چالش‌های نظام بانکداری صحبت کرد.

حجت الاسلام مصباحی مقدم در ابتدای برنامه گفت: بانکداری اسلامی بانکداری است که مطابق ضوابط شریعت، منابع مردم را جذب کرده و در قالب قراردادهای مشروع، مردم و بنگاه‌ها را تأمین مالی کند.

وی به رابطه دو سویه بانکداری اسلامی و بازار کالا و خدمات اشاره کرد و افزود: بانکداری اسلامی ارتباط تنگانگی را بین نظام بانکی و بازار واقعی کالا و خدمات ایجاد می‌کند و به عبارت دیگر بانکداری اسلامی تولید و تجارت را تأمین می‌کند لذا هر اثر مثبتی که بر جای می‌گذارد از طریق تولید و تجارت است و هر رونق و رکودی هم که در بازار کالا و خدمات باشد در بانک منعکس می‌شود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: بانکداری اسلامی یک بانکداری اخلاقی نیز هست و رعایت مسائل اخلاقی و بالاخص مسئله عدالت در توزیع فرصت‌ها و امکانات و منابع مالی در دستورکار بانکداری اسلامی قرار دارد.

حجت الاسلام مصباحی مقدم، وظیفه اجتماعی به معنای کمک به خانواده‌های کم درآمد جامعه و رفع فقر را نیز از دیگر اهداف بانکداری اسلامی برشمرد و گفت: کمک هزینه ازدواج و کمک هزینه فرزندآوری و اشتغال و ساخت مسکن و امثالهم که برای خانواده‌های کم درآمد جامعه در مجلس شورای اسلامی مصوب شده از جمله مواردی است که در بانکداری اسلامی دیده شده است.

نماینده ادوار مجلس با اشاره به اینکه قانون جدید بانک مرکزی، که از خرداد ماه اجرایی شده، بانک مرکزی را مکلف به اجرایی کردن بانکداری اسلامی کرده است عنوان کرد: بانکداری بدون ربا در سال ۱۳۶۲ تصویب و از سال ۱۳۶۳ اجرایی شد اما هم اکنون بانک مرکزی مکلف است که بانکداری اسلامی را اجرایی کند و شورای فقهی بانک مرکزی نیز به همین دلیل تشکیل شده و این شورا در قانون جدید بانک مرکزی جایگاه رکن را در بانک مرکزی دارد.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه عدالت در توزیع فرصت‌ها و امکانات یک موضوع عام تر از کارکرد بانکی است اما بانکها نیز متناسب با استعدادها و ظرفیت افراد باید اعتبارسنجی اقتصادی و اعتبارسنجی تسهیلاتی را انجام دهند.

حجت الاسلام مصباحی مقدم  در این مصاحبه درمورد اینکه بانکداری اسلامی مخالف پول داشتن و متمول بودن نیست و به کسب و کار مشروع اهمیت می‌دهد به حدیثی از امام صادق علیه السلام اشاره و بیان کرد: حضرت امام صادق (ع) فرمودند «چقدر خوب است مال شایسته برای انسان شایسته» لذا بهترین کار این است که اموال بزرگ و ارزشمند در اختیار انسان‌های بزرگ و ارزشمند قرار گیرد تا هم خودشان بهره ببرند و هم به دیگران منفعت برسانند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در بخش دیگر این برنامه به چالش‌های بانکداری در کشور اشاره کرد و گفت: یکی از چالش‌ها، مسئله اصلاح نشدن و فقدان نرم افزاری‌های متناسب با بانکداری اسلامی است. ما اگرچه قانون عملیات بانکی بدون ربا را داریم و دستورالعمل‌های متناسب با آن هم نوشته شده اما نرم افزارهایی که بانکها برای جذب منابع و اعطای تسهیلات به کار می‌گیرند متناسب با بانکداری اسلامی نیستند.

وی تصریح کرد: بانکداری اسلامی دقیقاً در خدمت بازار فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی است اما بانکداری ربوی چنین کارکردی را ندارد.

حجت الاسلام مصباحی مقدم بر ضرورت راه اندازی نرم افزارهای متناسب با تأمین مالی خرد و تأمین مالی بنگاه‌ها تأکید کرد و گفت: اگر این نرم افزارها را تهیه کنیم و آموزش چهره به چهره داشته باشیم خرید هر نوع کالا و خدمات می‌تواند از طریق آن و به آسانی انجام شود.

رئیس شورای فقهی بانک مرکزی همچنین اصلاح حسابداری بانکداری را نیز از دیگر چالش‌ها عنوان کرد و افزود: در حال حاضر حسابداری بانکداری ما دقیقاً حسابداری بانکداری مبتنی بر نرخ بهره و ربوی است چون بانکها به جای اینکه سپرده‌های سرمایه گذاری مردم را زیر خط ببرند این منابع را در ستون بستانکار قرار می‌دهند و در مقابل، سودی که ماهانه به سپرده گذاران می‌دهند را هم در ستون بدهکاری بانک می‌گذارند.

وی افزود: بانک‌های جهان اسلام، یک موسسه بین المللی به نام موسسه استانداردسازی حسابداری بانکداری اسلامی را پذیرفته‌اند اما ما در بانکداری اسلامی همچنان نسبت به جهان اسلام عقب هستیم.

حجت الاسلام مصباحی مقدم اظهار کرد: کسانی که در بانکهای کشور سپرده می‌گذارند نگران نباشند و خیال نکنند که سپرده‌های حلال خود را می‌گذارند و سود حرام دریافت می‌کنند چون در نظام بانکی ما قطعاً منابع بانکی در راه‌های درست هم مصرف می‌شود و بنابراین سود که سرده گذاران می‌برند حلال است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از ضرورت فرهنگ سازی نسبت به موضوع بانکداری اسلامی در جامعه سخن گفت و افزود: در این خصوص یک چک لیستی تهیه و در اختیار ناظران شورای فقهی بانکها قرار داده شده تا اگر نیاز به آموزش هست به کارمندان بانکها آموزش داده شود و نظارت بر مصرف تسهیلات هم مطابق ضوابط انجام گیرد.

وی با بیان اینکه بانک، نظارتی بر مصرف وجوه ندارد گفت: این موضوع سپرده گذاران را متضرر می‌کند چون وقتی بانک از واقعیت‌های بازار فاصله می‌گیرد نمی‌تواند در رشد اقتصادی و مهار تورم و بالا بردن تولید نقش آفرینی کند.

حجت الاسلام مصباحی مقدم در این مصاحبه، اصلاح نرم افزارهای بانکی، نظارت بر مصرف وجوه، اجرای عقود اسلامی مطابق با شریعت و اصلاح حسابداری بانکداری اسلامی را از راهکارهای تقویت بانکداری اسلامی برشمرد و بر تحقق این موارد تأکید کرد.

این استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا بانکداری اسلامی در کشور ما توانسته به اهداف خود برسد یا خیر گفت: بانکداری اسلامی در ایران در برخی موارد به اهداف خود رسیده و در برخی موارد هم به اهداف مورد نرسیده اما در هرصورت بانکداری اسلامی در مسیر و راه تحقق قرار دارد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مصاحبه همچنین بر لزوم توسعه و تقویت قرض الحسنه‌ها در کشور تأکید کرد.

https://ihkn.ir/?p=38372