طایفه سوم از روایاتی که برای امکان تمسک به عمومات و اطلاقات برای مصادیق جدیده استدلال می‌شود، این است که پیامبر(ص) همه چیزهایی که مردم تا قیامت به آن نیاز دارند آورده است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه، آیت‌الله محمدمهدی شب‌زنده‌دار از اساتید برجسته حوزه در درس خارج فقه معاصر به بررسی سیره متشرعه پرداخت که در ادامه چکیده متن آن را ملاحظه می‌‌‌کنید؛
«الطائفه الثالثه: ما دلّ علی أنّ النبی(ص) أتی الناس بما یحتاجون الیه الی یوم القیامه» طایفه سوم از روایاتی که به آن استدلال می‌شود برای امکان تمسک به عمومات و اطلاقات برای مصادیق جدیده، روایاتی هست که دلالت می‌کند بر این‌که پیامبر عظیم الشأن صلی الله علیه و سلم همه چیزهایی که مردم تا قیامت به آن نیاز دارند آن‌ها را آورده است.
تقریب استدلال به این روایات این است که «أتی بجمیع ما یحتاج الیه» ظاهرش این است که این‌ها را آورده و اتیان هم کرده، اتیان کردن به این است که بیان کرده باشد، به آن‌ها اعطا کرده باشد و الا اگر آورده ولی به هیچ کس ابلاغ نکرده، در خزانه نفس خودش نگاه داشته یا در یک کتبی و در یک خزآن‌های مهر و موم شده یک جایی گذاشتند، این که أتی الناس نمی‌شود.
پس ظاهر این که أتی الناس، پیامبر هر چه مردم نیاز دارند آورده است، اتیان کرده است، ظاهرش این است که یعنی به آن‌ها ایصال کرده، این مفاد این اخبار است. از آن طرف می‌بینیم که این مسائل نوپیدا و جدید مما یحتاج الیه الناس است، این‌ها خارج از نیاز مردم که نیست، ممایحتاج الیه الناس است، پس داخل در آن عمومات ما یحتاج الیه الناس می‌شود.
از طرف دیگر نسبت به این موضوعات جدیده تنصیصی ما از شارع نداریم، پس بنابراین المحاله برای این‌که اتیان صادق بشود المحاله معلوم می‌شود آن‌ها در ضمن اطلاقات و عمومات ایصال فرموده و اتیان فرموده، پس بنابراین تمسک به اطلاقات و عمومات به حسب دلالت التزامیه این روایات درست خواهد شد. این تقریب استدلال به این طایفه است.
تقریب الاستدلال: «أنّ مفاد هذه الطائفه أنّ النبی صلی الله علیه و آله قد أتی بجمیع ما یحتاج الیه الناس.» حتی موضوعاتی که احتاج الیه بعد عصرش، تصریح دیگر؛ فرمود حتی بعد از عهد خودش الی یوم القیامه. حتی موضوعاتی که نیاز دارند به آن موضوعات بعد از عصر نبی صلوات الله علیه و سلم «و لم یکن مورداً للحاجه فی عصره» حتی این موضوعاتی که بعداً مردم به آن نیاز دارند و مورد نیاز در عصر خود پیامبر نبوده. این روایت می‌گوید حکم آن‌ها را هم حضرت فرموده.»
الموضوعات الجدیده من هذا القسم «موضوعاتی که نوپیدا است از همین قسم است که در عهد ایشان نبوده و مورد نیاز نبوده ولی بعداً مورد نیاز مردم واقع شده.» و ظاهر «این مقدمه أولی.» مقدمه ثانیه که مهم این مقدمه ثانیه هم رکن در استدلال است که اگر بپذیریم و ظاهر اتیان الناس به بیانه لهم و ایصاله الیهم أتی الناس.» ظاهرش این است که چه کار کرده؟ ظاهرش این است که بیان نموده برای مردم، و رسانده به مردم، ایصال نموده آن را به مردم و الا عرض کردم آورده، توی صفحه نفس خودش نگه داشته به هیچ کسی نگفته، این چه ایصال به مردم است، چه اتیان به مردم است.
یا توی کتابی داده به امیرالمؤمنین فرموده به هیچ کس نگو، این چه اتیان برای مردم است؟ پس ظاهر اتیان برای ناس، ما یحتاجون الیه، برای مردم اتیان فرموده این است که برای آن‌ها بیان کرده و ایصال فرموده. معنای آن این است، ظهورش در این است «المجرد بیانه لألئمه علیهم السلام و ایداعه عندهم.» مجرد بیان و مجرد ایداع آن مایحتاج الیه الناس عند الائمه، این معنای اتیان نیست. این هم مقدمه دوم.
مقدمه سوم. خب پس بنا شد بیان کرده باشد. بنا شد ایصال کرده باشد. ایصال یا به نص است یا به اطلاق و عموم است. به نص که نیست پس المحاله به چیست؟ به عموم و اطالق خواهد بود. »و حیث لم ینص علی حکم الموضوعات الجدیده فهو المحاله مندرجٌ فی العمومات و الااطالقات» پس این روایات به دلالت التزام دلالت می‌کند بر این که ما می‌توانیم به عمومات و اطلاقات تمسک کنیم و دلالت می‌کند بر این که این اطلاقات و عمومات آن اشکال ماسبق در آن مندفع است. خودمان نتوانستیم حل بکنیم ولی به برکت این روایات می‌فهمیم که اشکالات ماسبق مندفع است. این استدلال.
»المناقشه فی االستدالل بالطائفه الثالثه: إنّ اإلتیان بجمیع ما یحتاج الیه الناس الی یوم القیامه لیس ظاهراً فی بیان ذلک للناس فی عصر النبی صلی الله علیه و آله فإنّ المقصود أنّ الدین الذی جاء به النبی صلی الله علیه و آله دینٌ کاملٌ و متضمنٌ لجمیع ما هو مورد الحاجه و إن کان بعض احکامه مستودعاً عند االئمه علیهم السالم کی یبیّن ذلک فی الظروف المساعده.»
این معنای این روایت مقدمه ثانیه آن محل اشکال است یا مقدمه ثالثه محل اشکال است که شما می‌گویید بیان، معنایش این است که بیان… اطلا الناس یعنی بیان کرده، ایصال کرده. نه، معنایش این نیست. بلکه معنایش این است که آنچه که مردم نیاز دارند پیامبر همه این‌ها را از طرف خدای متعال آورده و دین او دین کاملی است.
اما آیا خودش این‌ها را به نفسه الشریفه بیان فرموده؟ نه، چنین چیزی از توی آن در نمی‌آید، ممکن است این‌ها را آورده پیش اولیای خودش گذاشته گفته در هر زمانی به مناسبت آن زمان اگر ظروف و شرایط و این‌ها مساعدت کنید برای مردم بیان کنید. آیا اگر این باشد؛ روش و روند کار غلط است بگوییم پیامبر هرچی که لازم بوده برای شما مردم آورده؟ نه.
انتهای پیام/
https://ihkn.ir/?p=17493
نظرات