امام سجاد(ع) یک نگاه جامع دارند و حتی اموری که جزئی است، مطمح نظر امام(ع) قرار دارد. رساله حقوق ترسیم‌کننده مدینه فاضله‌ای است که می‌توانیم آن را قالب مهندسی مدینه فاضله، نام نهیم؛ هنوز جای کار دارد محققان و پژوهشگران، تحقیقات عمیق‌تری در مورد ابعاد آن و تطبیقش با شرایط روز انجام دهند.
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح_اندیشه؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحمید جزایری، استاد حوزه علمیه در گفت‌وگویی؛ به ارائه توضیحاتی در باب زندگی امام سجاد(ع) و نحوه نقش‌آفرینی ایشان در تبلیغ و ترویج معارف دینی پرداخت و بیان کرد: هر کدام از ائمه(ع) متناسب با شرایط خاصی که در آن زیست می‌کردند، توانسته‌اند به بهترین نحو در جهت حفظ معارف الهی و نشر آن تلاش کنند. از جمله، وجود مبارک امام سجاد(ع) است که حضرت، هنگامی که مسئولیت امامت را برعهده گرفتند، در این زمین خاکی، تعداد یاران واقعی اهل بیت(ع) و مؤمنان واقعی به تعداد انگشتان دست هم نبود.
وی تصریح کرد: چراکه عمده آنان در رکاب امام حسین(ع) شهید شده بودند، اما وقتی که امام سجاد(ع) بار امامت را به امام باقر(ع) تحویل دادند، جمع قابل توجهی از انسان‌های پاک، وارسته و مؤمن در رکاب ایشان بودند.
حجت‌الاسلام جزایری بیان کرد: امام(ع) یک نگاه جامع دارند و حتی اموری که جزئی است، مطمح نظر خود قرار می‌دهند. رساله حقوق ترسیم‌کننده مدینه فاضله‌ای است که می‌توانیم آن را قالب مهندسی مدینه فاضله، نام نهیم؛ همچنان جای خالی حضور محققان و پژوهشگران برای تحقیقات عمیق‌تری در مورد ابعاد آن و تطبیقش با شرایط حاضرغ وجود دارد.
حجت‌الاسلام جزایری بیان کرد: امام سجاد(ع) برای تبلیغ معارف دین از ابزارهای مختلفی، متناسب با شرایطی که داشتند استفاده کردند. از جمله می‌توان به ایجاد ارتباط جامعه با خداوند اشاره کرد که هسته اولیه هدایت جامعه است و پیام قرآن نیز این بود که «قولوا لا اله الا الله تفلحو»، نبی اکرم(ص) نیز با این شعار توانست جامعه بت‌پرست را به یک جامعه دینی تبدیل کند و تبلور دیگر این رفتار و عمل به شعار را در سیره امام سجاد(ع) شاهد هستیم.
این محقق و پژوهشگر دینی افزود: ایجاد کادرسازی نیز از دیگر کارهایی بود که ایشان علی‌رغم تمام محدودیت‌ها و شرایط خاص و تقیه‌ای که وجود داشت انجام دادند و توانستند افرادی را به صورت خاص و ویژه تربیت کنند و خود آنها، منشا تربیت دیگران شوند. تبیین معارف اهل بیت(ع) و معارف دینی در قالب و پوشش دعا نیز یکی از هنرهای قابل توجه امام(ع) است. یعنی در ادعیه امام سجاد(ع) که بخشی از آن در صحیفه سجادیه آمده، معارف اعتقادی، سیاسی، احکام و مباحث اجتماعی و مباحث فرهنگی و حتی مباحث نظامی و دفاعی بیان شده است و به دلیل ادبیاتی که امام(ع) در این جهت استفاده کردند، توانستند به صورت ناخودآگاه در جامعه، این مباحث را نهادینه کنند و زمینه هدایت افراد به وجود آید.
حجت‌الاسلام جزایری بیان کرد: همچنین مدیریت کاروان اسرای کربلا نیز از جمله اقدامات امام سجاد(ع) بود، در عین نقش بی‌بدیل حضرت زینب(س) در این ماجرا اما نفش محوری با امام سجاد(ع) بود که توانستند آن شکست ظاهری و آن تهدید را تبدیل به یک فرصت و پیروزی کنند و عاملی بود برای اینکه خون امام حسین(ع) و یاران ایشان به هدر نرود و از قطره قطره خون حضرت(ع) دفاع کرد، حتی در داخل کاخ یزید و در شام که از آغاز، تلقیات شیطانی در آن می‌شد این روند ادامه یافت و مدیریت امام سجاد(ع) موجب شد که انقلابی در خود آن کانون مرکزی شیاطین به وجود آید. اینها بخشی از اقداماتی است که این امام همام انجام دادند.
وی در پاسخ به این پرسش که علت تأکید امام سجاد(ع) روی دعا چه بوده است؟ گفت: علت، شرایط خاص جامعه، اعم از شرایط سیاسی و نیاز جامعه به بخش دعا بوده است و این یک درسی برای ما نیز هست که انسان باید متناسب با شرایطی که در آن زیست می‌کند وظیفه خود را انجام دهد. امام(ع) امکان آموزش علنی را نداشت، ولی در قالب دعا، نظام سیاسی حاکم نمی‌توانست با او مقابله کند، چون تلقی می‌شد که این شخص دارد دعا می‌کند و دعا معروف دینی است.
وی افزود: لذا امام سجاد(ع) از این فرصت استفاده کرد و مفاهیمی که باید در خطبه‌ها و … بیان کند، در این پوشش، همان معارف را انتقال داد و یکی از هنرهای امام سجاد(ع) جهت‌دهی به دعا است. از یک طرف هیچ نظام سیاسی نمی‌تواند با اصل دعا مقابله کند و از طرفی نیز مهم جهت‌گیری دعا است. وقتی دعا جهت‌گیری یافت، آرام‌آرام باعث شد که پایه‌های نظام سلطه متزلزل شود.
حجت‌الاسلام جزایری در بخش دیگری از سخنان خود به ارائه تحلیل در زمینه معارف موجود در صحیفه سجادیه و رساله حقوق امام سجاد(ع) پرداخت و گفت: صحیفه سجادیه، معروف به زبور آل البیت(ع) است و همچنان برخی از پایان‌نامه‌ها نیز در ارتباط با آن در حوزه و دانشگاه نوشته می‌شود. در حقیقت، قالب، دعا است، اما محتوا، معارف دینی و حیات بشری است که نوع سخن گفتن با خداوند و نوع رابطه انسان با خدا را تبیین کرده و اگر این محور اصلاح شد، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.
وی در پایان تصریح کرد: رساله حقوق نیز یکی از هنرهای برجسته جهان اسلام است که در عصر حاضر که ادعای حقوق بشر می‌شود، اگر فرازهای این رساله تبیین شود، مشخص می‌شود که حتی در مورد حقوق حیوانات و محیط زیست و اموری که جوامع به ظاهر متمدن هنوز به تمام این جزئیات نرسیده‌اند، امام سجاد(ع) آن را مطرح کرده است. خلاصه رساله حقوق امام(ع) این است که انسان رها نیست و انسان نسبت به خود و تک‌تک اجزای جامعه مسئول است و این احیای روحیه مسئولیت‌خواهی و خود را محور ندیدن و چشم‌پوشی از خود در یک نگاه جامع، شاه بیت رساله حقوق امام سجاد(ع) است.
انتهای پیام/
منبع: ایکنا
https://ihkn.ir/?p=15595
نظرات