حجت الاسلام والمسلمین حمید درایتی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در دومین جلسه درس «فلسفه حقوق» مطرح کرد؛
مبانی الزامآور بودن قواعد حقوقی در فلسفه حقوق
کلمه حقوق معانی مختلفی دارد؛ نخست، حقوق گاهی بهمعنای مجموعهای از قوانین بهکار میرود و در این کاربرد بهصورت جمع ذکر میشود؛ بنابراین حقوق مرادف با قوانین است. دوم، حقوق میتواند بهمعنای امتیازات و مزایایی باشد که قانون، جامعه یا وجدان و فطرت انسانی به افراد اعطا میکند. در این معنا، هر فرد دارای حق است و جمع اینها حقوق نامیده میشود.
۱۴۰۴/۰۹/۱۰
آیتالله ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در نشستی در مدرسه علمیه دارالعلم مشهد مطرح کرد؛
ماهیت ملاکات احکام و رابطه آن با حسن و قبح عقلی
مقاصد عالیه شریعت نزد اهل فن به ویژه وقتی واژگان «مقاصد» (جمع) و «شریعت» (مفرد) به کار میرود به آن اهداف والایی اشاره دارد که خداوند در بعثت رسولان، انزال کتب و تشریع مقررات داشته است. ملاکات احکام مقاصد عالیه شریعت نیست این پدیده ای جداست که تمام این کارها با ملاکاتشان و با چیزهایی دیگر باید به آن مقاصد برسند.
۱۴۰۴/۰۹/۱۰
گزارش اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از نشست علمی «نسبت دولت و اقتصاد در اندیشه شهید صدر» با حضور دکتر حسن سبحانی، استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران؛
بازخوانی نقش دولت اسلامی در اقتصاد با تأکید بر الگوی عدالتمحور شهید صدر
دکتر حسن سبحانی: دولت در اندیشه شهید صدر، «دولت استمراردهنده حاکمیت خدا، پیامبر و اولیالامر» است، نه دولت برآمده از رأی اکثریت و ارزشهای جامعه مدرن. این تفاوت موجب میشود که وظایف دولت صدر، «بایدی» و برخاسته از نصوص شرعی باشد؛ در حالی که دولت مدرن حافظ ارزشهای اکثریت مردم است و «اراده عمومی» محور سیاستگذاری آن به شمار میرود. این تفاوت بنیادی، در تحلیل نقش دولت در اقتصاد، عدالت، سیاستگذاری و آزادی عمل دولت پیامدهای فراوان دارد.
۱۴۰۴/۰۹/۰۹
دکتر مهدی گلشنی، استاد فیزیک و چهره علمی کشور، در مراسم بزرگداشت و نکوداشت خود مطرح کرد؛
علمِ بدون فلسفه و دین، انسانساز نیست
دکتر مهدی گلشنی: همه عالم کتاب حق تعالی است و هر عالمی سورهای از این کتاب. در تاریخ علم، زمانی علم بهعنوان عبادت تلقی میشد، اما در دوران جدید نگاه مکانیکی و صرفاً تجربی بر آن غلبه کرده و بسیاری از ساحتهای انسانی و الهی علم به حاشیه رانده شده است.
۱۴۰۴/۰۹/۰۹
حفیظ الله فولادی، عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفتگویی مطرح کرد؛
چرا برخی هنوز «جامعهشناسی اسلامی» را نمیپذیرند؟
جامعه شناسی، در ماهیت خود و در مهد پیدایشش، دانشی پوزیتیویستی است؛ یعنی با روش هایی تجربی و عینی به مسائل جامعه می پردازد و در تعریف ذاتی خود، ناظر به حل مسائل امروزین و آشکار جامعه است.
۱۴۰۴/۰۹/۰۸
خانم دکتر زهرا شریف، عضو هیات علمی پژوهشکده زن و خانواده، در هم اندیشی تخصصی با موضوع “جایگاه فلسفه اسلامی” مطرح کرد؛
حکمت متعالیه، رکن بنیادی علوم انسانی اسلامی
خانم دکتر زهرا شریف: «انسانیات»—نظیر تاریخ، حقوق، فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و سیاست—که تفصیل عینی انسان شمرده میشوند، در وضعیت طبیعی و فطری خود، در تناظر و تعامل با عینیت غیرانسانی جهان قرار دارند. امر اجتماعی، فرافکنده جمعیت درونی انسان است و در نتیجه، فرآورده عینی جمعی انسانی، متناظر و متعامل با نظام جامع عینی غیرانسانی قلمداد میشود.
۱۴۰۴/۰۹/۰۵
عباس صفایی مهر، پژوهشگر تاریخ معاصر و مدیر اندیشگاه روایت ایرانی، در یادداشتی مطرح کرد؛
پیامدهای فرهنگی و شناختی رسانه اقتدارمحور، زنگ خطر برای نسل آینده
عباس صفایی مهر: در نظریههای روایت، «دانای کل» به روایت کنندهای اطلاق میشود که بر تمام جنبههای داستان، از افکار پنهان شخصیتها تا رخدادهای آینده، اشراف کامل دارد . رسانههای جمعی، بهویژه در ساختارهای متمرکز، این نقش روایی را به فضای عمومی تعمیم داده و خود را بهعنوان مرجع بیچونوچرای «حقیقت» معرفی میکنند. این الگو، که در ادبیات آکادمیک از آن به عنوان «الگوی نقصانی» در برنامهسازی یاد میشود، ریشه در «دانای کل پنداری رسانه» دارد. در این الگو، رسانه خود را عرصهدار بیمنازع معرفی میکند و مخاطب را از حالت شهروند فعال به مصرفکنندهای منفعل تبدیل مینماید.
۱۴۰۴/۰۹/۰۵
گزارش اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از نشست علمی «نهاد علم و ایران امروز» با حضور حجتالاسلام والمسلمین سعید مهدویکنی؛
نسبت نهاد علم با تحولات فکری و تمدنی ایران معاصر
حجتالاسلام والمسلمین سعید مهدوی کنی: علوم اسلامی، علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی. بر اساس نظریه برخی بنیانگذاران این جریان، علوم انسانی اسلامی نه جایگزین علوم انسانی است و نه امتداد مستقیم علوم اسلامی؛ بلکه هویتی مستقل دارد که بر مبنای دو دسته گزاره دینی ــ گزارههای توصیفی (حقیقی) و گزارههای تجویزی (تشریعی) ــ شکل میگیرد. این گزارهها قدرت تولید دانش اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دارند؛ اما تحقق این ظرفیت تنها زمانی ممکن است که علوم انسانی و علوم اسلامی در موقعیت گفتوگوی معرفتی قرار گیرند.
۱۴۰۴/۰۹/۰۴
