به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ آئین رونمایی از سامانه نان ( نظام ایده‌ها و نیازها) با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، معاونان پژوهشی و فناوری و نوآوری این وزارت و تعدادی از رؤسای دانشگاه‌های کشور با هدف کاربردی کردن تحقیقات علمی و ارتباط منسجم میان صنایع و پژوهشگران، برگزار شد.

سامانه نظام ایده‌ها و نیازها با نام اختصاری "نان" یکی از ابزارهای قدرتمند جهت ایجاد نظام ملی نوآوری مبتنی بر ایجاد ارتباط مستقیم بین نیازهای جامعه، صنایع خصوصی دولتی و پژوهشگران، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد خواهد بود.

از اهداف اصلی اجرای این طرح علاوه بر کاربردی کردن تحقیقات مراکز علمی برانگیختن احساس مشارکت تمام آحاد کشور و ایجاد طوفان فکری ملی در ساختن ایرانی آباد و توسعه یافته است.

یکی از برنامه‌های مهم وزیر علوم به مجلس شورای اسلامی ایجاد نظام ملی پیشنهادها جهت ثبت و نمای سازی نیازهای مختلف جامعه و در نتیجه سوق دادن بخش عمده‌ای از فعالیت‌های پژوهشی در جهت رفع نیازها و مشکلات جاری کشور بود.

با ایجاد این بانک اطلاعاتی متمرکز زنجیره پژوهش فناوری و نوآوری تکمیل شده و با هدفمند و نیاز محوری کردن بخش مهمی از فعالیت‌های پژوهشی در جهت رفع نیازها کشور در مسیر توسعه همه جانبه علمی قرار خواهد گرفت؛ در عملیاتی کردن این طرح شده از فن آوری های به روز در حوزه مهندسی نرم افزار، هوش مصنوعی، پایگاه داده، شبکه و امنیت بهره برد.

در حال حاضر فرآیند جمع‌آوری نیازها و ایده‌های وزارتخانه‌ها سازمان‌ها و انجمن‌های مختلف به صورت مستقل از یکدیگر انجام می‌شود که یکی از مأموریت‌های سامانه نان فراهم کردن بستری یکپارچه برای کل کشور است.

از جمله ویژگی‌های این سامانه که در آغاز کار توسعه اولویت گروه اجرایی نان بوده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سهولت کاربری؛ فراهم کردن امکان ثبت‌نام سری کاربران و ثبت اطلاعات نیاز یا ایده با چند کلیک دسترسی آسان به فرم‌ها، بهره بردن از پیشنهادات هوشمند در فرآیندهای مختلف سامانه.

ارائه گزارشات نمودارها و داشبوردها؛ ارائه گزارش‌های کاربردی در سامانه به مدیران و سایر اشخاص درگیر سازمان این امکان را می‌دهد تا بتوانند لحظه تصمیمات صحیح اتخاذ کنند؛ در سامانه نیز امکان گزارش‌گیری‌ها و مدیریتی نموداری و چارت‌ها، استفاده از ابزارهای گزارش‌ساز و داشبوردهای مدیریتی این امکان را به کاربران می‌دهد تا بتوانند در کوتاه‌ترین زمان بیشترین استفاده را از اطلاعات کنند.

جهت دادن بخشی از ظرفیت پژوهشی کشور به سمت نیازها از اهداف سامانه نان است

دکتر محمدعلی زلفی‌گل در این مراسم تأکید کرد: یکی از ویژگی های این سامانه فراگیری نیازها و ایده‌ها در سطح ملی و فراملی است. به نوعی که حتی واردات کشور از طریق گمرک نیز از طریق این سامانه قابل دسترسی محققان و پژوهشگران خواهد بود تا از نیازهای کشور اطلاع یافته و برای رفع وابستگی از خارج، طرح‌های پژوهشی خود را ارائه دهند.

وی افزود: تاکنون پژوهش‌های کشور بیشتر بنیادی بوده است که برون‌داد آنها مقاله و کتاب هستند و این نوع پژوهش‌ها همواره مورد تشویق و حمایت قرار می‌گرفت اما با راه‌اندازی سامانه نان، تحقیقات کاربردی در راستای رفع نیازهای کشور نیز مورد توجه و حمایت قرار خواهد گرفت.

دکتر زلفی‌گل در توضیح ویژگی‌های سامانه نان گفت: این سامانه بر اساس الگوی وبسایت سایماگو که تحقیقات را بر اساس رشته و گرایش‌های تخصصی دسته‌بندی می‌کند، طراحی شده است و محققان و اعضای هیئت علمی می‌توانند بر اساس رشته‌ها و گرایش‌های تخصصی، نیازهای سراسر کشور را مشاهده و برای رفع آنها پروپوزال ارائه کنند.

وزیر علوم گفت: در مرحله نخست راه‌اندازی سامانه نان، اعضای هیئت علمی و محققان می توانند صرفاً بر اساس نیاز های ثبت شده در این سامانه، پروپوزال های خود را ارائه کنند و در این مرحله ایده به معنای عمومی و از طرف عموم شهروندان ثبت نخواهد شد بلکه فقط آن دسته از ایده ها ثبت خواهند شد که در راستای پاسخگویی به نیازهای اعلام شده در سامانه باشند.

وی تاکید کرد وزارت علوم کمترین نقش تصدی‌گری را سامانه دارد و نیازها و ایده های ثبت شده توسط کارگزاران سامانه که دانشگاه ها و پارک های علمی و فناوری هستند مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

دکتر زلفی‌گل تأکید کرد: سامانه نان بخشی از نظام ملی نوآوری و فناوری است که تدوین آن از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت علوم محول شده است. در این سامانه پیش‌بینی شده است که صنایع خصوصی و دولتی، نیازهای آموزشی خود را ثبت نمایند و دانشگاه ها از جمله دانشگاهایی مانند فنی حرفه ای و علمی کاربردی بتوانند برای پاسخگویی به آن دسته از نیازها دوره آموزشی مهارت محور طراحی نمایند.

دکتر زلفی‌گل گفت: بر اساس مصوبات قانونی مانند مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، دستگاه‌های اجرایی دولتی ملزم به ثبت نیازهای خود در سامانه نان هستند و هزینه کرد ۴۰ درصد از اعتبارات پژوهشی دستگاه‌های اجرایی که باید به صندوق علوم و تحقیقات و فناوری واریز شود، از طریق سامانه نان خواهد بود و سامانه‌های پژوهشی دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها باید با سامانه نان پیوند، لینک، داشته باشند.

وی در توضیح خصوصیات سامانه نان گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان خواهند توانست در این سامانه محصولات دانش‌بنیان خود را معرفی کنند و زمینه نمایش مشخصات محصولات دانش بنیان در یک سامانه ملی و سراسری فراهم باشد.

وزیر علوم تاکید کرد: از سال‌های آتی اختصاص یک درصد از بودجه پژوهشی دستگاه‌های اجرایی که مبلغ کلانی است از طریق صندوق علوم، تحقیقات و فناوری و سامانه نان انجام خواهد شد اما در سال جاری این اتفاق فقط برای ۴۰ درصد بودجه پژوهشی دستگاه‌های اجرایی عملیاتی شد.

وزیر علوم تأکید کرد: ایده راه اندازی سامانه نان برای اینکه مسیر خود را با موفقیت طی کند باید دارای ساختار اجرایی و حمایت های قانونی پشتیبانی باشد و این سامانه بر اساس مصوبه شورای انقلاب فرهنگی در زمینه سکوهای علمی آموزشی ، ایجاد شد و همچنین اساسنامه موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری در راستای انجام ماموریت سامانه نان به زودی بازنگری می‌شود.

وزیر علوم تأکید کرد: برای تشویق اعضای هیئت علمی و محققان جهت انجام فعالیت‌های پژوهشی نیازمحور و ثبت تحقیقات در سامانه نان، آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی بازنگری خواهد شد و به دانشگاه‌ها نیز توصیه می‌شود آیین‌نامه‌های اعطای گرنت و رتبه خود را متناسب با فعالیت‌های این سامانه بازنگری کنند.

ترسیم نقشه نیاز کشور با بهره‌مندی از سامانه نظام ایده‌ها و نیازها

دکتر علی خیرالدین اظهار داشت: مقام معظم رهبری در چند نوبت تأکید بسیار زیادی بر روی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های نیاز محور داشته‌اند و در دیدار مقام محترم وزارت با ایشان نیز فرمودند سامانه «نان» بسیار مهم است و باید پیگیری شود.

وی با اشاره به شعار سال مبنی بر «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» تصریح کرد: همه موارد موجود در شعار سال می‌تواند به این سامانه مرتبط باشد؛ لذا تولید باید مبتنی بر نیاز کشور و دانش باشد.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با اشاره به حلقه مفقوده بین ارتباط صنعت، دانشگاه و جامعه خاطرنشان کرد: نهادهای واسط نتوانستند به خوبی در این راستا نقش ایفا کنند؛ بنابراین سامانه «نان» طراحی شد تا بتواند ارتباط خوبی بین دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و نهادهای علمی و بخش دولت، اقتصاد و جامعه ایجاد کند.

وی افزود: طی مطالعات تطبیقی تعداد بسیار زیادی سامانه در سطح کشور از جمله ساتع، ساجد، سمات، کارآموزی، توانیران و…وجود دارد که عملکرد آنها منفرد و جزیره‌ای است و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که نیاز به یکپارچه سازی است تا بتوانیم از ظرفیت همه سامانه ها در یک نظام بهره مند شویم.

دکتر خیرالدین در ادامه سخنان خود افزود: سامانه «نان» دارای ۲ پیوست قانونی در شورای عالی انقلاب فرهنگی است و خوشبختانه با پیگیری های انجام شده در قانون بودجه ۱۴۰۱ به صراحت ذکر شده که شرط استفاده از یک درصد اعتبارات دستگاه‌های اجرایی برای پژوهش و فناوری ثبت در سامانه «نان» است.

وی بیان کرد: نظام ایده ها و نیازها به نوعی همان نظام ملی نوآوری است؛ بخشی از آن را در بر می‌گیرد که بتوانیم ایده را به محصول تبدیل کنیم. لذا در سامانه نان قصد داریم ماتریس نیاز ایده را شکل دهیم و تمام ایده ها را در یک سامانه جمع‌آوری و این ایده ها بر اساس نیازهای ثبت و پایش شده مدنظر قرار گیرند.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با بیان اینکه در سامانه «نان» نیازها طبقه‌بندی می‌شوند و همچنین مخاطبان و پیشنهاد دهنده ها نیز در این سامانه پیش‌بینی شده است خاطرنشان کرد: در این سامانه سیستم‌های تشویقی و ترغیبی از جمله بحث پسادکترا، پایه تشویقی، گرنت فناوری و ارتقای مرتبه نیز درنظر گرفته شده است.

وی در خصوص اقدامات انجام شده در این سامانه به ایجاد دبیرخانه در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تشکیل ساختار در ISC و ذیل شورای عالی عتف، تدوین اساسنامه، تدوین شیوه نامه های اجرایی، تحلیل طراحی و پیاده سازی سامانه اشاره کرد.

دکتر خیرالدین در بخش دیگری از سخنان خود به ایجاد صندوق نظام ایده ها و نیازها اشاره کرد و گفت: به دنبال ایجاد صندوق نظام ایده ها و نیازها هستیم و تقاضای آن را به صندوق نوآوری و شکوفایی ارائه کرده‌ایم.

به گفته وی بیش از ۶۰ ساعت جلسه با مقام محترم وزارت، ۲ هزار نفر ساعت فعالیت کارشناسی و بیش از یکصد ساعت جلسات همفکری در سطح معاونت فناوری و نوآوری برخی از فعالیت های صورت گرفته این معاونت در راستای راه اندازی سامانه «نان» در ۵ ماه گذشته بوده است.

خیرالدین افزود: سامانه «نان» مبتنی بر هوش مصنوعی است، لذا می توانیم نیازهای آینده را نیز بر اساس آن برآورد کنیم تا تولید و بحث رشته‌ها بر اساس آن صورت گیرد.

به گفته وی، این سامانه می تواند به جریان اقتصادی نوین «جان» و همچنین جستجوی آزمایشگاههای مرجع «جام» تبدیل شود.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، به برنامه‌های آتی این سامانه اشاره کرد و افزود: اجرایی کردن شعار سال، معرفی محصولات و نیازمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، توانمندی شرکت‌ها و واحدهای فناور، تشکیل واحدهای فناور و شرکت‌های دانش بنیان بر اساس نیازها، ایجاد زمینه های همکاری های فناورانه بین المللی، تولید مبتنی بر نیاز جامعه و صنعت و در بستر دانش‌بنیان، دوره‌های آموزشی مهارت محور و تعریف شاخص تکنومتریn-index به عنوان شاخص موثر بر رتبه بندی دانشگاه‌ها پژوهشگاه ها و ارتقاء اعضای هیئت علمی را از برنامه های آتی این سامانه برشمرد.

وی در خاتمه خاطرنشان کرد: امروز رونمایی از سامانه «نان» انجام می‌شود که در ابتدا به صورت بخشی، سپس نهادی، ملی و همچنین بین المللی خواهد بود و با کمک این سامانه می توانیم نقشه نیاز کشور را ترسیم کنیم.

معاون پژوهشی

دکتر پیمان صالحی معاون پژوهشی وزیر علوم در این نشست، با بیان اینکه "نان"، سامانه‌ای مخصوص وزارت علوم نیست، بلکه سامانه ملی برای ساماندهی نیازها برای کل سازمان‌ها است، افزود: این سامانه منجر می‌شود تحقیقات به سمت ماموریت گرایی سوق پیدا کند؛ این همان اقدامی است که با تولید فناوری در حال شکل‌گیری است، ولی به دلیل نبود کشش بازار موفق نبوده است.

وی خاطرنشان کرد: این سامانه موجب می‌شود که از طریق اعلام نیازها، کشش در بازار ایجاد شود.

دکتر صالحی، ماموریت دیگر شورای عالی عتف را تامین نظام مالی نوآوری و فناوری کشور دانست و گفت: در این زمینه موضوع اختصاص یک درصد اعتبارات دستگاه‌ها به امر پژوهش در قانون بودجه ۱۴۰۱ وارد نشد، ولی موضوع اختصاص ۴۰ درصد بودجه شرکت‌های دولتی در این قانون دیده شد و این اعتبارات به صندوق عالی علوم، تحقیقات و فناوری واریز خواهد شد.

دبیرکل شورای عالی عتف با اشاره به تدوین اساسنامه این صندوق، توضیح داد: بعد از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این اساسنامه باید به تایید وزارت علوم، وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه برسد که این فرآیند در حال طی شدن است.

انتهای پیام/