به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه امروز در جلسه شورای معاونین مرکز مدیریت حوزه های علمیه، با ارائه گزارشی از سفر خود به واتیکان، ضمن تبریک دهه کرامت، هویّت حوزه را دارای ذاتی بین المللی دانست و بیان کرد: اسلام یک حقیقت تابناک مبتنی بر واقعیات عالم بوده و مخاطب آن همه بشریّت است و معارف اسلام و اهل بیت (ع) گنجی برای همه بشریت می باشد که حوزه نیز از همین اندیشه و نظریه بنیادین برخاسته است.

مدیر حوزه های علمیه، ذات حوزه را ذاتی بین المللی و فرا زمانی و مکانی خواند و بیان کرد: هسته حوزه در هر کجا که باشد بین المللی است، چرا که محتوا و مضمون آن محتوای اسلام و اهل بیت (ع) است و اختصاص به گروه، زمان و مقطع خاصی ندارد و ذات حوزه این اقتضا را دارد که مخاطب جهانی را هدف گیری کند و همه بخش های حوزه باید نگاه و رویکرد جهانی و بین المللی داشته باشد.

وی بیان کرد: در عصر ما پدیده انقلاب اسلامی، از اندیشه اسلام و نهاد تاریخی حوزه رقم خورده است، به همین دلیل یک نهضت جهانی بوده و پیام فراکشوری و جغرافیایی دارد.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه، خاطرنشان کرد: حضور در عرصه بین الملل، گفت‌وگو و تعامل با ادیان و مذاهب، ارتباط با مراکز علمی دنیا و نقش آفرینی در آنها جزو رسالت های حوزه است، لکن ما در این حیطه دارای ضعف بوده و موانعی در نقش آفرینی وجود دارد.

وی تصریح کرد: از منظر انقلاب اسلامی و رسالت تاریخی حوزه، نسبت به رویکرد جهانی و بین المللی وظیفه مند هستیم و تولیدات و برنامه ریزها بایستی معطوف به یک افق جهانی باشد و این به معنای دست کم گرفتن اولویّت های ایران نیست.

آیت الله اعرافی در توضیح ابعاد سفر خود به همراه هیئتی به واتیکان، ایتالیا، سوئیس، آلمان و هلند در ۱۰ روز، بیان کرد: ۳۰ برنامه در طول سفر انجام شد.

وی ملاقات یک ساعته با آقای پاپ را ملاقاتی بسیار صمیمی برشمرد و در توضیح تمهیدات سفر، بیان کردند: اقدامات خوبی در انعکاس اخبار واقع شد و قبل از سفر ضمن دیدار با ۴ مرجع و حدود ۳۰ نفر از شخصیت های حوزوی و نهادهای مرتبط و گفت‌وگو با آنها، نقطه نظرات جمع آوری شد و مهمتر هماهنگی با مقام معظم رهبری بود که ایشان ضمن تائید سفر، نکاتی را خطاب به آقای پاپ مکتوب کردند.

عضو فقهای شورای نگهبان در توضیح محور اول دیدار با آقای پاپ، گفت: در مقدمه به ایشان گفتم که اسلام هراسی در واتیکان بود و برخی پاپ های قبل به آن دامن می‌زدند لکن در دوره شما، این مسئله را حل کردید و در اقدامات واتیکان این قابل تکریم است؛ شما از آمریکای لاتین هستید و رهبری هم بر این مطلب تأکید داشتند و این برای ما قابل احترام است که پاپ از منطقه ای است که جزو جهان سوم به شمار می آید و در حال مبارزه با مستکبران عالم است و اقدامات شما در برخی از مسائل در دفاع از مظلومین قابل تحسین است.

وی افزود: به ایشان اشاره کردم که بنده در ۲۲ سالگی به واتیکان سفر داشتم و در طول این سفرها از مراکز دینی واتیکان و کاتولیک ها، بازدید داشته و با مسائل مسیحیت آشنایی داشته ام و به عنوان (نماینده) حوزه معتقدم که مشترکاتی در ادیان هست که باید به آنها بپردازیم.

عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: در دیدار با آقای پاپ، ۲ مطلب را بصورت ویژه مورد تاکید قرار دادم، اول: «ما گرچه به عنوان نهاد حوزه و نماینده مذهب مهم با شما صحبت می کنیم، ولی امت اسلام را امت واحده می دانیم و مشترکات مذاهب اسلام بسیار زیاد است و تبیین ما از معارف اهل بیت (ع) به معنای تفرق در جهان اسلام نیست»؛ دوم: «گفت و گو و ملاقات شما با آیت الله سیستانی را تحسین می کنیم».

وی یادآور شد: در این دیدار بصورت ضمنی تاکید شد که «گفت‌وگوی صورت گرفته اوّلین گفت‌وگوی یک مقام رسمی نهاد حوزه با واتیکان است» و در نهایت بخش مقدماتی، سلام رهبری و مراجع ابلاغ شد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، محور دوم دیدار با آقای پاپ را محوری اساسی بر شمرد و در توضیح آن بیان کرد: گفتیم: «مذهب اهل بیت (ع) و معارف آنها و حوزه های شیعه ضمن اینکه در منظومه کلان اسلام قرار می گیرند، از ویژگی هایی برخوردارند: اول: تأکید بر بنیه و زیرساخت عقلی، فلسفی و نظری حوزه است؛ حوزه های علمیه سازنده مکاتب مهم فکری و فلسفی بودند و دنیای امروز به این تفکر نیاز دارد و وقتی می توان این تفکر را عرضه کرد که پایه های عقلی آن استحکام داشته باشد و این استحکام از ممیزاتی است که در حوزه های شیعه از برجستگی ویژه برخوردار است؛ و حتی در حوزه کلام از یک کلام عقلی برخورداریم که بن مایه های فلسفی دارد و این یکی از حلقه های اتصال انسان ها و ادیان با یکدیگر است.»

وی ادامه داد: ویژگی دوم: در حوزه فقه بود؛ اینکه فقه ما با سابقه دیرین از یک عمق و غنای فوق العاده ای برخوردار است و در دوره جدید تنوع و تکثر بیشتر و افزون پیدا کرده و به سمت قلمرو های تخصصی حرکت کرده؛ نگاه ما در فقه نگاه عمیق و جامعی است و در توسعه قلمروهای فقه، تطبیق میان فقه و حقوق و میان مذاهب و ادیان مد نظر بوده است.

آیت الله اعرافی، ویژگی سوم حوزه شیعه را قلمرو اخلاقی و عرفانی آن دانست و بیان کرد: محور چهارم بسط حوزه ها در قلمرو های تخصصی به سمت علوم اجتماعی و انسانی است؛ و در ادامه دیدار گفته شد که با این دستمایه های فلسفی و فقهی و معارفی، حوزه های شیعه سازنده نظریاتی در مباحث اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است، از جمله آنها، نظریه نظام اسلامی و انقلاب اسلامی که بر آمده از این تفکر است.

وی محور سوم سخنان خود در دیدار با آقای پاپ را ۱۰ چالش مهم جهان و انسان معاصر برشمرد و یادآور شد: به ایشان گفتم که از میان مسائل مهمی که بشر امروز با آن مواجه است ۱۰ مسئله را مهم می دانم و ادیان باید به آنها توجه کنند: اول: ضعف پایه های فکری و معرفتی نسبت به عالم غیب و خدا و خداناباوری موجود در جهان؛ دوم: افت معنوی که بشر با آن مواجه است؛ سوم: نقش دین و معنویت کاهش یافته است.

مدیر حوزه های علمیه ادامه داد: چهارم: بحث فقر و گرسنگی و فاصله شمال و جنوب؛ پنجم: تخریب محیط زیست بویژه توسط قدرت های جهانی؛ ششم: بحث خانواده و زن و فروپاشی ارزشهای آن؛ هفتم: اشاره به اشغال تاریخی فلسطین کردم و اینکه رهبری پیام دادند که از شما انتظار می رود در قصه فلسطین و یمن نقش موثر تری ایفا کنید و نظریه ما هم همان تئوری و دکترین رهبری است و آن انتخابات میان فلسطینیان اصیل است؛ هشتم: تحریم ها و فشارهای اقتصادی از سوی غرب است؛ نهم: افراطی گرایی های مذهبی است؛ دهم: توسعه سلاح های کشتار جمعی و تعرض به مقدسات ادیان الهی است.

وی محور چهارم در دیدار با آقای پاپ را پیشنهاداتی برای تعامل میان اسلام و مسیحیت، بویژه تشیع و کاتولیک و حوزه های علمیه و دستگاه واتیکان خواند و تصریح کرد: آمادگی خود را در چند مورد بیان کردیم، اول: حوزه های مطالعاتی مهمی موجود است که به تعمیق و گسترش نیاز دارد و این آمادگی را داریم که در قلمرو های مختلف میان اسلام و مسیحیت برنامه ریزی جامعتری انجام داده و همراهی داشته باشیم؛ دوم: در حل معضلات بشر، به نقاط مشترک رسیده و مواضع مشترک داشته باشیم؛ سوم: در مقابله با توهین مقدسات ادیان، می توان به مواضع مشترک رسید و دنبال کنیم که دنیا حریم ها را پاس دارد؛ چهارم: به یک سند مشترک برسیم.

عضو فقهای شورای نگهبان در توضیح سخنان آقای پاپ، بیان کرد: آقای پاپ در محور اول بیان کرد که سلام من را به رهبری و مراجع و بزرگانتان ابلاغ بفرمایید و نکاتی که از سوی رهبری بیان شده را قبول دارم؛ در محور دوم بیان کرد: «برای ایران از ۳ جهت احترام قائلم؛ اول اینکه تاریخ و گذشته ادوار پیشین شما را خوانده و به پیشینه غنی شما باور دارم و برای آن احترام قائلم؛ دوم: گرچه با مشکلات و سختی های زیادی مواجه است، ولی تنها مکان در عالم هستید که نظام دینی دارید.

وی افزود: سوم: من به عنوان یک آمریکای لاتینی، شجاعت، دلیری، نترسیدن شما در مباحث مختلف جهانی را می پسندم»؛ آقای پاپ ادامه داد «به نمایندگانمان در ایران گفته ایم که بطور خاص در ایران به دنبال تبشیر و تنصیر نیستیم، -در نامه ای این مطلب را خطاب به رهبری نوشته اند- و کسانی که به دنبال تبشیر و تنصیر هستند، جریان های وابسته به قدرت های جهانی هستند و به همین دلیل انتظار داریم خواسته های مسیحیان ایران مورد توجه قرار بگیرد.» و در پایان بیان کرد که من باب این گفت‌وگو و تعامل را باز می بینم و برای تداوم آن به بخش های ذی ربط توصیه می کنم.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه ادامه داد: در پایان جلسه، یک دوره از احادیث جمع آوری شده حضرت عیسی (ع) در منابع شیعه تالیف آیت الله ری شهری (ره) را به ایشان هدیه دادیم و ایشان چند جلد از کتابهایش را اهداء کرد.

وی در توضیح دیگر برنامه های سفر خود به چند کشور اروپایی تصریح کرد: گفت‌وگویی با وزیر خارجه واتیکان و آقای ساندری در شورای کلیساهای شرقی صورت گرفت؛ از بخش های مختلف واتیکان، موسسه مطالعاتی اسلام و عرب، موسسه دکترین ایمان، آکادمی علوم واتیکان، کتابخانه و موزه واتیکان بازدید شد و سفیر ما در واتیکان برای تداوم باید تلاش کند؛ و یکی از پروژه هایی که آیت الله سبحانی بر آن تأکید داشتند، تالیف دایرة المعارف اسلام و مسیحیت بود که چند جا طرح شد.

مدیر حوزه های علمیه با اشاره به اینکه سفر در ایام سالگرد رحلت حضرت امام (ره) محقق شد، بیان کرد: در مراکز اسلامی و سفارتخانه های چهار کشور رم، سوئیس، هامبورگ و هلند به مناسب سالگرد رحلت امام سخنرانی ها و جلساتی برگزار شد؛ جلسه ای با ۶۰ نفر از فارغ التحصیلان قم و جامعة المصطفی در هامبورگ واقع شد؛ بازدید و گفت‌وگویی مهم در ژنو با شورای جهانی کلیساها واقع شد که بیشتر ارتودوکس و پروتستان هستند و رئیس آن شورا قبلا به قم آمده و ملاقاتی با بنده داشتند و پس از هامبورگ، هیات همراه در هلند چند برنامه داشتند.

پیگیری چهار محور در سفر مدیر حوزه به کشورهای اروپایی

حجت الاسلام والمسلمین سید مفید حسینی کوهساری که به همراه آیت الله اعرافی به اروپا سفر کرده بود، بیان کرد: در این سفر چهار محور ادیانی، حوزوی المصطفایی، علمی و دانشگاهی و انقلاب طراحی شد.

مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه، با بیان این که سعی شده بود که بعد علمی در سفر دیده شود، بیان کرد: در محور ادیانی صرفا واتیکان و مسیحیت مبنا نبود، و دیداری با شورای جهانی کلیساها متشکل از بیش از ۷۰۰ میلیون مسیحی غیر کاتولیک واقع شد؛ در بخش حوزوی، المصطفایی، دیداری با اتحادیه علمای شیعه اروپا و فارغ التحصیلان المصطفی و تنها حوزه علمیه اروپا برقرار شد؛ در بخش علمی دانشگاهی، با دانشگاه لیدن هلند، انتشارات بریل، موسسه پیزای؛ انجام شد.

وی خاطرنشان کرد: برای اینکه سفر هر چه بهتر واقع شود، از قبل مطالعاتی صورت گرفت و نتیجه آن ۶ جزو شد، تحت عنوان پرونده های پاپ، واتیکان، شورای جهانی کلیسا ها و...، با حدود ۳۰ نفر از شخصیت های حوزوی گفت و گو شده و اطلاعاتشان گردآوری شد؛ ۴ جزو در حوزه تحت عنوان برنامه راهبردی حوزه های علمیه، درختواره رشته ای حوزه ها، درختواره آموزش های کاربردی و سند طرح گفتمان انقلاب اسلامی به زبان انگلیسی ترجمه شدند.

حجت الاسلام و المسلمین کوهساری با اشاره به تشکیل قرار گاه رسانه ای، گفت: برای مدیریت مباحث رسانه ای سفر، قرار گاه رسانه ای با محوریت مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه های علمیه، تشکیل شده و مجموعه ای از عوامل هماهنگ بودند؛ در این اقدام بین المللی با هماهنگی سطوح مراجع، نهادهای حوزوی و بین المللی و وزارت خارجه در تمام سطوح و تمام سفیرهای خارجی و رایزن های فرهنگی، مکاتبه، هماهنگی و رایزنی شده بود.

وی تصریح کرد: آیت الله اعرافی جلساتی مستقل و دیدارهایی با سه وزیر و چهار رئیس شورای پاپی (کاردینال) علوم اجتماعی، گفتگوی ادیان، علوم تاریخی و رؤسای چندین دانشگاه، مجمع دکترین ایمان و مجمع کلیساهای شرق داشتند؛ که به اذعان مجموعه سفارت ایران، بعد از انقلاب هیچ دیداری حتی در حد رؤسای جمهور در این سطح دیدار کاری نداشتند.

استاد حوزه علمیه، این دیدار را اولین دیدار رسمی حوزه های علمیه دانست و بیان کرد: جلسات و دیدارها با دانشگاه لیدن بسیار قابل استفاده بود؛ دانشگاه لیدن یکی از معتبرترین مراکز علمی اروپا در مواجهه با دنیای اسلام است که ۱۰ جلد دایره المعارف اسلام و ۵ جلد دایره المعارف قرآن دارد و منبع برای مطالعات اسلام شناسی و قرآن شناسی است.

رویکرد هیئت اعزامی به واتیکان بیان ظرفیت جامع حوزه بود

حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی که به همراه آیت الله اعرافی به اروپا سفر کرده بود، بیان کرد: در این سفر ۱۲ برنامه متعلق به برنامه های علمی دانشگاهی بود که در مجموعه ۳۰ برنامه بخش پررنگی داشت.

معاونت پژوهش حوزه های علمیه با بیان این که دانشگاه ارگانیان ۲۵ هزار دانشجو در آفریقا و آسیا دارد، گفت: در غالب دیدار ها، بیان می شد که تا به حال با هیچ مقام حوزوی دیدار نکرده و از حوزه اطلاعی نداریم؛ در این سفر گزارش جامع حوزه را ارائه می دادیم و در کلیسای کاتولیک چیزی به نام آموزش خواهران و حوزه علمیه خواهران نبود و راهبه های آنها به عنوان خدمتگزار در مراکز تحصیلی حاضر می شوند.

وی بیان کرد: در کتابخانه واتیکان از قبل کتابهایی را متناسب تنظیم کرده بودند؛ یک کتاب از یزد و یک کتاب از کرمان گذاشته بودند؛ صفحه ای از یک کتاب تاریخی، که خلیج فارس را نشان می داد، به نمایش گذاشته بودند؛ تنها هدف از سفر هیئت گفت‌وگو درباره ادیان نبود، بلکه رویکرد هیئت زمینه سازی برای معرفی حوزه، گفت و گوی ادیان، تعاملات علمی، نگارش کتاب مشترک، دانشنامه، تبادل استاد و شاگرد و در آنجا رویکرد بیان ظرفیت جامع حوزه بود، بیان و معرفی ظرفیت جامع حوزه، خود دستاوردی خوب از این سفر است.

حجت الاسلام و المسلمین مقیمی خاطرنشان کرد: مدیرعامل انتشارات بریل در دانشگاه بریدل اقبال خیلی خوبی داشت و در دپارتمان اسلام شناسی وارد مسائل بسیار جزئی شده بودند؛ و با مرکز اسلامی هامبورگ به عنوان پایگاه ترجمه آثار توافق شد؛ از حوزه علمیه انتظار داشتند که به توجیهات نظری مباحث حقوق بشری بپردازند و شورای راهبردی حقوق بشر بزودی افتتاح خواهد شد.

اعلام آمادگی دبیرکل شورای جهانی کلیساها برای بورسیه طلاب در دانشگاه خود در سوئیس

حجت الاسلام محمّد صادق امین دین، که به همراه آیت الله اعرافی به اروپا سفر کرده بود بیان کرد: طی نامه نگاری هایی از سال ۲۰۱۸ با بزرگان مسیحیت در وقایع مختلف، از معدود شخصیت هایی که همواره نسبت به نامه ها پاسخگو بوده است، دبیر کل شورای جهانی کلیساها بود و از یک مقطعی به بعد، ایشان علاوه بر پاسخ به نامه ها، نامه تبریک به مناسبت عید سعید فطر نیز ارسال می کرد و سال گذشته در شهر مقدّس قم میزبان ایشان بودیم.

وی در معرفی شورای جهانی کلیساها، گفت: شورای جهانی کلیساها، فرقه ها و انجمن های کلیسایی را در بیش از ۱۲۰ کشور و منطقه در سراسر جهان گرد هم می آورد که نماینده بیش از ۵۸۰ میلیون مسیحی و شامل بسیاری از کلیساهای ارتدکس جهان، تعداد زیادی کلیساهای انگلیکن، باپتیست، لوتری، متدیست و ... است. اکنون ۳۵۲ کلیسای عضو وجود دارد و ظرفیت بسیار بالایی برای همکاری دارند.

مدیر دفتر ادیان و مذاهب مرکز ارتباطات و بین الملل بیان کرد: به گفته دبیرکل شورای جهانی کلیساها در دوره های تابستانه برای ادیان متفاوت، معمولاً اطلاعات حوزویان شرکت کننده ایرانی از مسیحیت نسبت به شرکت کنندگان مسیحی بیشتر است و وی برای بورسیه طلّاب در دانشگاه شورا سوئیس اعلام آمادگی کرد.

عضو هیأت اعزامی به کشورهای اروپایی، یادآور شد: ما در تمام جلسات، ظرفیت های حوزه را بیان می کردیم و علاوه بر آن در بحث اجرایی سازی همکاری ها نیز از ظرفیت همه مراکز حوزوی سخن به میان آوردیم.

وی با اشاره به انتشارات بریل در دانشگاه لایدن هلند گفت: دانشنامه قرآن، دائرةالمعارف یهود «جودائیکا»، دانشنامه اسلام و دانشنامه اسلامیکا همه از سوی بریل چاپ می شوند و این انتشارات آمادگی کامل خود را جهت همکاری اعلام کردند.

مدیر دفتر ادیان و مذاهب مرکز ارتباطات و بین الملل افزود: آخرین برنامه در هلند، بازدید از کتابخانه لایدن بود که آمادگی خود را برای همکاری با مراکز علمی از جمله مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) اعلام نمودند.

بازتاب سفر آیت الله اعرافی به واتیکان در رسانه های بین المللی

حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا برته، در گزارشی از اقدامات رسانه ای سفر آیت الله اعرافی و هیأت همراه به چند کشور اروپایی و دیدار با پاپ فرانسیس، بیان کرد: چنین سفری از جهات متفاوت و بویژه با وجود حساسیت های دینی و مسئله اوکراین و مواضع بین المللی جمهوری اسلامی، می توانست بسیار حساسیت برانگیز باشد.

سخنگوی مرکز مدیریت حوزه های علمیه، تصریح کرد: با شکل گیری قرارگاه رسانه ای، متولیان رسانه ها و صاحب قلمان حضور داشتند و در جریان مبانی و فلسفه این سفر قرار گرفتند و تقریبا حاشیه جدی نسبت به این سفر ایجاد نشد و تدبیر خوبی محقق شد.

وی نسبت به بازتاب بین المللی این سفر، گفت: با درک محاذیر کلیساهای کاتولیک، پرداختن به این سفر بسیار حکیمانه در توییتر شخصی پاپ و واتیکان نیوز بازتاب داشت.

مدیر مسئول خبرگزاری حوزه، تصریح کرد: رسانه های بین المللی بسیار پرحجم به سفر پرداختند و مورد مشابهی در سفرهای قبلی شخصیت های دینی و شیعی به واتیکان نداشته است و نکته مهم پرداختن رسانه های آکادمیک به این سفر بود با وجود اینکه در این چند ماه گذشته نسبت به مطالب انتقادی بسیار پرداخته شد.

وی بیان کرد: ورود شخصیت های آکادمیک و انتشار یادداشت‌های ایشان درباره این سفر، نشان از تشنگی و انتظار برای این سفر بود.

انتهای پیام/