به گزارش خبرنگار پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ در آموزه های دینی بر الگوگرفتن از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) توصیه شده و علاوه بر مردانِ اسوه به بعضی از زنان الگو و در رأس آنها به حضرت زهرا (سلام الله علیها) اشاره شده تا زنها به دلیل ویژگی‌ها و مسئولیت‌های خاص زنانه، الگویی ویژه از جنس خود نیز داشته باشند.

«لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ...»(احزاب/21)

امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «إنَّ لِی فی إبنَةِ رَسولِ اللّهِ اُسوَةٌ حَسَنةٌ» الگوی زندگی من حضرت زهرا ست.(بحارالأنوار، ج ۵٣، ص ١٧۵)

مقام معظم رهبری دام توفیقاته: « همه ائمّه علیهم‏السّلام براى مادر بزرگوار خود تكریم و تجلیلى قائل بودند كه براى كمتر كسى این همه احترام و تجلیل را از آن بزرگواران می‌‎شود دید. ( 30/7/1376)

یکی از اساسی ترین روش ‌های تربیت و تعلیم، روشِ الگوگیری است که دین مبین اسلام نیز، بر این امر مهم تأکید و سفارش نموده؛ چرا که الگو ها، به عنوان یک نقطه‌ی  اصلی در محور رشد و هدایت‌های اخلاقی قرار گرفته و در شیوه رفتار فرد الگوگیرنده، آثار  فراوانی بر جای می‌گذارد؛از سوی دیگر، آدمی فطرتاً به دنبال اسوه می چرخد تا  سبک رفتار و کردار خود را با توجه به سبک رفتاری و اخلاقی الگو، تنظیم کند؛ از همین رو خداوند منان در قرآن کریم به برخی از افرادِ الگو، مستقیما و به بعضی از الگوها به‌صورت غیر مستقیم اشاره و بر  اطاعت و الگوگیری از آنان توصیه نموده است، چنانچه در آیه ٢١ سوره احزاب، رسول گرامی اسلام(ص) را به‌عنوان اُسوه و الگوی نیکو و شایسته معرفی نموده است: «لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ...»؛ 

در آموزه های دینی نیز بر الگوگرفتن از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) توصیه شده و علاوه بر مردانِ اسوه به بعضی از زنان الگو و در رأس آنها به حضرت زهرا (سلام الله علیها) اشاره شده تا زنها به دلیل ویژگی‌ها و مسئولیت‌های خاص زنانه، الگویی ویژه از جنس خود نیز داشته باشند و از نظر مصادیق اسوه پذیری، به راه و رسم و سیره‌ی اخلاقی و خانوادگی ایشان اقتدا کنند؛ بر همین اساس،زهرای اطهر(سلام الله علیها) به عنوان پاره‌ی تن و میوه دل پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)؛ اسوه و الگویی ملموس برای همه‌ی بشریت، به ویژ بانوان ، در همه‌ی زمینه‌ها از جمله عبادت و بندگی ،دفاع از ولایت، تقوا، حجاب و عفاف، و الگوی سبک معاشرت کردن با والدین، همسر و فرزندانو همسایگان،مستمندان و یتیمان می‌باشند؛ چنانچه ولی امر، امام زمان (عج)، وجود مقدس حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را، اُسوه نیکو و الگوی خویش دانسته‌اند: «إنَّ لِی فی إبنَةِ رَسولِ اللّهِ اُسوَةٌ حَسَنةٌ» (بحارالأنوار، ج ۵٣، ص ١٧۵)

مقام معظم رهبری دام عزه در باره درس آموزی ازالگوی زندگی حضرت زهرا(س) فرمودند: « عزیزان من، جوانان عزیز! امروز در دوران جمهوری اسلامی این فرصت برای آحاد جامعه هست که درست حرکت کنند، درست زندگی کنند، مؤمنانه زندگی کنند، با عفّت زندگی کنند. درس زندگی صدّیقه‌ی طاهره، فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) (الگویی) است برای ما: تلاش، اجتهاد، کوشش، پاک زندگی کردن؛ همچنان‌که آن بزرگوار یکپارچه معنویّت و نور و صفا بود: الطُّهرَةِ الطّاهِرَةِ المُطَهَّرَةِ التَّقیَّةِ النَّقیَّةِ [الرَّضیَّة] الزَّکیَة؛ پاکی و آراستگی و تقوا و نورانیّت آن بزرگوار، همان چیزی است که در طول تاریخ تشیّع بر معارف ما سایه‌افکن بوده است.(بیانات : ۱۳۹۳/۰۱/۳۱)

الگوی فرزندان:

زهرای اطهر(سلام الله علیها) دختری بی‌نظیر برای مادر و پدر عزیزشان بودند در حدی که پس از رحلت حضرت خدیجه رسول خدا(ص) آن حضرت را «ام‌ابیها» نامیدند؛ چراکه فاطمه(س) مثل مادر به پیامبر(ص) محبت می‌ورزیدند و از ایشان نگهداری کرده و زخم‌ها و درد و رنج‌های حضرت را درمان می‌نمودند. (فاطمة الزهرا(س) بضعة قلب مصطفی(ص)، ج۱، ص۲۰۴)

الگوی همسران:

زهرای اطهر(سلام الله علیها) درسبک  همسرداری نیز یگانه روزگار و به معنای واقعی شریک و همراه و همراز همسر گرامیشان امیر مومنان علی (علیه السلام) بودند؛ چنانچه گاهی به علت وضعیت مهاجرت و شرایط سخت اقتصادی حاکم بر مسلمانان و جنگ‌های پی‌درپی، گاهی در خانه‌ی آن حضرت حتی غذای اندکی وجود نداشت و حضرت زهرا (س) و فرزندانش گرسنه می‌ماندند؛ اما هرگز چیزی به شوهر گرامیشان نمی‌گفتند و از ایشان کوچکترین گلایه و درخواستی نمی‌کردند و حتی به پدر بزرگوارشان نیز در این موارد، سخنی نمی‌فرمودند؛ زیرا بیمِ آن داشتند که همسر عزیزشان، نتواند خواسته او را برآورده نموده و شرمنده شود. 

سیره‌ی و سبک حضرت فاطمه(س) در همسرداری چنان بود که حضرت علی (ع) در این باره فرمودند: «سوگند به خدا ،که فاطمه (س) هیچ‌گاه مرا ناراحت نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی ننمود و من هرزمان به فاطمه نگاه می کردم، غم و اندوه از دلم زدوده می‌شد» (بحارالانوار،جلد۴٣، صفحه ١٣۴»

مقام معظم رهبری دام عزه در باره الگو بودن حضرت زهرا(س) درتعامل با همسر فرمودند: « مگر هر کسی می‌تواند همسر امیرالمؤمنین (ع)باشد؟ عظمت علی(ع) آن‌گونه است که کوههای عظیم را در مقابل خود آب می‌کند. نَفْس همسری امیرالمؤمنین(ع)، یک نشانه‌ی بزرگ عظمت است؛ لیکن شما ببینید تعامل این زن و شوهر چگونه است و دو بزرگِ خارج از ابعاد ذهن انسان، چگونه با هم حرف می‌زنند؛ چگونه زندگی می‌کنند؛ چگونه این زندگیِ الگو و نمونه‌ی تاریخ را اداره می‌کنند و چگونه هرکدام نقشی به عهده می‌گیرند!(بیانات :۱۳۷۷/۰۷/۱۹)

تدوین: حجت الاسلام والمسلمین عیسی عیسی زاده

عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن