وی با اشاره به اینکه رهبری فرمودند که انتخابات ضامن جمهوریّت و اسلامیّت نظام هست و جمهوری و اسلامی نظام هر دو  وابسته به انتخابات است، گفت: اینکه مردم باید به جمهوریت نظام رأی بدهند و نظام را انتخاب کنند روشن است ولی ایشان فرمودند اسلامیت نظام هم با رأی مردم است؛ یعنی اگر مردم رأی ندهند جمهوریت و اسلامیت مشکل پیدا می‌کند. این مبنای ایشان است که مشروعیت نظام اسلامی، ولایت فقیه و حکمرانی اسلامی به هر دوی آنها است. یعنی هم مردم و هم صلاحیت‌های دینی دو رکن یک نظام هستند هر وقت این دو رکن با هم یکی شد حکومت مشروع می‌شود و به تنهایی هیچکدام حکومت را مشروع نمی‌کنند.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: اسلامیّت وصف مردمی دین خداست و مردم هم در جامعه اسلامی، مؤمنان و تسلیم‌شدگان به اسلام هستند، هر دو مورد تأیید خداوند هستند. دو رکن هستند که روی هم امضای خداوند را دریافت می‌کنند. خداوند زمانی حکومت و حکمرانی اسلامی را تأیید می‌کندکه حاکم اسلامی کامل در رأس آن حضور داشته باشد و مردم پابه‌کار و مشارکت‌طلب هم در کنار او باشند. با این دو عنصرحکومت اسلامی مشروع می‌شود بدون مردم حتی حکومت معصومین(ع) هم تشکیل نمی‌شود.

وی افزود: دیدگاهی در جمهوری اسلامی هست که می‌گویند اگر مردم پای کار نیامدند، حاکم اسلامی یا ولی فقیه مشروعیت دارد؛ سؤال این است که «ولی‌فقیه» چه کسی است؟ چون «ولی» کسی است که «ولایت» داشته باشد. کسی که بیرون از ولایتش هست و به او ولایت ندادند، چه چیز او مشروع است؟ چه حکومتی دست او هست؟ چگونه مشروعیت دارد؟ مشروعیت برای حکومت است؛ یعنی حکومت منشأ درستی دارد. اگر حکومت نباشد مشروعیت حکومت معنایی ندارد. مگراینکه گفته شود در عالم ثبوت و نفس‌الامر شأنیت دارد که این هم چون جزء‌العله مشروعیت است تأثیری در حکومت ندارد. اگر منظور صلاحیت دینی باشد، بله صلاحیت دینی دارد اما نه برای حکومت و قدرت. چون الان قدرتی در اختیار او نیست. اگر قدرت را به او بدهند، صلاحیت‌های اولیه‌ای که دارد با کمک رأی مردم مشروعیت ایجاد می‌شود. پیش از اینکه این دو با همدیگر جفت و جور شوند، هیچ مشروعیتی نیست.

استاد فلسفه سیاسی افزود: این عبارت مقام معظم رهبری، تعبیر زیبایی است که «هم جمهوریّت و هم اسلامیّت» هر دو به رأی مردم هستند. یعنی اگر مردم رأی ندهند اسلامیت هم کارایی ندارد. شما بهترین اسلام را هم داشته باشید اسلام امام علی(ع) را هم داشته باشید، ولی وقتی مردم به شخص دیگری رأی دادند، در واقع اسلامیت هم از کار می‌افتد و حضرت علی (ع) بعد از ۲۵سال می‌فرماید:«اسلام همچون پوستین وارونه‌ای شده است»

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر: با اشاره به بخش دیگری از بیانات مقام معظم رهبری در مورد انتخابات که فرمودند«رقابت واقعی سیاسی برای تحول‌آفرینی یکی از چیزهایی است که روی آن تأکید می‌کنم»گفت: یکی از مشکلاتی که مخصوصاً در عرصه احزاب و جناح‌های سیاسی نتوانستیم آن را حل کنیم این است که ما همیشه دنبال مشارکت بالا هستیم اما رقابت واقعی را ایجاد نمی‌کنیم درصورتی که مشارکت بالا در انتخابات با رقابت واقعی محقق می‌شود.

وی با اشاره به بخش دیگری از سخنان مقام معظم رهبری درباره«معجزه‌آسا بودن مشارکت»، افزود: در حکمرانی‌ها و گفتمان‌های دنیای جدید، اگر جامعه می‌خواهد بانشاط و فعال باشد، باید دیدگاه‌های مختلف درون نظام با هم رقابت کنند. مسابقه یعنی اینکه همۀ دوندگان واجدشرایط، عادلانه با هم بدوند و هر کسی رأی مردم را جذب کرد و برنده شد، او حاکم ‌شود.

استاد مهاجرنیا با تأکید بر اینکه مشارکت بالا، بدون مسابقه و رقابت سالم در منطق جمهوری اسلامی نیست، گفت: اگر مشارکت بدون رقابت باشد، همانند کشورهای کره شمالی، آذربایجان و مصر می‌شود که با یک دونده، بالای ۹۰درصد مردم هم مشارکت می‌کنند و دونده واحد همیشه پیروز است، که البته این سبک مشارکت با مبنای انقلاب اسلامی و دیدگاه امامین انقلاب ناسازگار است.

وی در ادامه بیان کرد: یکی از مشکلات جدی‌ این است که ما نتوانستیم رقابت را تئوریزه کنیم؛ به همین دلیل هر وقت انتخابات می‌شود نگران هستیم که یک وقت جناح‌های رقیب نیایند و رقابت جدی کنند و رأی مردم را ببرند یعنی به جای اینکه بیاییم میدان رقابت را باز کنیم، بگوییم همه شما بیایید بدوید. دنبال این هستیم که پای رقیب بشکند تا نتواند بدود و این متناسب با مردم‌سالاری دینی‌ما نیست. نظام وظیفه دارد میدان آزاد رقابت را فراهم کند تا همه افکاری که در چارچوب اصل نظام و قانون اساسی هستند وارد رقابت شوند و به دور از فریب‌های تبلیغاتی، مشارکت را بالا ببرند.

استاد مهاجرنیا سپس گفت: وقتی که رهبری می‌فرماید: اسلامیت نظام هم باید به رأی مردم برسد، برای بعضی‌ها ممکن است جای سؤال باشد که مگر اسلام را مردم باید تأیید کنند؟ مگر مشروعیت و هویت اسلام با رأی مردم است؟ اصلاً مردم چکاره هستند که رأی بدهند؟ این برای برخی قابل قبول نیست.

وی در تبیین این فرمایش رهبری گفت: وقتی که ما می‌گوییم که منشأ دین و سیاست، اسلام است و همه سیاست اسلامی که ما در جمهوری اسلامی اعمال می‌کنیم ناشی از دین است و مهر دین پای آن خورده است حتی امور عقلایی هم که از دنیای جدید و تجربه جدید گرفتیم، آن هم باید مورد تأیید باشد. بنابراین اسلامیت و جمهوریت هر دو دینی هستند. لذا وقتی می‌گوییم مردم باید بخواهند، خواست مردم هم بخشی از دین است.

وی سپس افزود: در واقع حاکمیت دین اگر بخواهد در عرصه قدرت و سیاست بالفعل شود، مردم باید آن را تأیید کنند و ارادۀ مردم باید پای کار باشد. این هم حرف درستی است چون  بدون اراده مردم، امام علی (ع) هم نمی‌‌تواند حکومت تشکیل بدهد. پیامبر اسلام(ص) هم باشد تا مردم مدینه نیایند نمی‌شود حکومت تشکیل داد. بنابراین از این جهت هم باز تعبیر رهبری درست است.

استاد مهاجرنیا در پایان گفت: اوج قدرت نظام اسلامی در این است که حاکم اسلامی آن که بالاترین مرجع نظام هست، با رأی مردم انتخاب می‌شود، بنابراین همه ارکان این نظام و اسلامیت این نظام باید به تأیید مردم برسد.