به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از پژوهشکده زن و خانواده؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا زیبایی نژاد در نشست «️شکل‌دهی به اجتماع مؤمنانه، به مثابه راهبری مقاومتی خانواده» از سلسله نشست‌های زنان و مکتب عاشورا که در پژوهشکده زن و خانواده برگزار شد، عنوان کرد: زمانی که افرادی در جامعه‌ای در اقلیت قرار دارند شکل دهی اجتماعات به مناسبت های فرهنگی و دینی می تواند برای آنان هویت‌ساز باشد. مدیر پژوهشکده زن و خانواده با بیان اینکه مجالس عزاداری، روضه‌های خانگی و... مناسکی هستند که گروهی در آن جمع می‌شوند و می‌توانند هم افزایی داشته باشند، تصریح کرد: زمانی که این افراد هم افزایی دارند اگر در جامعه، در اقلیت هم باشند می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند تا خود را بازیابی کنند و هویت خود را حول محور اهل بیت شکل دهند. وی گفت: زمانی که مهاجرت از روستا به شهر یا از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ رخ می‌دهد افراد دچار مشکلاتی می‌شوند؛ چون در روستا و شهرهایشان یک سیستم حمایتی و نظارتی داشتند؛ زیرا اغلب افراد هم دیگر را می‌شناختند و نسبت به امور هم اشراف داشتند و در صورتی که مشکلی ایجاد می‌شد متوجه می‌شدند برای مثال اگر فرزند خانواده‌ای دچار خطایی می‌شد دیگران به خانواده‌اش اطلاع می‌دادند و برای حل آن اقدام می‌کردند؛ اما در شهرهای بزرگ این شبکه نظارتی و حمایتی جود ندارد به همین خاطر دچار آسیب‌های اجتماعی می‌شوند. حجت‌الاسلام‌والمسلمین زیبایی نژاد ادامه داد: ایجاد حسینیه هایی مانند حسینیه همدانی های مقیم تهران، آذربایجانی های مقیم قم و... بهانه‌هایی است که پیوندهایی برای ارتباط ایجاد کنند.

کارکردهای اجتماع مؤمنانه

وی با تأکید بر اینکه اجتماعات مناسکی کارکردهای مختلف خدماتی، اجتماعی و فرهنگی دارند، تأکید کرد: افراد در مناسک‌های مختلف در هیئت جمع می‌شوند و این اجتماعات هویت ساز هستند به همین خاطر به حکمرانان توصیه می‌کنیم نباید به خاطر هیئت‌های بزرگ هیئت‌های کوچک را از بین ببرند؛ زیرا هیئت‌های منطقه‌ای و محله کارکردهای مختلفی دارند می‌توانند فساد را در مقیاس خود کاهش بدهند. مدیر پژوهشکده زن و خانواده با بیان اینکه محبت اهل بیت (علیه السلام) این ظرفیت را دارد که اجتماعات ثانویه (اجتماعی بعد از خانواده) را شکل دهد، افزود: هیئت اجتماعی است که حول محور اهل بیت (علیه السلام) شکل گرفته است؛ اما این اجتماع اختصاص به این امر نیست و افراد آن در طول سال با یکدیگر ارتباط دارند و زمینه‌های مختلف تفریحی، کمک رسانی به یکدیگر و... فعال هستند. وی بیان کرد: هیئتی که افراد آن در طول سال با یکدیگر ارتباط دارند نسبت به هیئتی که فقط مناسکی هستند مطلوب‌تر است؛ زیرا هیئت‌ها در این صورت محور اتصال اجتماعی، غم‌خواری و ارتباطات می‌شوند. حجت‌الاسلام‌والمسلمین زیبایی نژاد ادامه داد: ایجاد اجتماع مؤمنانه حول محور احیای امر اهل بیت (علیه السلام) است جایگاه ویژه تری نسبت به دو اجتماع فوق (اجتماعی که بر محور حب اهل بیت (علیه السلام) و اجتماعی که افراد آن در طول سال با هم ارتباط دارند) دارد؛ زیرا این اجتماع فضائل اخلاقی را تقویت، رذایل اخلاقی را کاهش و رفتارها را اصلاح می‌کند. وی اضافه کرد: زمانی که این پیوندها تقویت شود این اجتماع هویت ایجاد می‌کند؛ مثلاً فرد در معرفی خودش بیان می‌کند من عضو فلان هیئت هستم. زمانی که هویت فرد با این هیئت باشد این اجتماع باعث الگوی کنشگری و سبک زندگی و تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ (همکاری و هدایت یکدیگر به سمت انجام کار نیک) می‌شود. مدیر پژوهشکده زن و خانواده با بیان اینکه اجتماع قدرت روحی را تقویت می‌کند، گفت: اجتماع، ایجاد قدرت می‌کند؛ زیرا زمانی که افراد تنها هستند احساس ضعف دارند؛ اما زمانی که وارد یک گروه یا جمع می‌شود احساس قدرت می‌کنند. وی یادآور شد: اوج شکل گیری اجتماع مؤمنانه زمانی است که متن اصلی زندگی شود؛ یعنی متن زندگی روزمره خانواده یک اجتماع مؤمنانه برای احیای امر اهل بیت (علیه السلام) شود و مناسبت افراد با یکدیگر حول محور اهل بیت (علیه السلام) بازسازی شود. حجت‌الاسلام‌والمسلمین زیبایی نژاد تصریح کرد: مثلاً توافق شود اگر روزانه کارهای خوبی انجام می‌دهیم ثواب کارهای خوب را به امام حسین (علیه السلام) هدیه کنیم، هر روز در صورت امکان گروهی یا حتی فردی بر سر سفره بسم‌الله بگویم و آداب سفره را رعایت کنیم، زندگی مان با اولویت اهل بیت (علیه السلام) باشد برای مثال در خرید تکیه به کفار نکنیم جنس ایرانی بخریم و از بازار مسلمین خرید کنیم یا در تفریح و زندگی روزانه رنگ و بوی اهل بیت (علیه السلام) جاری باشد. وی اظهار کرد: ائمه اطهار (علیه السلام) از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) تا آغاز غیبت امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) یک حیات ۲۵۰ساله داشتند که شیعه همواره در آن در حاشیه جامعه بوده است؛ اما اهل بیت (علیه السلام) برای شیعیان برنامه‌ها و طرح‌هایی داشتند تا هویت مستقل شیعه به درستی شکل بگیرد و شیعه هم افزا، پویا و با نشاط باشد که یکی از مهم‌ترین این مطرح‌ها اجتماعات مؤمنانه بوده است. مدیر پژوهشکده زن و خانواده با بیان اینکه در روایات متعددی به اهمیت اجتماعات مؤمنانه و زیارت برادر مؤمنانه تأکید کردند، گفت: در روایات آمده است که هر کسی به خاطر رضای خدا به دیدن برادر مؤمن خود برود، خداوند متعال به ۷۰ هزار فرشته مأموریت دهد تا هنگام بازگشت به خانه‌اش به وی گویند: خوشا به حال تو، بهشت گوارایت باد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین زیبایی نژاد یادآور شد: در روایات بسیاری تأکید شده است که به خانه برادر مؤمن بروید و او را زیارت کنید؛ زیرا زمانی که افراد به خانه یکدیگر می‌روند ارتباطات قوی‌تر می‌شود. مدیر پژوهشکده زن و خانواده افزود: امام صادق علیه السلام به اصحاب خود می‌فرماید: «اِتَّقُوا اللّه، و کونوا إخوَةً بَرَرَةً، مُتَحابّینَ فِی اللّه مُتَواصِلینَ مُتَراحِمینَ، تَزاوَروا و تَلاقَوا و تَذاکروا أمرَنا و أحیوهُ؛ از خدا بترسید و برادرانی نیکوکار باشید. در راه خدا یکدیگر را دوست بدارید، به یکدیگر بپیوندید، با هم مهربان باشید، یکدیگر را ببینید و به دیدار یکدیگر بروید و همدیگر پیرامون امر ما گفت‌وگو کنید.» وی ادامه داد: امام باقر علیه السلام به سعید بن حسن فرمود: «أیجیءُ أحَدُکم إلی أخیهِ فَیدخِلُ یدَهُ فی کیسِهِ فَیأخُذُ حاجَتَهُ فَلا یدفَعُهُ؟ فَقُلتُ: ما أعرِفُ ذلِک فینا. فَقالَ أبو جَعفَرٍ علیه السلام: فَلا شَیءَ إذا. ُلتُ: فَالهَلاک إذا! فَقالَ: إنَّ القَومَ لَم یعطَوا أحلامَهُم بَعدُ؛ آیا شده است که یکی از شما بیاید و دست در جیب برادرش کند و آنچه نیاز دارد، از آن بردارد و کسی مانعش نشود؟» گفتم: چنین چیزی در میان خودمان ندیده ام. امام باقر علیه السلام فرمود: پس هنوز به هیچ چیزی نرسیده اید. گفتم: در این صورت، همه هلاک شده ایم؟! فرمود: هنوز این مردم، خِردهایشان کامل نشده است مدیر پژوهشکده زن و خانواده تصریح کرد: منظور از هلاک شدن در این روایت این است که عقل شان کامل نشده و در ایمان رشد پیدا نکردند. در حاشیه این روایت آورده اند که یعنی آنقدر عقل شان کامل نشده است که که احکام جدیدی برای آنها بیاید؛ زیرا برخی از احکام در زمان امام زمان (علیه السلام) که عقل انسان کامل می‌شود می آید. وی با بیان اینکه اگر ولایت عرضی در جامعه شکل بگیرد ولایت طولی نیز در جامعه ایجاد می‌شود، تصریح کرد: ولایت عرضی به معنای احسان و ارتباط دوستانه مومنین با یکدیگر است (ولایت مومنین نسبت به یکدیگر) و ولایت طولی ولایت اهل بیت (علیهم السلام) و خدا است. (ولایت خداوند و اهل بیت (علیهم السلام)  بر مومنین). حجت‌الاسلام‌والمسلمین زیبایی نژاد گفت: خداوند خواسته است که ذهنیت ما را برای اجتماعات مؤمنانه ارتقا بدهد به همین خاطر فقط دستور به شکل گیری اجتماعات مؤمنانه نداده است؛ بلکه ذهنیت سازی کرده و برای آن دلیل و منطق آورده است. مدیر پژوهشکده زن و خانواده یادآور شد: اگر می‌گوییم «خواهرم حجابت و برادرم نگاهت» اما با برخورد بد مواجه می شویم و در امر به معروف با در بسته مواجه می شویم برای این است که اجتماع مؤمنانه را شکل ندادیم. وی گفت: در روایت آمده است:«زاوروا فإنّ فی زیارتکم إحیاءً لقلوبکم، وذکراً لأحادیثنا، وأحادیثنا تعطف بعضکم علی بعض، فإنْ أخذتم بها رشدتم ونجوتم، وإنْ ترکتموها ضللتم وهلکتم، فخذوا بها وأنا بنجاتکم زعیم؛ دید و بازدید کنید که دیدار شما از یکدیگر موجب زنده شدن دلهای شما و یاد کرد احادیث ما می شود و احادیث ما شما را به هم مهربان می کند . اگر به آنها عمل کنید، کمال و نجات می یابید و اگر رهایشان کنید، گمراه و هلاک می شوید . پس به احادیث ما عمل کنید که در این صورت من ضامن نجات شما هستم . مدیر پژوهشکده زن و خانواده تأکید کرد: اجتماعات مؤمنانه جریان مقاومت فرهنگی را تقویت می‌کند و اگر این اجتماع ایمانی بزرگ و قدرت مند شوند در عرصه های مختلف می‌توانند مطالبه گری کنند.