یوسف حسن خلاوی، دبیر کل انجمن برکت اقتصاد اسلامی، در چهارمین کنفرانس منطقهای این انجمن در پاکستان مطرح کرد؛تنها راه حل بحرانهای اقتصادی جهانی تأمین مالی اسلامی است / ضرورت همکاریهای بینالمللی در زمینه اقتصاد اسلامیآینده تأمین مالی اسلامی، با استفاده از ابزارهای عادلانه و اخلاقی، روشن است. هدف ایجاد سیستمی مالی است که بتواند رفاه، ثبات، شادکامی و فراوانی را برای تمام انسانها به ارمغان بیاورد. برای رسیدن به این هدف، نیازمند کار جدی و استفاده بهینه از ابزارهایی همچون صکوک اسلامی هستیم که ظرفیتهای بینظیری برای حل بحرانهای اقتصادی جهانی دارند و بهطور همزمان میتوانند توسعه پایدار در کشورها را ایجاد کنند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، چهارمین کنفرانس منطقهای انجمن برکت اقتصاد اسلامی سهشنبه 9 بهمن 1403، تحت عنوان «صکوک برای توسعه پایدار... بهترین شیوههای بینالمللی» در پاکستان برگزار شد. این کنفرانس فرصتی منحصر به فرد برای بحث و تبادل نظر پیرامون نقش صکوک در تأمین مالی پروژههای توسعه پایدار و ترویج اصول اقتصادی مبتنی بر عدالت، پاسخگویی و شفافیت بود.
در این کنفرانس، سخنرانان و کارشناسان برجسته از کشورهای مختلف به بررسی چالشها و فرصتهای پیشروی اقتصاد جهانی و نحوه استفاده از ابزارهای اقتصادی اسلامی پرداختند.
اهداف این کنفرانس عبارت بود از:
کاوش در نقش و اهمیت صکوک در تأمین مالی توسعه ملی و پروژههای پایدار.
ارائه و تحلیل بهترین شیوهها و چالشهای بینالمللی مربوط به صدور صکوک.
برجسته کردن جنبههای فنی و عملی ساختاردهی صکوک و جنبههای شرعی و تنظیمی آن.
یوسف حسن خلاوی، دبیر کل انجمن برکت اقتصاد اسلامی، در این کنفرانس با تأکید بر لزوم استفاده از ابزارهای اسلامی برای مقابله با مشکلات اقتصادی افزود: اقتصاد جهانی امروز که عمدتاً بر پایه بدهی و بهرهوری استوار است، دچار بحرانهای جدی شده و تنها راهحل برای خروج از این بحران، بهرهگیری از ابزارهای مالی اسلامی مانند صکوک است.
خلاوی در ادامه، وضعیت کنونی اقتصاد معاصر را که به ظاهر به رشد و پیشرفت آراسته است، اما در حقیقت با بحرانهای بدهی و مشکلات مزمن روبهرو است، تشریح کرد. وی به اهمیت اصول عدالت در اقتصاد اسلامی اشاره کرده و تأکید کرد که این اصول بر مبنای مشارکت و همبستگی در نتایج سرمایهگذاریها هستند و هدف آن است که هر طرف از طرفین سود خود را در سطح عدالت به دست آورد.
دبیر کل انجمن برکت با انتقاد از رویکردهای اقتصادی کشورهای غربی، که تنها بر سود و بهرهوری تأکید دارند، گفت: «در این جوامع، مفاهیمی همچون عدالت و مشارکت در سود و زیان به ندرت مطرح میشود و هنگامی که این مفاهیم مطرح میشود، سؤالها و شگفتیها به میان میآید.»
وی همچنین به وضعیت بحرانی اقتصاد جهانی اشاره کرد و گفت: «تمامی فرصتها برای کسب سود به هر طریقی که ممکن باشد غنیمت شمرده میشود، بیتوجه به اصول اخلاقی و اقتصادی.»
خلاوی افزود که نظامهای مالی سنتی با تولید بدهیهای بیشمار، سیلابی از مشکلات اقتصادی را به وجود آوردهاند که تمامی کشورهای جهان را در بر میگیرد. این بدهیها که بدون محدودیت جغرافیایی به رشد خود ادامه میدهند، تبدیل به یک معضل مزمن شدهاند که کشورهای مختلف به سختی میتوانند با روشهای سنتی آن را حل کنند. وی این روشهای سنتی را که بر قرض بیشتر و چاپ پول بیشتر تکیه دارند، نادرست خواند و آن را به تداوم بحرانها منجر دانست.
خلاوی هشدار داد که هیچ برنامه مؤثری برای حل این مشکل وجود ندارد و تنها راه حل موجود در دنیای معاصر همچنان قرض گرفتن و چاپ پول است که به افزایش بدهیهای جهانی و تورم منجر میشود.
راه حل چیست؟
دبیر کل انجمن برکت اقتصاد اسلامی، در ادامه سخنرانی خود به راهحلهای پیشنهادی خود برای مقابله با بحرانهای اقتصادی جهانی پرداخت. وی بر این باور است که راهحل در ابزارهای اقتصاد اسلامی است که بر پایه ارزشهای عدالت، پاسخگویی، شفافیت و مشارکت بنا شده است.
خلاوی در سخنان خود به صکوک اسلامی بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای اقتصاد اسلامی اشاره کرد و آن را راهحلی مؤثر برای خروج از وضعیت بحرانی کنونی اقتصاد جهانی دانست. وی اظهار داشت: «صکوک اسلامی توانایی تطبیق، همراستایی و توسعه مستمر را اثبات کردهاند. این ابزار اسلامی که ریشه در تاریخ اسلام دارد، در عصر حاضر ویژگیها و انعطافپذیریهای فوقالعادهای پیدا کرده است که آن را به ابزاری استثنایی برای جمعآوری سرمایهها و تأمین مالی پروژههای عظیم تبدیل کرده است.»
دبیر کل انجمن برکت همچنین به تاریخچه صکوک اشاره کرده و گفت که اگرچه برخی کاربردهای اولیه این ابزار از دوران عمر بن خطاب الهام گرفته شده، اما در حال حاضر، صکوک به ابزاری مدرن و پیشرفته برای ساخت پروژههای مختلف تبدیل شدهاند، چه پروژههایی که به گروههای خاصی خدمت میکنند و چه پروژههایی که به کل جامعه خدمترسانی میکنند.
وی همچنین بر اهمیت برخورد با چالشها و موانع پیش روی تقویت نقش صکوک تأکید کرد و افزود: «هر ابتکار جدیدی با چالشهایی همراه است، اما این چالشها نباید بهعنوان مانعی بزرگ در برابر پیشرفت دیده شوند. برای مواجهه با این چالشها، باید همکاری نهادهای قانونی، اقتصادی و سیاسی صورت گیرد.»
خلاوی با بیان اینکه آیندهای روشن و رهبری جدید برای تأمین مالی اسلامی اخلاقی و توسعهای در انتظار است، بر لزوم کار جدی برای بهکارگیری ابزارهای عادلانه تأکید کرد. وی گفت: «هدف ما ایجاد یک سیستم مالی است که رفاه، ثبات، شادکامی و فراوانی را برای همه انسانها به ارمغان بیاورد.»
این سخنان در حالی مطرح شد که بسیاری از کارشناسان اقتصادی در این کنفرانس از ظرفیتهای بینظیر صکوک اسلامی برای حل بحرانهای اقتصادی جهانی و ایجاد توسعه پایدار در کشورها سخن گفتند.
تنها راه حل بحرانهای اقتصادی جهانی تأمین مالی اسلامی است
خلاوی، در ادامه سخنان خود به ضرورت استفاده از ابزارهای تأمین مالی اسلامی برای حل بحرانهای اقتصادی جهانی پرداخت و گفت: «هیچ راه حلی جز تأمین مالی اسلامی وجود ندارد.»
خلاوی در سخنان خود به سیستم سرمایهداری کنونی اشاره کرد که عمدتاً بر پایه بدهی و بهرهوری استوار است و نقش حیاتی در تأمین مالی پروژهها ایفا میکند. وی بهویژه در تأمین مالی شرکتهای نوپا (استارتاپها) به ویژگیهای خاص سیستم سرمایهداری اشاره کرد و افزود که سرمایهگذاران میتوانند یا به عنوان طلبکار باقی بمانند و بهره از بدهی را دریافت کنند، یا در صورت مشاهده موفقیت شرکت، بدهیهای خود را به سهام ممتاز تبدیل کرده و از حقوق و امتیازات بیشتری برخوردار شوند.
دبیر کل انجمن برکت بر این نکته تأکید کرد که این چالشها و مشکلات بهویژه در مواجهه با بحرانهای بدهیهای جهانی، تنها با استفاده از ابزارهای اسلامی و اصول اخلاقی قابل حل هستند. وی گفت: «اقتصاد اسلامی بر اساس تأمین مالی مشارکتی عادلانه و اخلاقی استوار است که به مشارکت در سود و زیان توجه دارد و این دقیقاً بر خلاف سیستمهای مالی مبتنی بر بدهی و بهره است.»
وی همچنین بر توانمندیهای بشر در کشورهای اسلامی تأکید کرده و افزود که این توانمندیها در بزرگترین مؤسسات مالی غربی نیز دیده میشود، جایی که بسیاری از رهبران این مؤسسات از کشورهای اسلامی هستند. خلاوی گفت: «ما نه عاجز هستیم و نه عقبافتاده. کشورهای اسلامی قادر به ایجاد راهحلهای اقتصادی عادلانه و پایدار هستند که چرخه بدهیهای مداوم را از بین ببرد.»
دبیر کل انجمن برکت در ادامه سخنان خود به نقش این انجمن در تقویت تأمین مالی اسلامی و توسعه پایدار اشاره کرد و از ادامه همکاری با مؤسسات اقتصاد اسلامی در پاکستان ابراز امیدواری کرد. وی افزود: «این همکاریها گامی مهم در جهت دستیابی به پایداری از طریق تأمین مالی اسلامی و ابزارهای معاصر آن خواهد بود.»
این کنفرانس همچنین بهعنوان بستری برای تبادل بهترین شیوهها در استفاده از صکوک و افزایش شفافیت در بازارهای صکوک عمل کرد و به تقویت همکاریها و شراکتهای منطقهای در زمینه اقتصاد اسلامی کمک کرد. هدف این همکاریها دستیابی به توسعه اقتصادی پایدار و فراگیر در جوامع مختلف بود.
بهطور کلی، این کنفرانس فرصتی بینظیر برای ترویج اقتصاد اسلامی و ابزارهای مالی اخلاقی آن بود که میتواند بهعنوان الگویی برای مقابله با بحرانهای اقتصادی جهانی و ساخت پروژههای پایدار در سطح بینالمللی عمل کند.