در این بیانیه تأکید شده است که ترکیب فناوری بلاکچین و هوش مصنوعی میتواند به تقویت پایبندی به شریعت در بانکهای اسلامی کمک کند؛ چرا که این ترکیب شفافیت را افزایش میدهد، فرآیندهای نظارت شرعی را بهبود میبخشد و خطر دستکاری و تقلب را کاهش میدهد. تجربههای عملی در برخی مؤسسات مالی اسلامی نیز نشان دادهاند که استفاده از این ترکیب موفقیتآمیز بوده است؛ موضوعی که مسیر را برای بانکهای اسلامی هموار میکند تا با بهبود عملکرد، افزایش کارآمدی و توسعه محصولات جدید، جایگاه خود را در صنعت مالی جهانی تثبیت کرده و رقابتپذیریشان را ارتقا دهند.
در ادامه این بیانیه به این نکته اشاره شده است که هوش مصنوعی و فناوری بلاکچین میتوانند راهحلهایی پیشرفته برای حفظ، توسعه و رشد موقوفات ارائه دهند؛ از جمله با بهینهسازی مدیریت داراییها، افزایش کارآمدی در توزیع منابع، ارتقای شفافیت و حاکمیت، بهبود پایداری و تقویت اعتماد عمومی. با این حال، این مسیر دیجیتالیسازی موقوفات با چالشهایی نیز روبهروست؛ از جمله مسائلی مثل حفظ حریم خصوصی دادههای موقوفات، ضعف اعتماد نسبت به فناوریهای مرتبط با کمکهای بشردوستانه و اجتماعی و همچنین هزینههای تأمین مالی. در این بیانیه تأکید شده که غلبه بر این چالشها نیازمند ایجاد محیطی تقویتشده برای مدیریت وقف، آموزش نیروی انسانی متخصص در مؤسسات وقفی، بررسی موانع پیش روی تحول دیجیتال و تلاش مستمر برای رفع این موانع است.
همچنین این بیانیه بر اهمیت ساماندهی حقوقی و فهرستبندی هوشمند اسناد موقوفات تأکید کرده و پیشنهاد داده است که با بهرهگیری از پردازش هوشمند، پروژهای با عنوان «بانک اسناد موقوفات» ایجاد شود؛ طرحی که میتواند فاصله میان پژوهشگران و حافظه تاریخی وقف در تمدن اسلامی را کاهش دهد و در عین حال از اسناد و داراییهای موقوفه بهخوبی محافظت کند.
نشستهای علمی یازدهمین کنفرانس دوحه در حوزه مالی اسلامی، روز سهشنبه ۸ آوریل ۲۰۲۵ آغاز شد. در این نشستها چهار محور اصلی مورد بررسی قرار گرفت: «احکام و ضوابط هوش مصنوعی غیرمتمرکز»، «وقف در چارچوب تلفیق بلاکچین و هوش مصنوعی»، «انقلاب بازیهای مبتنی بر بلاکچین؛ احکام و فرصتهای سرمایهگذاری» و «زنجیرههای ارزش در بستر تأمین مالی غیرمتمرکز با پشتیبانی هوش مصنوعی». این موضوعات از طریق ارائه مقالههای تخصصی توسط استادان، پژوهشگران و کارشناسان حاضر در کنفرانس و همچنین بحثها و گفتوگوهای تکمیلی شرکتکنندگان، به شکل جدی مورد واکاوی قرار گرفت.
این کنفرانس، از زمان آغاز به کار خود در سال ۲۰۱۰، بهعنوان یک بستر معتبر و تأثیرگذار شناخته میشود که در شکلدهی مسیر مالی اسلامی در سطح جهانی نقشآفرین بوده است و طی دورههای گذشته، توانسته مشارکت گستردهای از سوی نهادهای دولتی، سازمانهای بینالمللی، مؤسسات مالی و دانشگاهی فعال در حوزه اقتصاد، مالیه و فناوری را به خود جذب کند.