الف. تقسیمبندی موضوعی مجموعههای پژوهشی
محتوای کتاب به دو گروه اصلی تقسیم میشود:
گروه اول:
این بخش به مسائل مربوط به بانکداری اسلامی سنتی و مدرن میپردازد و چگونگی تطابق مراکز مالی بینالمللی با چالشهای اقتصادی و مالی کنونی را بررسی میکند. این بخش شامل مطالعاتی در مورد آینده مراکز مالی اسلامی، افقهای توسعه در چارچوب اتحادیههای اقتصادی بینالمللی، و همچنین اهمیت سیاستهای نظارتی و قانونی در حمایت از رشد این بخش است.
گروه دوم:
این بخش بر مسائل و چالشهای جدیدی تمرکز دارد که به دلیل پیشرفت سریع فناوری به وجود آمده است، مانند کاربردهای بلاکچین، هوش مصنوعی، و نوآوریهای دیجیتال در صنعت مالی اسلامی، و همچنین مطالعاتی در مورد مفهوم "صکوک سبز" و تأثیر آن بر بازارهای مالی.
ب. روش تحقیق استفادهشده
کتاب "اقتصاد اسلامی و پرسش پیشرفت" بر مبنای روشهای تحلیلی متعددی استوار است که مهمترین آنها تحلیل SWOT است که در ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدات مدلهای مالی ارائهشده کمک میکند. همچنین از روشهای اقتصادسنجی و مدلهای تجربی برای ارزیابی تأثیر سیاستهای مالی و فناوریهای نوین بر عملکرد مراکز مالی اسلامی استفاده شده است.
3. موضوعات اصلی و مطالعات تفصیلی
الف. آینده مراکز مالی اسلامی در چارچوب گروههای اقتصادی بینالمللی
در کتاب اقتصاد اسلامی و پرسش پیشرفت به امکان ایجاد یک نهاد مالی قطری–ترکی اشاره دارد که به عنوان یک مرکز جهانی برای بانکداری اسلامی عمل کند و امکانات مرکز مالی قطر (QFC) را از نظر ثبات اقتصادی و ساختار قانونی قوی بررسی میکند و در عین حال نقش ترکیه را در ارائه فناوریهای مالی نوین و نوآوریهایی که رقابتپذیری سیستم مالی را تقویت میکنند، برجسته میسازد.
در این کتاب با استفاده از مدل SWOT نشان داده است که این نهاد دارای نقاط قوت و فرصتهای امیدوارکنندهای است، اگرچه چالشهایی مانند کمبود نیروی انسانی متخصص و تهدیدات ناشی از بیثباتی سیاسی در برخی مناطق وجود دارد.
ب. اصول راهنمایی برای صکوک سبز و نوآوریهای مالی
کتاب "اقتصاد اسلامی و پرسش پیشرفت" به اهمیت صکوک سبز به عنوان ابزاری برای دستیابی به توسعه پایدار اشاره دارد و تفاوت در اصول راهنمایی پیروی شده در کشورهای مختلف را بررسی میکند. این مطالعه بر لزوم وجود یک چارچوب قانونی مرجع و یکسان تأکید دارد که امکان صدور و ارزیابی صکوک به گونهای را فراهم کند که با احکام شریعت اسلامی همخوانی داشته باشد و همچنین نیازهای پایداری زیستمحیطی و اقتصادی را در نظر گیرد.
ج. مشکلات مالکیت داراییها و رویکرد انتقادی در اصلاحات مالی
یکی از مقالات این کتاب به مشکلات مربوط به مالکیت داراییها در صکوک اسلامی میپردازد و بر تناقض بین مفاهیم مالکیت سنتی در شریعت و سیستمهای مالی معاصر تمرکز دارد. این مقاله دیدگاه انتقادی برای بازتعریف اصول مالکیت بر اساس تحولات اقتصادی و تکنولوژیکی ارائه میدهد که افقهای جدیدی برای اصلاح شیوههای مالی سنتی میگشاید.