اولویت‌های حوزه پژوهش و فناوری کشور در بازه زمانی ۱۴۰۷-۱۴۰۳، مصوب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) برگرفته از منابع مختلف شامل اسناد بالادستی کشور، نظرهای نخبگان و نظرهای دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی به نقل از ایرنا؛ تدوین اولویت‌های پژوهش و فناوری کشور یکی از وظایف مهم شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. از نظر وظیفه قانونی می‌توان به «بند ۲-الف ماده ۲ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»، «ماده ۵۶ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)» و «بند ب ماده ۶۴ برنامه ششم توسعه» اشاره کرد که اولویت‌های تحقیقات و فناوری راهبردی و پژوهش و فناوری دستگاه‌ها به تصویب شورای عالی عتف می‌رسد.
بر اساس خبر رسیده از دبیرخانه شورای عالی عتف، تاکنون پنج نسخه از سند اولویت‌های پژوهش و فناوری کشور در سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۹۱، ۱۳۹۳ ، ۱۳۹۶ و ۱۴۰۳ منتشر شده است. اولویت‌های پژوهش و فناوری کشور برای بازه زمانی ۱۴۰۷-۱۴۰۳ نیز طی فرآیندی تدوین و در جلسه بیست و نهمین جلسه شورای عالی عتف مطرح شد. در این فرآیند، داده‌های اولیه مورد نیاز، از سه منبع اصلی تأمین شده است.
منبع اول اسناد بالادستی کشور همچون نقشه جامع علمی کشور، قوانین برنامه پنج‌ساله توسعه کشور، سیاست‌های کلی نظام در حوزه علم و فناوری و غیره است. دسته دوم شامل نظرهای دستگاه‌های اجرایی، نهادهای حاکمیتی و سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی مختلف و غیره و دسته سوم نظرهای خبرگان حاضر در کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی عتف است که خود متشکل از نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و تعدادی از اعضای حقیقی متخصص هستند.
محورهای پژوهش و فناوری مندرج در این سند، شامل دو دسته (جدول) هستند که در ذیل عناوین کمیسیون تخصصی مرتبط ذکر شده است. جدول اول شامل محورهایی است که ناظر بر حل چالش‌های جاری کشور بوده و درصدد حل آنها تدوین شده است و جدول دوم محورهایی را دربرمی‌گیرد که ناظر بر کلان روندهاست و در راستای پاسخگویی به نیازهای آینده و آینده نگری تدوین شده اند.
نگاهی به شورای عالی عتف
شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) به عنوان نهادی فرابخشی به ریاست رئیس‌جمهور مرجع تصمیم‌گیری در مورد مهمترین اولویت‌ها و برنامه‌های پژوهش و فناوری کشور است. این شورا به عنوان نهاد فرابخشی سیاست‌گذار علوم، تحقیقات و فناوری کشور بر اساس ماده ۹۹ قانون برنامه سوم توسعه و مواد سه و چهار قانون تشکیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مصوب مرداد ۱۳۸۳) و با هدف ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در سیاست‌گذاری کلان اجرایی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل شد. این شورا وظیفه اولویت‌بندی و انتخاب طرح‌های اجرایی بلندمدت سرمایه‌گذاری کلان در بخش‌های آموزشی و پژوهشی و فناوری، بررسی و پیشنهاد منابع مالی مورد نیاز در حوزه‌های علوم، تحقیقات و فناوری را بر عهده دارد.
در این شورا هفت وزیر، رؤسای سازمان مدیریت و برنامه ریزی، بانک مرکزی، فرهنگستان علوم، نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر و نمایندگان رؤسای دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی و تعدادی از صاحب نظران بخش‌های تولیدی و خدماتی دولتی و خصوصی عضویت دارند و انجام وظایف دبیرخانه‌ای این شورا طبق قانون به عهده معاونت پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
این شورای عالی از نظر ساختار اجرایی متشکل از یک کمیسیون دائم بر اساس ماده ۹ آیین نامه داخلی، ۱۰ کمیسیون تخصصی و یک کمیسیون هماهنگی امور علمی و فناوری است. دبیرکل شورا از سوی رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورا منصوب می‌شود و معمولا معاون پژوهش وزارت علوم است. جلسات کمیسیون دائم برای استمرار و تسریع به فرایند تصمیم‌گیری و کارشناسی اولیه دستورکارهای شورای عالی نیز به ریاست دبیرکل یا وزیر علوم معمولا به صورت ماهانه تشکیل می‌شود.
کمیسیون دائم شورای عالی عتف از زمان شکل گیری (۸۳) تاکنون ۲۱۳ بار تشکیل جلسه داده است. شورای عالی عتف نیز تاکنون ۲۹ بار جلسه داشته که یک جلسه در دولت هشتم، ۱۳ جلسه در دولت‌های نهم و دهم، ۱۳ جلسه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم برگزار شده است. بیست‌وهشتمین جلسه این شورا هم ۱۲ مرداد ۱۴۰۱ و بیست‌ونهمن جلسه شورا سوم تیر ۱۴۰۲ به حضور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی برگزار شد.
نظرات