تولیدات علمی پژوهشگران جوان حوزه در پنج سال اخیر رو به رشد بوده است/ بایسته‌های پژوهش در حوزه‌های علمیه / مصوبات اجلاسیه معاونین پژوهش واحدهای آموزشی حوزه اعلام شد

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه ابراز داشت: طلاب جوان اساسا قابلیت پژوهش به معنی توسعه مرزهای دانش را ندارند چون آنها به مرزهای دانش وارد نشده اند. این عزیزان در سالهای اول، مشق پژوهش می کنند تا بتوانند پس از سطح سه و چهار به پژوهش واقعی دست بزنند.

وی با اشاره به اینکه پژوهش کار بسیار سختی است و استقامت بسیاری لازم دارد، اظهار داشت: یک محقق باید روحیه و استقامت لازم در پژوهش را در خود داشته باشد. باید بدانیم و به طلاب بگوییم که کار پژوهش، کار سختی است ولی باید این سختی را به جان خرید و پیش رفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری بیان کرد: نکته دوم آنکه پژوهش گاهی صرفا به یک بازی بی معنی و بی مصرف مبدل می‌شود و گاهی بر آن ثمره‌ای مرتبط است. نباید از طلاب بخواهیم که یک بازی بی ثمر به نام پژوهش انجام دهند. باید تلاش کنیم که طلاب روی موضوعات واقعی تمرکز کرده و تحقیق کنند.

وی افزود: مثلا امروز یک طلبه نمی داند که سن و سال یک طلبه برای تشکیل زندگی مشترک چه سنی است؟ این یک موضوع پژوهشی است. مثلا اینکه چگونه باید بین دو درس در یک رشته، کدام یک را انتخاب کند. این موضوع، موضوع خوب پژوهشی است. روحیه پژوهشگری از مهمترین لوازمی است که یک طلبه باید آن مجهز شود. همیشه باید یاد بگیرد که بهترین تصمیمات را در بهترین لحظات بگیرد.

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه با بیان این مطلب که روحیه پژوهشگری از جمله بهترین فضایل انسانی است، گفت: اظهار نظرهای سرسری و سریع از جمله نشانه هایی است که یک شخص روحیه پژوهشی ندارد.

وی اظهار کرد: همین روحیه پژوهشگری در موضوعات واقعی باید به سمت نیازهای بنیادین انقلاب اسلامی وارد شود. انقلاب اسلامی ما در یک سری موضوعات مهم درگیر است و حوزه ما باید نسبت به این موضوعات حساس باشد. پژوهشگر در انتخاب موضوعات خود باید به نیازهای اسلام و جامعه نظام اسلامی و نیازهای جامعه منتظران توجه کند.

حجت الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری بیان کرد: استاد حوزه علمیه در خصوص مباحثی که ده‌ها کتاب در آن موضوع نوشته شده است نباید وقت خود را صرف کند بلکه هزاران راه و مسیر نرفته وجود دارد. اخلاق پژوهش حکم می‌کند که ما در این عرصه ها کار کنیم.

وی افزود: یکی از آسیب های دیگر این حوزه آن است که یک نظام علمی امتیازدهی پدید آمده که کم کم برای ما به یک بُت مبدل شده است که از جمله آنها می‌توان به انتشار مقالات در مجلات تخصصی اشاره کرد.

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه گفت: رسم بر این است که فرهیختگان و دانشمندان در دنیا در ابتدا خلاصه مقاله را مطالعه می‌کنند و سپس تصمیم می‌گیرند که مقاله خوانده شود یا نشود.

وی اظهارکرد: متأسفانه گاهی اوقات این حوزه مقاله نویسی به یک بت مبدل می‌شود و بسیاری از افراد به جای تحقیق‌های عمیق به یک تلاش صوری غیر استاندارد دست می‌زنند برای اینکه به امتیازات پژوهشی دست‌یابند .

حجت الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری بیان کرد: پژوهشگر نباید بی دلیل انرژی جوانی و طلبگی و انرژی وجودی خود را خرج موضوعات بی فایده کند؛ پژوهش و پایان نامه نویسی هیچ گاه برای یک پژوهشگر طلبه به یک بت مبدل نمی شود و آن طلبه، یک نگاه عمیق تر به آن موضوع دارد.

وی افزود: باید به طلاب روح مسئولیت مندی و مسئولیت گرایی و رسالت گرایی بدهیم و در این مسیر، به شکل حق گرایانه باید کار کند. طلبه باید به دنبال مسیری باشد که خدمت عالی به نهاد علم کند. رهبر معظم انقلاب سالهاست که الگوی تمدن نوین اسلامی را از حوزه مطالبه می کنند. مهندسی نظامات اجتماعی بر مدار دین و اسلامی سازی شدن دانش ها، از جمله مطالبات مهم ایشان بود که باعث شد که ایشان پا به میدان بگذارند. حال باید ببینیم که اصلا کسی به این موضوع در مسایل علمی و پژوهشی خود توجه کرده است یا خیر؟

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه گفت: در زمینه پایان نامه های حوزوی در زمینه علوم اخلاق اسلامی، تا کسی با مفاهیم این علوم به شکل فنی آشنا نباشد نباید در این عرصه ورود کند. در حوزه با علم اخلاق آشنا نمی شویم. کلاس اخلاق در حوزه به معنی پند و اندرزی است که به تقویت اراده اخلاقی می پردازد. درس اخلاق در حوزه برخلاف درس فقه در صدد بررسی عالمانه گزاره های اخلاقی نیست بلکه در صدد تاثیرگذاری عملی بر جان انسان است.

حجت الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری اظهارکرد: در همین راستا الفبای علم اخلاق در حوزه آموزش داده نمی شود. گرچه در کتب اخلاق نظری به این مسائل توجه شده است. پژوهش، امتداد آموزش است و تا زمانی که آموزش رخ نداده باشد، پژوهش معنی ندارد و تا زمانی که آموزش عمیق در یک حوزه نداشته باشیم نمی توانیم پژوهش روشمندی در آن حوزه داشته باشیم.