اقدام متقابل جمعی وظیفه دیگری است که دولت‌ها می‌توانند در برابر اشغالگر انجام دهند، مانند قطع روابط سیاسی، تحریم تسلیحاتی، تحریم اقتصادی و... اما آنچه مشخص است، این است که دولت‌های اروپایی چنین کاری را انجام نمی‌دهند
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ به نقل از دبیرخانه همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی، نشست تخصصی علمی با موضوع بررسی دفاع از مردم غزه از منظر حقوق بین‌الملل، با حضور اساتید حقوق بین‌الملل آقایان توکل حبیب زاده و حسین خلف‌رضایی در مرکز علمی، پژوهشی دین و تمدن برگزار شد.
دکتر حبیب زاده رئیس سابق مرکز حقوقی بین‌المللی نهاد ریاست جمهوری، در ابتدای این نشست علمی با طرح این سؤال که دفاع از غزه از منظر تعهدات بین‌المللی دولت‌ها چه جایگاهی دارد، گفت: تعهداتی که توسط رژیم صهیونیستی در غزه نقض شده از جنس «تعهدات مربوط به همگان و جامعه بین‌المللی» است. وقتی چنین تعهداتی نقض شود فقط طرف زیان دیده ذی نفع و مدعی آن نیست، بلکه همه اعضای جامعه جهانی به عنوان ذی نفع می‌توانند مدعی نقض آن تعهدات باشند. حق تعیین سرنوشت که جزو قواعد آمره هم محسوب می‌شود و جنایت‌هایی که علیه بشریت رخ می‌دهد و… از جمله موارد تعهدات همگان است که اگر نقض شوند، همه دولت‌ها می‌توانند مدعی آن باشند.
ایشان گفت: اگر نگوییم همه اما لااقل بخشی از مسائلی که در غزه رخ داده از جنس تعهدات مربوط به همگان است که توسط رژیم صهیونیستی نقض شده و با استناد به همین تعهدات است که آفریقای جنوبی توانسته علیه رژیم صهیونیستی طرح دعوا کند و در شکایت خود اعلام کند که به عنوان عضوی از جامعه بین‌الملل بخشی از حقوقش توسط رژیم اسرائیل نقض شده است. زیرا برخی از قواعد حقوق بشر غیرقابل تخطی است و نقض آن در حق هر ملتی می‌تواند نقض تعهدات نسبت به همگان باشد.
رئیس سابق مرکز حقوقی بین‌المللی نهاد ریاست جمهوری افزود: رژیم صهیونیستی به‌گونه‌ای قواعد بین المللی را نقض کرده که درحال حاضر جرم «ارتکاب جدی نسل‌کشی» متوجه آنها است. دیوان بین المللی هم اعلام کرده که شرایط به‌گونه‌ای هست که احتمال نسل کشی وجود دارد. حتی دیدیم که وزیر دفاع رژیم در ابتدای جنگ غزه به تصریح اعلام کرد که در این جنگ همه قواعد بین‌المللی را کنار گذاشته‌اند و به آن عمل نمی‌کنند.
حبیب زاده گفت: تعهدات اعضای جامعه بین المللی چیست؟ آفریقای جنوبی بر چه اساسی علیه رژیم طرح دعوا کرده است؟ چه آسیبی دیده که طرح دعوا کرده است؟ تعهد عدم ارتکاب به نسل کشی از تعهدات مربوط به همگان است و در واقع آفریقای جنوبی از حق تضییع شده خود دفاع می‌کند و با چنین پیش زمینه‌ای وارد دعوا شده است.
ایشان گفت: با توجه به این امر، همه دولت‌ها متعهدند برای پایان بخشیدن به نقض چنین تعهداتی از طرق قانونی با یکدیگر همکاری کنند و در حداقلی‌ترین حالت ممکن اشغالگر یا قدرت استعمارگر را در حفظ این وضعیت همراهی نکنند. این درحالی است که خیلی از کشورها در تعهدات دیگری پذیرفته‌اند که در صورت نقض شدید حقوق همگان، حتی اقدامات متقابلی مانند تحریم تسلیحاتی و تحریم اقتصادی نیز انجام دهند.
وی افزود: از سوی دیگر درحالی‌که تأکید شده که جامعه بین‌المللی باید به سمتی حرکت کند که نهادهای بین‌المللی وظایف خود را به درستی انجام دهند و مثلا شورای امنیت سازمان ملل به عنوان نماینده جامعه بین‌المللی وظیفه دارد در موارد نقض تعهد همگان وارد شود، اما عملا سازمان ملل کاری نمی‌تواند انجام دهند، در این صورت وظایف کشورها چیست؟
ایشان با اشاره به اینکه نظرات نمایندگان کشورها در اوایل جنگ غزه خوب بود اما چه نتیجه‌ای داشت، افزود: برای دولت‌های ثالث هم تعهداتی درنظر گرفته شده است که اولین تعهد، عدم همکاری و کمک به دولت اشغالگر است. اما می‌بینیم که غیر از جمهوری اسلامی ایران و چند کشور معدود دیگر مانند سوریه، عراق، لبنان و یمن هیچ کشور دیگری به این تعهد عمل نکرده‌اند. آیا این تعهد که سلبی است کافی است؟ در این مرحله که دولت‌ها این تعهد سلبی را نیز انجام نمی‌دهند، کاری که آفریقای جنوبی انجام داده است مطرح می‌شود که یک تعهد ایجابی است.
حبیب زاده گفت: اقدام متقابل جمعی وظیفه دیگری است که دولت‌ها می‌توانند در برابر اشغالگر انجام دهند، مانند قطع روابط سیاسی، تحریم تسلیحاتی، تحریم اقتصادی و… اما آنچه مشخص است، این است که دولت‌های اروپایی چنین کاری را انجام نمی‌دهند.
وی افزود: طبق قطعنامه مجمع سازمان ملل مردم فلسطین با رعایت قوانین بشر دوستانه، حق مبارزه مسلحانه برای احقاق حقوق خود را دارند. زیرا ذیل حق تعیین سرنوشت، برای ملت‌ها در سه مورد اقدام مسلحانه جایز شمرده شده است: در شرایط تحت اشغال؛ در شرایط تحت استعمار؛ و در شرایط تحت رژیم آپارتاید. همچنین کشورهای دیگر نیز به عنوان طرف ثالث حق دارند در قالب دفاع مشروع به مردم فلسطین به عنوان قربانی نقض حقوق بشر و ملت تحت اشغال کمک کنند.
https://ihkn.ir/?p=38775
نظرات