ضرورت حکمرانی علمی در کنار هم‌افزایی بین‌رشته‌ای / لزوم امتداد اجتماعی پژوهش‌های علوم انسانی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از خبرگزاری ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین شمس‌الله مریجی، معاون آموزش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به بهانه آغاز فعالیت نشریه مطالعات حکمرانی اسلامی توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌و‌گویی ضمن تسلیت سالروز شهادت آیت‌الله شهید رئیسی، به تبیین دو آسیب کلیدی در نظام پژوهش کشور پرداخت و بر ضرورت امتداد اجتماعی نظریه‌ها و تقویت هم‌افزایی علمی میان رشته‌ها تأکید کرد.

معاون آموزش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین آسیب‌های پژوهشی در کشور عدم امتداد نظریه به میدان عمل است، اظهار کرد: در ایران، بسیاری از نظریه‌ها صرفاً در سطح تئوریک باقی می‌مانند و به کاربرد‌های اجتماعی نمی‌رسند، در حالی‌که موفقیت غرب در عرصه علم و فناوری، در گرو همین امتداد اجتماعی نظریه‌هاست و مقام معظم رهبری نیز پیش‌تر با اشاره به کثرت مقالات علمی در کشور، بر این نکته تأکید کردند که بسیاری از این پژوهش‌ها در مسیر حل مسائل جامعه قرار ندارند.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در حوزه‌های فنی و علوم پایه، به‌واسطه ارتباط عملی دانشگاه‌ها با مراکز میدانی، موفقیت‌های بهتری حاصل شده، تصریح کرد: متأسفانه در علوم انسانی، این ارتباط کمتر شکل گرفته و همین موضوع به یکی از آسیب‌های جدی تبدیل شده است که خوشبختانه مجله‌ای که در این نشست از آن رونمایی شد، درصدد است تا این خلأ را پر کند و از طرح مباحث صرفاً نظری فاصله بگیرد و به سوی حکمرانی کاربردی حرکت کند.

حجت‌الاسلام مریجی با انتقاد از غیر فعال بودن برخی اعضای تحریریه مجلات علمی کشور افزود: نقش فعال اعضای تحریریه برای هدایت علمی نشریات ضروری است و باید اعضا به گونه‌ای درگیر فرآیند تولید و داوری مقاله‌ها باشند که مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی واقعی ایجاد شود.

وی دومین آسیب نظام علمی کشور را فقدان هم‌افزایی و کار بین‌رشته‌ای برشمرد و گفت: یکی از دلایل عقب‌ماندگی علمی ما، عدم توجه به تلفیق دانش‌هاست و حکمرانی علمی بدون تعامل با سایر حوزه‌ها نظیر حقوق، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و اقتصاد ممکن نیست. در غرب نیز، پس از تجربه‌گرایی صرف، دوباره به سوی ترکیب عمومی‌تر دانش‌ها حرکت شده است.

معاون آموزش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه حکمرانی موفق نیازمند دانش ترکیبی است، عنوان کرد: ما نمی‌خواهیم همه در همه رشته‌ها متخصص شوند، اما باید ارتباط مؤثر و مشورت با سایر رشته‌ها صورت گیرد و حتی یک دیدگاه بیرونی از سوی جامعه‌شناس می‌تواند نقطه عزیمت مهمی در یک پروژه باشد.

وی با ابراز خرسندی از تلاش این مجلات علمی برای عبور از آسیب‌های موجود، گفت: خوشحال‌کننده است که این نشریه درصدد رفع دو آسیب مهم، یعنی فاصله نظریه با عمل و فقدان هم‌افزایی علمی است و امیدواریم به برکت سالروز شهادت آیت‌الله شهید رئیسی که خود نیز دغدغه حل مسائل مردم را داشت، این تلاش‌ها به ثمر بنشیند.