نقش تشکل‌های مردمی در تمدن اسلامی/ قلمرو مطالعات تمدنی محدود به علوم انسانی و اجتماعی نیست

حجت‌الاسلام رضا غلامی، رئیس شورای سیاست گذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی به عنوان سخنران افتتاحیه این نشست علمی اظهار کرد: این نشست به دنبال اهدافی متعالی است و سعی دارد تا برای ارائه دیدگاه‌های برجسته در باب مسائل نظری حوزه تمدن پژوهی زمینه‌سازی کند و فرصتی برای نقد افکار و ضعف‌ها و خلأها و شناسایی راهبردهای این حوزه را فراهم کند و بستری برای همکاری و همیاری اساتید و انجام کارهای مشترک ایجاد نماید.

وی بیان کرد: طی چند سال اخیر در حوزه تمدن نوین اسلامی آثاری متنوع و قوی تولید شده است، به ویژه بعد از دیداری که سال گذشته مقام معظم رهبری با جمعی از تمدن پژوهان داشتند و توصیه ایشان به برگزاری نشست‌های کوچک مسأله محور و همچنین بعد از صدور بیانیه گام دوم انقلاب و معرفی تمدن نوین اسلامی به مثابه قله چله دوم انقلاب، سعی شده نشست‌های خوبی در این رابطه برگزار شود.

حجت‌الاسلام غلامی بیان کرد: خوشبختانه روند اندیشه ورزی و تولید ادبیات علمی در زمینه تمدن نوین اسلامی سرعت پیدا کرده و می‌توان امید داشت این عرصه مطالعاتی در آینده به یکی از پررونق‌ترین عرصه‌های مطالعاتی در علوم انسانی تبدیل شود و دستاوردهای خوبی داشته باشد.

وی با تأکید بر اهمیت مطالعات تمدن نوین اسلامی افزود: باید مراقب بود تا مطالعات تمدن اسلامی به یک حرکت تبلیغی و شعاری تبدیل نشود و پژوهش‌های این عرصه مبتنی بر استانداردهای علمی باشد و از کیفیت عمیق و نوآوری برخوردار باشد.

حجت‌الاسلام غلامی ادامه داد: ضروری است تا زمینه بروز و ظهور اندیشه‌های متنوع در این عرصه فراهم شود و ملاک در ارزیابی اندیشه‌ها، استدلال پذیری و مقاومت بیشتر آنها در برابر نقدها باشد و همچنین شکل‌گیری بنیادهای نظری تمدن نوین اسلامی جدی گرفته شود و با راهنمایی اساتید مباحث نظری تمدن نوین اسلامی تکمیل شود.

وی گفت: لازم است در این راستا به پژوهش‌های تطبیقی یا مطالعات بین تمدنی و تحولات جهانی به ویژه تحولات عظیمی که در زمینه فناوری‌های ارتباطی رخ داده توجه شود.

حجت‌الاسلام غلامی با بیان اینکه قلمرو مطالعات تمدنی محدود به علوم انسانی و اجتماعی و هنر و معماری نیست و لازم است به مباحث گوناگون اعم از علوم پایه، علوم فنی و مهندسی و پزشکی ورود شود. افزود: باید به پژوهش‌های جزئی نگرانه کاربردی بها کافی داده شود و از گفتگو و تضارب افکار با متفکران دنیای اسلام در این عرصه غفلت صورت نگیرد.

وی گفت: از آنجایی که آینده محصول اکنون است نمی‌توانیم به مسائل کشور بی توجه باشیم، بنابراین به نظر می‌رسد گره‌گشایی از نظام مدیریتی کشور می‌بایست در خط مطالعات تمدنی تعریف شده و در قالب دانش حکمرانی اسلامی به آن پرداخته شود.

رئیس شورای سیاست گذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با بیان اینکه حکمرانی با دانش حکمرانی یکی نیست بیان کرد: دانش حکمرانی اسلامی در همه رشته‌ها زمینه ظهور و بروز دارد و منحصر کردن آن در یک رشته، از قابلیت آن به شدت می‌کاهد.

وی افزود: حکمرانی اسلامی دانشی است که با تولید راهبردها، روش‌ها، قواعد، مکانیزم ها و ابزارهای گوناگون فرصت‌های لازم را برای پیوند دادن مطالعات نظری به مطالعات کاربردی در عرصه حکومت فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه تفاوت دانش حکمرانی اسلامی با دانش حکمرانی سکولار در این است که تلاش می‌کند مکانیزم‌های اختصاصی اسلام در عرصه حکمرانی را کشف و تبیین کند اظهار کرد: در حکمرانی اسلامی استفاده از مکانیزم عقل ابزاری نه تنها کم اهمیت نیست، بلکه بخش مهمی از پیکره دانش حکمرانی را می‌سازد.

حجت‌الاسلام غلامی تصریح کرد: همه ابعاد تمدن سازی در محیط حکمرانی محصور نمی‌شود و تشکل‌های مردمی و مستقل از دولت‌ها در پدید آوردن یک تمدن نقش مهمی دارند.

وی در پایان سخنان خود گفت: این نشست‌ها پربرکت است و در یک فضای آزاد توأم با سعه صدر، مطالب بسیاری مطرح و نقد می‌شود و برگزاری این جلسات در جوار بارگاه منور رضوی، نورانیت خاصی به محفل می بخشد و امید است تا به دستاورد خوبی منتج شود.

انتهای پیام/

منبع: مجمع عالی علوم انسانی اسلامی