دوشنبه ۱۷ آذر, ۱۴۰۴

عناوین داغ

مهمترین اخبار

تبیین رویکردهای پیشینی و پسینی در الگوی نوین طبقه‌بندی علوم انسانی

آیت الله علی‌اکبر رشاد، رئیس و موسس پژوهشگاه، در افتتاحیه همایش علوم انسانی اسلامی با عنوان «مکتب و سیره پیامبر اکرم، علوم انسانی انسان‌ساز و جامعه‌پرداز» مطرح کرد؛

تبیین رویکردهای پیشینی و پسینی در الگوی نوین طبقه‌بندی علوم انسانی

آیت الله علی‌اکبر رشاد: در سال‌های گذشته موضوعاتی در حوزه علوم انسانی بیان کردیم. در سال ۱۳۹۹ ماهیت و هویت علوم انسانی را طرح کردیم، در سال ۱۴۰۰ فلسفه‌های مضاف به علوم را مطرح کردیم، در سال ۱۴۰۱ بایستگی‌های نگاشت نهادی در تولید علوم انسانی اسلامی را پیشنهاد دادیم، در سال ۱۴۰۲ فرهنگ انسان‌شناسی انضمامی یا علوم انسانی انضمامی را به عنوان موضوع ارائه قرار دادیم و در سال گذشته نقش مقاصد شریعت در تولید علوم انسانی اسلامی را تبیین کردیم.

واکاوی روش‌شناسی نوصدری و نوصدرایی در علم اجتماعی

دکتر سید علی سیدی فرد، عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در نشست «رویکردهای نوصدرایی و نوصدری در علم اجتماعی» مطرح کرد؛

واکاوی روش‌شناسی نوصدری و نوصدرایی در علم اجتماعی

تعبیر «نو صدرائی» و «نو صدری» حاوی سه نکته است: انتساب اندیشه‌ها به شخصیت خاص (ملاصدرا یا شهید صدر)، امتداد این اندیشه‌ها، و وجود تفاوت‌هایی بین جریان‌های جدید و اندیشه‌های اصلی ملاصدرا و شهید صدر. جریان نوصدرایی با مبدایت عقل به پژوهش می‌پردازد و نقل را موید یا مقدمه‌ای برای برهان می‌داند؛ در مقابل، جریان نوصدری: از متن و نقل شروع می‌کند؛ جریان نوصدرایی: تمرکز بر مسائل نهایی مانند الهیات بالمعنی الاخص دارد؛ اما جریان نوصدری، بر مبادی علوم به قصد نظام‌سازی، متمرکز است.

مفهوم امنیت در قرآن کریم و نظام حقوق بین‌الملل معاصر

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید رهایی، عضو هیئت علمی دپارتمان حقوق دانشگاه مفید، در جلسه درس «مبانی و مسائل فقهی ـ حقوق بین‌المللی امنیت» مطرح کرد؛

مفهوم امنیت در قرآن کریم و نظام حقوق بین‌الملل معاصر

فقه و حقوق بین‌الملل هر دو بر ضرورت قاعده‌ مشترک و الزام جمعی تأکید دارند. همان‌گونه که آیه‌ شریفه می‌فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا»، امنیت جمعی بدون قانون مشترک و التزام همگانی حاصل نمی‌شود. حقوق بین‌الملل معاصر نیز بر این نکته پای می‌فشارد که تهدیدهای نوین فرامرزی نیازمند همکاری و همبستگی دولت‌هاست. اما تفاوت در آن است که در نظام حقوق بین‌الملل، منشأ قاعده، صرف رضایت کشورهاست، نه حقیقتی الهی. از همین‌رو این نظام گرفتار نسبیت و منفعت‌طلبی است و کشورها تا جایی به قواعد پایبندند که با منافع‌شان سازگار باشد و هرگاه سودی در کار نباشد، همان قواعد را نقض می‌کنند.

فرصت‌های متعدد و زمان محدود؛ موقعیت ایران برای نقش‌آفرینی در نظم جدید

اولین نشست از همایش «نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» با موضوع «ایران و تحریم در نظم نوین؛ مولفه‌های بازآفرینی قدرت» برگزار شد؛

فرصت‌های متعدد و زمان محدود؛ موقعیت ایران برای نقش‌آفرینی در نظم جدید

رئیس مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست‌جمهوری: «نظم سنتی» همان نظم مبتنی بر منشور سازمان ملل است که پس از جنگ جهانی دوم برای تغییر روابط بین‌الملل از منطق قدرت به سمت امنیت انسانی و حاکمیت قانون طراحی شده بود. اما فروپاشی شوروی و سلطه نظامی و مالی غرب، این روند را متوقف و مسیر روابط بین‌الملل را دوباره به سمت قدرت‌محوری هدایت کرد. تحریم در منشور ملل متحد ابزار بازگشت دولت‌ها به حاکمیت قانون بود، اما ناکارآمدی شورای امنیت موجب گسترش تحریم‌های یکجانبه به‌ویژه از سوی آمریکا شد. این تحریم‌ها، به‌ویژه تحریم‌های ثانویه، نه‌تنها خارج از چارچوب منشور هستند، بلکه اصول بنیادین حقوق بین‌الملل را نیز نقض م...

فقه بین‌الملل چیست و چه تفاوتی با حقوق بین‌الملل دارد؟

عبدالوهاب فراتی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفتگویی مطرح کرد؛

فقه بین‌الملل چیست و چه تفاوتی با حقوق بین‌الملل دارد؟

قواعد فقه بین‌الملل مربوط به فعل ماست و نه فعل دیگر بازیگران عرصه بین‌الملل؛ درحالی‌که حقوق بین‌الملل از قواعد و هنجارهایی سخن می‌گوید که مربوط به فعل همه است و همه آن را پذیرفته و متعهد شده‌اند که بدان عمل کنند. در واقع فقه بین‌الملل در باره کنش مسلمانان در عرصه بین‌الملل سخن می‌گوید و حقوق بین‌الملل درباره کنش همه.

مبانی الزام‌آور بودن قواعد حقوقی در فلسفه حقوق

حجت الاسلام والمسلمین حمید درایتی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در دومین جلسه درس «فلسفه حقوق» مطرح کرد؛

مبانی الزام‌آور بودن قواعد حقوقی در فلسفه حقوق

کلمه حقوق معانی مختلفی دارد؛ نخست، حقوق گاهی به‌معنای مجموعه‌ای از قوانین به‌کار می‌رود و در این کاربرد به‌صورت جمع ذکر می‌شود؛ بنابراین حقوق مرادف با قوانین است. دوم، حقوق می‌تواند به‌معنای امتیازات و مزایایی باشد که قانون، جامعه یا وجدان و فطرت انسانی به افراد اعطا می‌کند. در این معنا، هر فرد دارای حق است و جمع اینها حقوق نامیده می‌شود.

ماهیت ملاکات احکام و رابطه آن با حسن و قبح عقلی

آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در نشستی در مدرسه علمیه دارالعلم مشهد مطرح کرد؛

ماهیت ملاکات احکام و رابطه آن با حسن و قبح عقلی

مقاصد عالیه شریعت نزد اهل فن به ویژه وقتی واژگان «مقاصد» (جمع) و «شریعت» (مفرد) به کار میرود به آن اهداف والایی اشاره دارد که خداوند در بعثت رسولان، انزال کتب و تشریع مقررات داشته است. ملاکات احکام مقاصد عالیه شریعت نیست این پدیده ای جداست که تمام این کارها با ملاکاتشان و با چیزهایی دیگر باید به آن مقاصد برسند.

بازخوانی نقش دولت اسلامی در اقتصاد با تأکید بر الگوی عدالت‌محور شهید صدر

گزارش اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از نشست علمی «نسبت دولت و اقتصاد در اندیشه شهید صدر» با حضور دکتر حسن سبحانی، استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران؛

بازخوانی نقش دولت اسلامی در اقتصاد با تأکید بر الگوی عدالت‌محور شهید صدر

دکتر حسن سبحانی: دولت در اندیشه شهید صدر، «دولت استمراردهنده حاکمیت خدا، پیامبر و اولی‌الامر» است، نه دولت برآمده از رأی اکثریت و ارزش‌های جامعه مدرن. این تفاوت موجب می‌شود که وظایف دولت صدر، «بایدی» و برخاسته از نصوص شرعی باشد؛ در حالی که دولت مدرن حافظ ارزش‌های اکثریت مردم است و «اراده عمومی» محور سیاست‌گذاری آن به شمار می‌رود. این تفاوت بنیادی، در تحلیل نقش دولت در اقتصاد، عدالت، سیاست‌گذاری و آزادی عمل دولت پیامدهای فراوان دارد.

علمِ بدون فلسفه و دین، انسان‌ساز نیست

دکتر مهدی گلشنی، استاد فیزیک و چهره علمی کشور، در مراسم بزرگداشت و نکوداشت خود مطرح کرد؛

علمِ بدون فلسفه و دین، انسان‌ساز نیست

دکتر مهدی گلشنی: همه عالم کتاب حق تعالی است و هر عالمی سوره‌ای از این کتاب. در تاریخ علم، زمانی علم به‌عنوان عبادت تلقی می‌شد، اما در دوران جدید نگاه مکانیکی و صرفاً تجربی بر آن غلبه کرده و بسیاری از ساحت‌های انسانی و الهی علم به حاشیه رانده شده است.

چرا برخی هنوز «جامعه‌شناسی اسلامی» را نمی‌پذیرند؟

حفیظ‌ الله فولادی، عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفتگویی مطرح کرد؛

چرا برخی هنوز «جامعه‌شناسی اسلامی» را نمی‌پذیرند؟

جامعه شناسی، در ماهیت خود و در مهد پیدایشش، دانشی پوزیتیویستی است؛ یعنی با روش هایی تجربی و عینی به مسائل جامعه می پردازد و در تعریف ذاتی خود، ناظر به حل مسائل امروزین و آشکار جامعه است.

حکمت متعالیه، رکن بنیادی علوم انسانی اسلامی

خانم دکتر زهرا شریف، عضو هیات علمی پژوهشکده زن و خانواده، در هم اندیشی تخصصی با موضوع “جایگاه‌ فلسفه اسلامی” مطرح کرد؛

حکمت متعالیه، رکن بنیادی علوم انسانی اسلامی

خانم دکتر زهرا شریف: «انسانیات»—نظیر تاریخ، حقوق، فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و سیاست—که تفصیل عینی انسان شمرده می‌شوند، در وضعیت طبیعی و فطری خود، در تناظر و تعامل با عینیت غیرانسانی جهان قرار دارند. امر اجتماعی، فرافکنده جمعیت درونی انسان است و در نتیجه، فرآورده عینی جمعی انسانی، متناظر و متعامل با نظام جامع عینی غیرانسانی قلمداد می‌شود.

پیامدهای فرهنگی و شناختی رسانه اقتدارمحور، زنگ خطر برای نسل آینده

عباس صفایی مهر، پژوهشگر تاریخ معاصر و مدیر اندیشگاه روایت ایرانی، در یادداشتی مطرح کرد؛

پیامدهای فرهنگی و شناختی رسانه اقتدارمحور، زنگ خطر برای نسل آینده

عباس صفایی مهر: در نظریه‌های روایت، «دانای کل» به روایت کننده‌ای اطلاق می‌شود که بر تمام جنبه‌های داستان، از افکار پنهان شخصیت‌ها تا رخدادهای آینده، اشراف کامل دارد . رسانه‌های جمعی، به‌ویژه در ساختارهای متمرکز، این نقش روایی را به فضای عمومی تعمیم داده و خود را به‌عنوان مرجع بی‌چون‌وچرای «حقیقت» معرفی می‌کنند. این الگو، که در ادبیات آکادمیک از آن به عنوان «الگوی نقصانی» در برنامه‌سازی یاد می‌شود، ریشه در «دانای کل پنداری رسانه» دارد. در این الگو، رسانه خود را عرصه‌دار بی‌منازع معرفی می‌کند و مخاطب را از حالت شهروند فعال به مصرف‌کننده‌ای منفعل تبدیل می‌نماید.

نسبت نهاد علم با تحولات فکری و تمدنی ایران معاصر

گزارش اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از نشست علمی «نهاد علم و ایران امروز» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سعید مهدوی‌کنی؛

نسبت نهاد علم با تحولات فکری و تمدنی ایران معاصر

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید مهدوی کنی: علوم اسلامی، علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی. بر اساس نظریه برخی بنیان‌گذاران این جریان، علوم انسانی اسلامی نه جایگزین علوم انسانی است و نه امتداد مستقیم علوم اسلامی؛ بلکه هویتی مستقل دارد که بر مبنای دو دسته گزاره دینی ــ گزاره‌های توصیفی (حقیقی) و گزاره‌های تجویزی (تشریعی) ــ شکل می‌گیرد. این گزاره‌ها قدرت تولید دانش اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دارند؛ اما تحقق این ظرفیت تنها زمانی ممکن است که علوم انسانی و علوم اسلامی در موقعیت گفت‌وگوی معرفتی قرار گیرند.

تشریح نقش ساختاری رهبری در هدایت مذاکرات خارجی و مدیریت پرونده‌های حساس ملی

دکتر مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در نشست علمی «رهبری و دیپلماسی ملی» مطرح کرد؛

تشریح نقش ساختاری رهبری در هدایت مذاکرات خارجی و مدیریت پرونده‌های حساس ملی

دکتر مهدی فضائلی: تصمیمات کلان سیاست خارجی در فرآیندی منسجم و نظام‌مند از طریق شورای عالی امنیت ملی اتخاذ می‌شود و پس از تأیید مقام معظم رهبری قابل اجراست. علاوه بر آن، رهبر انقلاب در موضوعات مهم، جلسات مشورتی مستقلی با حضور مسئولان و کارشناسان برجسته برگزار می‌کنند تا ابعاد مختلف موضوعات به دقت بررسی شود.

مجوز استفاده از قالب خبری ناب نیوز برای اين دامنه داده نشده , برای دریافت مجوز قالب بر روی لینک ، ( درخواست مجوز ) کلیک کنید