محمدرضا قاسمی، دبیر ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه، مطرح کرد؛
آینده تمدن اسلامی، در گرو فهم حوزه از هوش مصنوعی / فناوری ابزار نیست بلکه بستر تمدن است
روشن است که حوزه پیشرو نقش «رهبری فکری تمدن اسلامی» را ایفا می‌کند. فناوری‌ها، از جمله هوش مصنوعی، نه صرفاً ابزار بلکه زیربنای تمدن جدید هستند. اگر حوزه علمیه در این فضا غایب باشد، چارچوب‌گذاری تمدنی به دست دیگران خواهد افتاد. بالعکس، اگر حضور فعالی داشته باشد، می‌تواند عقلانیت اسلامی را در متن تحولات بشری تزریق کند.
۱۴۰۴/۰۳/۱۱
مجتبی قادری، پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)، در یادداشتی مطرح کرد؛
حیات مکتب وابسته به روایت آن از انسان است / چرا علوم اجتماعی ما به فکرپردازی اجتماعی نیاز دارد؟
یکی از مسائل اساسی ناظر به جایگاه حوزه و دانشگاه در خصوص تولید روایت کلان از انسان و جاری کردن آن در عرصه اجتماعی است. حوزه و دانشگاه به‌عنوان اصلی‌ترین نهاد‌هایی که بایست مسئولیت این پردازش معرفتی را در جامعه به عهده بگیرند نقش خود را به‌خوبی ایفا نمی‌کنند. زمانی که از تحول در علم و شکل‌دادن به یک برنامه علمی خصوصاً در فضای علوم‌انسانی صحبت کنیم باید بدانیم که فارغ از محتوا، این برنامه علمی باید بتواند خودش را به‌عنوان یک گفتمان در عرصه اجتماعی وارد کند.
۱۴۰۴/۰۳/۱۱
حجت الاسلام والمسلمین سید یدالله یزدان‌پناه، استاد برجسته فلسفه حوزه علمیه قم، مطرح کرد؛
حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی بدون شناخت فلسفی انقلاب ممکن نیست / سیطره معرفت‌شناسی غربی مانع اصلی تولید علوم انسانی اسلامی است
یکی از مشکلات جدی ما امروز سیطره ناخواسته معرفت‌شناسی غربی است. بسیاری از اساتید و اندیشمندان، حتی بدون اینکه متوجه باشند، تحت تأثیر این مبانی قرار گرفته‌اند. این مسئله مانع بزرگی در راه تولید علوم انسانی اسلامی است. ممکن است کارهایی انجام شود، اما بدون توجه به این مبانی، این تلاش‌ها به عمق لازم نخواهد رسید.
۱۴۰۴/۰۳/۱۱
دکتر ابوالفضل اقبالی، مدیر اندیشکده زوج، در یادداشتی مطرح کرد؛
ناتوانی حکمرانی در پذیرش پیچیدگی‌های نظام خانواده / سرنوشت خانواده ایرانی در تضاد سنت، تجدد و اسلام
تنظیمات اجتماعی در وضع کنونی جامعه ایران ملغمه‌ای از سنت، تجدد و اسلام است. این وضعیت درباره مناسبات خانواده کاملا محسوس و به غایت بغرنج می‌نماید. خانواده ایرانی در برزخی از ساختارهای مسلط مدرن، کلیشه‌های ذهنی سنت و ترجیحات و تمایلات دینی قرار گرفته و وضعیتی پیچیده و پر از ملاحظه را پیش روی حکمرانی خانواده در کشور ما قرار داده است.
۱۴۰۴/۰۳/۱۱
پایگاه خبری-تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی گزارش می‌دهد؛
فروم فلسفی قم – بلگراد «فلسفه اسلامی و چالش‌های نظری معاصر» برگزار شد / بازخوانی فلسفه مدرن با عینک معرفت‌شناسی اسلامی
نمایندگان فلسفه اسلامی کلاسیک امروزه بر ضرورت بازاندیشی در ماهیت معرفت‌شناسانه علوم انسانی و اجتماعی و حتی خود مفهوم شناخت درغرب معاصر تأکید دارند. آن‌ها می‌خواهند منشأ و ویژگی‌های اساسی دانش و نظریه‌های غرب معاصر را روشن سازند. اگر این نظریه‌ها در مرحله معنایی خاصی شکل گرفته‌اند، باید منابع و جهت‌گیری‌های شناختی این مرحله به‌روشنی شناسایی شود. واقعیت این است که نظریه‌های مدرن، با تمام لایه‌های پنهان اصول فلسفی خود، لزوماً سرنوشت توسعه‌ای مشابهی در محیط فرهنگی‌ای که در آن پدید آمده‌اند با فرهنگ‌هایی که نیازهای هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی کاملاً متفاوتی دارند، نخواهند داشت.
۱۴۰۴/۰۳/۱۱
حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌رضا پیروزمند، عضو هیئت علمی و قائم‌مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم، مطرح کرد؛
تحول درونی حوزه، لازمه تحقق مسئولیت‌های بیرونی است / حرکت سلبی علیه غرب، مقدمه حرکت ایجابی اسلامی
اگر ما ایده جهانی‌سازی اسلامی را دنبال می‌کنیم، اگر از تمدن نوین اسلامی سخن می‌گوییم و معتقدیم که این تمدن باید نسخه بدیلی نسبت به فرهنگ منحط غربی ارائه کند، معنایش این است که باید پیام اسلام ناب را در شعاع بین‌المللی بروز و نشر دهیم، این امر از یک‌سو به حرکت سلبی افشاگرانه در نسبت ماهیت تمدن مادی و منحط غرب نیاز دارد و از سوی دیگر، به حرکتی ایجابی نیازمند است تا بتوانیم بدیل مدنظرمان را مبتنی بر اندیشه اسلامی ارائه کنیم.
۱۴۰۴/۰۳/۱۰
آیت‌الله محسن اراکی در نشست «الزامات تحقق مطالبه رهبری در زمینه طراحی نظام‌های اجتماعی» مطرح کرد؛
برای نظام‌سازی، نیازی به ابداع فقهی جدید نیست / انتقاد از رویکردهایی که فقه را به احکام فردی محدود می‌کنند
فقه نظام، همان فقه اصیل و اولیه انبیای الهی برای برپایی قسط و عدل در جامعه است. حوزه دیگر نمی‌تواند صرفاً به مسائل عبادی و شخصی بپردازد؛ مسئولیت اصلی ما، ارائه نقشه راه کامل برای اداره جامعه بر اساس ولایت الهی است. برای نظام‌سازی نیازی به ابداع فقهی جدید نیست، بلکه فهم عمیق و روشمند همین فقه غنی، کفایت می‌کند.
۱۴۰۴/۰۳/۱۰
دکتر سید نصرالله ابراهیمی، دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در مقاله‌ای نوشت؛
چرا عدالت در لاهه زمین‌گیر می‌شود؟
مشکل‌ها و چالش‌های متعدد دیوان بین‌المللی دادگستری در رسیدگی به پرونده آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی یکی از موضوع‌هایی است که توجه کارشناسان را به خود جلب کرده است.
۱۴۰۴/۰۳/۱۰
