چاپ صفحه

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی به نقل از تبلیغ نیوز؛ حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی در مراسم افتتاحیه سومین همایش علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری که به همت مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی اسلامی برگزار شد، تصریح کرد: سومین همایش علوم انسانی-اسلامی، پژوهش و فناوری با محوریت مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی- اسلامی و با همکاری مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه برگزار می شود.وی افزود: در این همایش، ده پژوهشگاه و نهاد همکار فعالیت دارند و گزارش آماری از وضعیت همایش، نشان دهنده حجم وسیعی از کرسی ها و نشست ها است که با مشارکت چند مجموعه در حال برگزاری است. معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد: طبق گزارش آماری، پژوهشگاه علوم انسانی امام صادق(ع)، ۲ نشست؛ پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۲ نشست علمی؛ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱ نشست؛ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۹ کرسی ترویجی و ۵ نشست علمی؛ پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی وابسته به نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، ۱۱ نشست علمی؛ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۳ کرسی ترویجی و ۴ نشست علمی در این همایش خواهند داشت. وی اضافه کرد: پژوهشگاه قرآن و حدیث، ۷ کرسی ترویجی و ۷ نشست علمی؛ دبیرخانه انجمن های علمی حوزه، ۱۰ نشست علمی؛ مرکز تحقیقات کامپیوتری اسلامی نور، ۴ نشست علمی؛ سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی(سمت)، ۷ نشست علمی در این همایش برگزار خواهند کرد. حجت الاسلام والمسلمین لک زایی گفت: طبق این آمار ۶۳ نشست علمی و ۱۹ کرسی ترویجی برگزار خواهد شد که در مجموع ۸۲ کرسی ترویجی و نشست علمی به همراه افتتاحیه و اختتامیه خواهیم داشت. وی با اشاره به برگزاری اختتامیه این همایش نیز در اول دی ماه خاطرنشان کرد: در افتتاحیه برخی از روسای پژوهشگاه ها و همکار صحبت داشته و در اختتامیه نیز، برخی دیگر از روسای مراکز، گزارشات خود را ارائه خواهند داد.

به هویت سازی علوم انسانی توجه ویژه نشده است

حجت الاسلام والمسلمین نگارش رییس پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) تصریح کرد: در این پژوهشگاه که در گذشته با عنوان مرکز تحقیقات فعالیت داشته و قدمتی ۴۳ ساله دارد، بسیاری از بزرگان همچون مرحوم احمدی میانجی و مرحوم مهدی روحانی نقش داشتند و در مرکز بررسی ها نیز حضرت آیت الله مکارم شیرازی نظر می دادند که دستخط ایشان موجود است و در کنار آثار ما در نمایشگاهی دائمی نیز به نمایش گذاشته شده است.وی افزود: پژوهشگاه امام صادق(ع)، بعد از گرفتن موافقت پژوهشکده تحقیقات اسلامی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با ابلاغ مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، به طور رسمی، معرفی شد و این پژوهشگاه مفتخر است که تا به امروز، ۳۰۰۰ اثر به زیور طبع آراسته است که برخی از آثار آن تا کنون، حدود ۵۰ بار به طور مجدد چاپ شده است و فایل های آن نیز، در فضای مجازی در حد بسیار وسیعی، توزیع شده است. رییس پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) ادامه داد: امروزه در نبرد نامتقارن، در برابر با جهالت مدرن، رویارویی صورت گرفته است و انصافاً اثرات پژوهشگاه توانسته است بسیاری از شبهات و دغدغه ها و مشکلات موجود را تبدیل به مسئله نموده و بدان پاسخ دهد، و به اذعان بازدید بسیاری از مسئولین از آثار پژوهشگاه، توانسته است بحث روزآمدی و کارآمدی خود را که یکی از ویژگی-های آثار پژوهشگاه است حفظ کند. وی بیان داشت: یکی از نکات مورد تأکید پژوهشگاه و ویژگی های آثار آن، بحث هم افزایی است که در این زمینه پژوهشگاه سعی نموده با توجه به مجاورت حوزه، از ظرفیت های معنوی و علمی حوزه و مراکز علمی و پژوهشی آن در قم و بیرون از قم، حداکثر استفاده را کرده و و در مباحث علمی، هم افزایی لازم با آنها صورت دهد. حجت الاسلام والمسلمین نگارش عنوان داشت: از دیگر اقدامات مهم که سال گذشته توسط پژوهشگاه انجام شده، آن است که به دستور مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، بحث کارگروه جهادتبیین شکل گرفته است که در ظرف حدود ۸ ماه، ۱۰ جلد کتاب چاپ گردید که این ۱۰ جلد کتاب، همگی بر اساس شبهاتی که به وجود آمده، شناسایی شده و با تبدیل آنها به مسئله، به آن ها پاسخ داده شده و مورد استقبال قرار گرفته است. وی اظهارداشت: این نکته نشان دهنده آن است که پژوهشگاه، توانسته در عرصه جهاد تبیین که از مطالبات مقام معظم رهبری است، پاسخگو باشد و همچنین در مباحث جریان شناسی ها، معرفت شناسی و شبهات کلامی و اعتقادیِ مطرح شده، پاسخگو؛ و در این زمینه موفق بوده است. رییس پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) گفت: یکی از نکات دیگری که همواره پژوهشگاه بدان توجه داشته، آن است که، کارهای پژوهشگاه، بر اساس اسناد و انتظاراتی که وجود داشته است، انجام شود و برای هر فعالیت علمی در ابتدا یک RFP تهیه می شود که بر اساس آن، انتظارات از کار پیش رو، مشخص شده و در مرحله بعد، کار طبق فرایند آن انجام می شود. وی اضافه کرد: از این رو در پژوهشگاه، هیچ اثر و کتابی بدون سند انتظار و بدون RFP تهیه نمی-شود. و این اقدام، بدان جهت است که خروجی کاری که انجام می شود بر اساس انتظارات، شکل گرفته، و بدان انتظارات پاسخ داده شود. حجت الاسلام والمسلمین نگارش با بیان اینکه در سال اخیر، پژوهشگاه دارای آثاری بوده است که برخی از آنها در هفته پژوهش و کتاب "تبیین نظریه مقاومت، مبتنی بر دیدگاه های امامین انقلاب" بدست فرمانده محترم کل سپاه، رونمایی شد اظهارداشت: در این کتاب، به گستره جغرافیای مقاومت، چه در حوزه ژئوپلیتیک و چه در حوزه ژئوکالچر و چه در حوزه ژئواکونومیک و در تمام ابعاد بدان پرداخته شده است و این اثر، اثر بسیار خوبی است که نویسنده در آن سعی نموده تا نظریه ای را بیافریند. وی تصریح کرد: پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)، سال گذشته به عنوان قطب معرفتی-اندیشه ای کل نیروهای مسلح قرار گرفت و این موضوع از سوی ستاد کل ابلاغ گردید و از این رو آنچه در رده های گسترده و مختلف علمی صورت می گیرد، مبنای معرفتی آن، پژوهشگاه اسلامی امام صادق می باشد، که عهده دار این حرکت مهم مبنایی است. رییس پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) با بیان اینکه علوم انسانی امروزه از جایگاه هویت سازی برخوردار است خاطرنشان کرد: در هویت سازی علوم انسانی باید توجه شود که اگر جایگاه آن خدشه دار گردد و بدان توجه نشود، طبیعتاً در هویت سازی، نقش تأثیرگذار خود را نخواهد داشت و اثرات مخربی را با خود به دنبال خواهد داشت. وی در پایان خاطرنشان کرد: اتفاقات و بحران هایی که امروزه قابل مشاهده است، مانند بحران هویت، شکاف نسل ها، انقطاع فرهنگی و بحران ها اخلاقی و اجتماعی که در حال گستردگی است، نشان دهنده آن است که به بحث هویت سازی علوم انسانی توجه ویژه نشده است و این نکته می بایستی مورد توجه همه مسئولان، به ویژه وزارت علوم، تحقیفات و فناوری و مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی قرار گیرد و باعث تحولاتی شود تا علوم انسانی جایگاه واقعی خود را پیدا کند و اگر غیر از این باشد، اثرات منفی آن بیشتر خواهد شد.

هر جا خلأیی دیده می شود، توهم علم و دانش وجود دارد

حجت الاسلام و المسلمین هاجری، دبیر انجمن های علمی حوزه تصریح کرد: در دوران معاصر، رشد و پیشرفت پایدار، همسو نگر، تابعی از رشد علوم انسانی و کنشگری و مشارکت عالمان و اندیشمندان است که در آن تردیدی نیست.وی افزود: از این رو، رشد و پیشرفت جوامع، تابع استفاده از دانش علوم انسانی و دانشمندان علوم انسانی است و اینکه دانش های علوم انسانی چه میزان رشد دارد، و حقیقتاً و نه در زبان شعار، به چه میزان از دانشمندان در حوزه قوه عاقله، برای رشد و پیشرفت استفاده می شود، مورد توجه است. دبیر انجمن های علمی حوزه ادامه داد: از این رو، انتظار می رود مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی-اسلامی در این دو مسیر گام بردارد. چرا که در مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی- اسلامی، سرمایه ها و عصاره های علمی و پژوهشی گرد هم جمع می شوند و یدالله مع الجماعة؛ قدرت اینها، قدرت بیشتری نسبت به پژوهش فردی است و متناسب این قدرت و ظرفیت، از آنها انتظار کار وجود دارد. وی بیان داشت: اگر رشد و توسعه جامعه ما، تابع تحول دانش و مشارکت عالمان است، مجمع عالی باید برای خود در این مسیر کار تعریف کند و برنامه داشته باشد. مخصوصا طبق فراخوانی که مقام معظم رهبری در جلسه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتند، همه افراد از عالمان و شخصیت های حقوقی را در این مسیر به طور وجوبی دعوت نمودند. حجت الاسلام والمسلمین هاجری گفت: امروزه نمی توان نسبت به این نیازهای روزافزون که با بحران های فراوانی روبه رو است، بی تفاوت و ساکت بود و انتظار می رود که در این زمینه کار شود و از این رو برای مجمع ، با اهتمام حجت الاسلام والمسلمین لک زایی و دیگر اعضا می بایستی برنامه مدونی را تعریف نمود و برنامه هایی را برای آینده در مسیر تحول حقیقی در حوزه تولید و رشد دانش، و بخشی هم برای مشارکت و کنشگری عالمان در عرصه برنامه ریزی و سیاستگذاری و نظارت راهبردی بر اجرا تعریف کرد. وی بیان داشت: هر خلأیی که در جامعه وجود دارد، از جایی نشئت می گیرد که از حوزه دانش و عالمان فاصله گرفته است؛ در حالی که توهم علم و دانش وجود دارد و سرمایه گذاری ها نیز انجام شده است اما نتیجه ای در برنداشته است. دبیر انجمن های علمی حوزه خاطرنشان کرد: جامعه علمی می بایستی خود را خطاب فراخوان ولی فقیه قرار دهد و امروزه ولی فقیه، فراخوان داده و از جامعه علمی انتظار کمک و یاری گری دارند، از این رو، مجمع به عنوان یک شخصیت حقوقی، مورد خطاب ایشان بوده است که می تواند به نظام و انقلاب کمک کند. وی در پایان با تشریح چهار عرصه خاطرنشان کرد: اگر مجمع بتواند علاوه بر تولید دانش و مشارکت و کنشگری عالمان، در این عرصه ها هم، برنامه داشته باشد، می تواند کمک کننده باشد.

عرضه یک و نیم میلیون مقاله در پایگاه نورمگز

حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی رییس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور با ارائه گزارش اجمالی از فعالیت های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور تصریح کرد: این مرکز از سال ۱۳۶۸ فعالیت خود را آغاز کرد، که موضوع فعالیت آن، تسهیل دسترسی محققان به منابع و متون اسلامی است و عنوان وسیاست کلی آن است که تلاش های مرکز در جهت تسهیل فعالیت های آموزشی و پژوهشی محققان است و رویکرد عمومی وجود ندارد.وی افزود: جنس فعالیتی که در مرکز صورت می گیرد، صرفاً فعالیت فنی نبوده؛ و فعالیتی است که امروز به عنوان علوم اسلامی دیجیتال شناخته می شود که یک رشته بینارشته ای است که مستلزم نگاه علمی آن رشته و هم نگاه فنی مبتنی بر ظرفیت های فناوری اطلاعات و ابزارهای مرتبط آن است که در این حوزه، مرکز، فعالیت های خود را آغاز کرده است. رییس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور ادامه داد: رویکردهای کلی که امروز مرکز آن را دنبال می کند، یک توسعه محتوای دیجیتال، با حجم زیای از محتوای حوزه علوم اسلامی و حوزه علوم انسانی است که هنوز نسخه دیجیتال در دسترس ندارد و همچنان نیاز است که این کار توسعه پیدا کند. وی بیان داشت: در حوزه کتاب ها، این کار به صورت جدی در سایت noorlib دنبال می شد و بیش از۹۰ هزار جلد کتاب در این پایگاه، در اختیار محققان است و حوزه مقالات در پایگاه noor magz دنبال می شود که حدود یک و نیم میلیون مقاله در این پایگاه در حال عرضه است که در حوزه علوم انسانی-اسلامی منتشر شده در کشور، قابل ادعا است که از ۱۲۰ سال پیش در کشور، هرمجله ای که منتشر شده است، در اینجاگردآوری شده است. حجت الاسلام والمسلمین بهرامی گفت: موضوع همایش ها و یادنامه ها و مقالات دیگری که منتشر شده و در قالب مجله نیست، در دستور کار پایگاه قرار گرفته است و احدود ۲۵۰همایش به پایگاه اضافه شده است و در حال افزوده شدن است. وی بیان داشت: حوزه سوم، حوزه پایان نامه هاست که موضوع پایان نامه های علوم انسانی و اسلامی از سال گذشته با عنوان پایگاه noordok شروع شده که حدود ۱۰۰۰۰۰ پایان نامه دانشگاه تهران اضافه شده است و هماهنگی خوبی با حوزه علمیه و مجموعه حوزه و دانشگاه و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی صورت گرفته است که امید است بتوان جامعیتی همچون جامعیت مجلات را در این پایگاه مشاهده کرد. رییس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور با بیان اینکه حوزه نسخ خطی هم حوزه دیگری است که در مورد آن اطلاعات خوبی گرداوری شده است خاطرنشان کرد: امید است در آینده نه چندان دور، یک سامانه برای عرضه پایان نامه ها و در کنار آن دسترسی به اطلاعات فراداده پایان نامه هایی که حداقل خودشان در دسترس نیستند، افتتاح شود. وی بیان داشت: در کنار توسعه محتوا، توسعه ابزارهای بر خط و حامل های همراه در دستور کار مرکز می باشد. پایگاه های مرکز مثل جامع قرآن، جامع الاحادیث وسایر پایگاه هایی که در حوزه تاریخ، لغت اخیراً توسعه داده شدند. کارهای موبایلی که انجام شده است، شبیه قرآن نور، جامع الاحادیث، کتابخانه همراه وموارد دیگری که توسعه داده شده است، که از آنها استقبال خوبی شده است و امید است مجموعه اطلاعاتی که در قالب نرم افزارها بوده است در این دو فضا ایجاد شود. حجت الاسلام والمسلمین بهرامی عنوان کرد: هوشمندسازی و استفاده از ظرفیت های هوش مصنوعی و داده کاوی، حوزه دیگری است که مرکز در حدود ۵۰محصول مبتنی بر هوش مصنوعی را در قالب پایگاه ها، نرم افزارها و ابزارهای همراه ارائه داده است که کاربران در حال استفاده از نتایج آن می باشند. وی خاطرنشان کرد: بحث دیگری که اخیراً آغاز شده است، بحث زیست بوم پژوهش است و مرکز دارای ابزارهای متنوعی است که در مراحل مختلف پژوهش می توانند کمک کننده باشند.

تشکیل مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی در وزارت علوم

محمد جواد هراتی قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور علوم انسانی و رئیس مرکز همکاری و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی و علوم انسانی کشور تصریح کرد: در سال ۱۳۹۹ به همت حجت الاسلام والمسلمین لک زایی، ایده تشکیل مجمع علوم انسانی مطرح گردید و در آن زمان این سوال مطرح شد که این مجمع چه کاربردهایی می تواند داشته باشد؟وی افزود: این مجمع، به تدریج در طول یکسال توانست جایگاه خود را در میان پژوهشگاه های علوم انسانی باز کند و به صورت یک مبدأ، در تصمیم گیری و تقسیم کارها و به منظور هم افزایی میان پژوهشگاه ها، کاربرد داشته باشد. قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور علوم انسانی ادامه داد: در مهرماه ۱۴۰۰ وزیرعلوم جدید در دولت سیزدهم، در جلسه این مجمع شرکت کردند، که این امر نشان دهنده اهمیت و جایگاه و رسمیت این مرکز می باشد که با شرکت وزیر محترم در مجمع و پیشنهاد ایشان، اتاق فکر، برای مجمع علوم انسانی برای اولین بار در تاریخ وزارت علوم، به ریاست حجت الاسلام والمسلمین لک زایی(دبیر محترم مجمع) شکل گرفت. وی عنوان داشت: تشکیل اتاق فکر نیز، ثمراتی را نیز با خود به دنبال داشت، که تشکیل مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از جمله آنها می باشد. هراتی افزود: با توجه به محدودیت های وزارت علوم برای ایجاد معاونت، به تدبیر وزیر علوم، عنوان علوم انسانی، برای این مرکز قرار داده شد که گام مبارکی در مسیر ارتقای جایگاه علوم انسانی برداشته شد و بعد از این، با پیشنهاد اتاق فکر تحول علوم انسانی، عنوان قائم مقام وزیر، برای اولین بار در تاریخ وزارت علوم، توسط دکتر زلفی گل، اضافه شد، که همه این اقدامات در طول یک سال گذشته، اقدامات مبارکی است که در طول دوره های گذشته اتفاق نیفتاده و از برکت تشکیل مجمع و پیگیری های دکتر لک زایی بوده است. وی اضافه کرد: اگر چه تشکیل مجمع با مجاهدت ها و سختی هایی روبه رو بوده است، اما امروزه به عنوان مرجعی برای تشکیل مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی در وزارت علوم قرار گرفته که تحولاتی را نیز در آنجا با خود به دنبال داشته است. قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور علوم انسانی بیان داشت: یکی دیگر از برکات تشکیل این مجمع، به تبع مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی، هم راستا و هم افزا کردن و تقسیم کار بین پژوهشگاه های علوم انسانی است.

وی گفت: متمرکز شدن هر مجموعه بر موضوع خاصی، کمک به هم افزایی و هم راستا شدن کارهای علوم انسانی است که این مهم، ایده مجمع پزوهشگاه های علوم انسانی- اسلامی می باشد.هراتی ادامه داد: این برکات، شامل پژوهشگاه های ما نیز، با متمرکز شدن بر روی موضوع خاصی در هفته پژوهش شده است و به تعبیر مقام معظم رهبری(مدظله العالی) کارهای خوبی در حوزه علوم انسانی انجام شده اما چه خوب است که مجموعه ها، در راستای هم افزا و هم راستا کردن اقدامات، فعالیت کنند. وی خاطرنشان کرد: از این رو، به نظر می رسد که مجمع، و به تبع آن مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی ، گام های موثری در این زمینه برداشته اند و مجمع، یک مجموعه ای منسجم است.

انتهای پیام/