به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ این گزارش از سوی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و با همکاری ستاد راهبری معماری و شهرسازی حوزه های علمیه، فرهنگستان علوم اسلامی قم، مؤسسه مسکن و عمران اجتماعی بسیج تهیه شده است.
در این گزارش 9 اصل اساسی شامل موارد ذیل بیان شده است؛
اصل اول: صیانت از هویت (تمدنی، جمعی، فردی).
اصل دوم: تحکیم بنیان خانواده (در مراحل تشکیل، تثبیت و گسترش).
اصل سوم: احترام به کرامت انسانی (حق کیفیت، زیبایی، امکانات، خدمات).
اصل چهارم: تحقق عدالت (توزیعمتوازن ِجمعیت، زمین، فضا، فرصتها).
اصل پنجم: خوداتکائیو مولد بودن (در مقیاسهای خانگی، محلی و شهری).
اصل ششم: تسهیل و ارتقای مشارکت و حضور مردم (در مراحل سیاستگذاری، نظارت، مطالبهگری).
اصل هفتم: حفظ و احیا طبیعت و محیطزیست (انرژی، آب، پوشش گیاهی، اکوزیست).
اصل هشتم: تأمین امنیت و ایمنی (امنیت فرهنگی، اجتماعی، روانی و ایمنی جسمی).
اصل نهم: مدیریت دانش (تولید و چرخه دانش، الگوسازی، رقابت سالم).
در مقدمه این گزارش آمده: توصـیف معماري و شـهرسـازي، در راسـتاي تحقق هویت، فرهنگ و سـبک زندگی غنی اسـلامی - ایرانی، اقتضـا میکند ابتدا مشـخص شـود چه لایهها و سـطوحی از معماري و شـهرسـازي روي چه لایهها و سـطوحی از سـبک زندگی افراد تأثیرگذار اسـت. درواقع این پرسـش مطرح میشـود که معماري و شـهرسـازي و سـبک زندگی افراد، در چه نقاطی محل اصطکاك و تلاقی قرار میگیرند.
از بررسی و مرور ادبیات مربوط اعم از منابع تخصصی، پژوهشها و اسناد مصوب، ٩(نه) مورد کلی بهعنوان نقاط اصلی تلاقی و اصطکاك مزبور حاصل شد که عبارت اند از؛»١. هویـت؛ ٢. خـانواده؛ ٣. عـدالـت؛ ٤ کرامـت؛ ٥. خوداتکـائی و مولـد بودن؛ ٦. مشـارکـت اجتمـاعی؛ ٧. طبیعت و محیطزیست؛ ٨. امنیت و ایمنی؛ ٩. مدیریت دانش.«
مفاهیم فوق در اکثر مکاتب فکري وجود دارند؛ هر گرایش فکري در تلاش است سبک زندگی مطلوب مورد نظر خویش را از طریق نوع توصـیف و درجه اولویتی که به هریک از این مفاهیم میدهد محقق کنند. لکن آنچه وجه تمایز میان مکاتب فکري مختلف در مورد مفاهیم مذکور است، نسبت این مفاهیم با پیشفرضها و اصول موضوعه هر مکتب فکري است. این نسبت از دو وجه اساسی قابلتحلیل است:
اولا_ هر مفهوم مبتنی بر پیشفرض ها تعریف میشـود. بهعنوان مثـال مفهوم عدالت در فرهنـگ لیبرال منفعـت بیشـتر براي عـده بیشـتر، در فرهنـگ مـارکسـیسـت برابري و در اسـلام نیز گفتـه میشـود: العـدل إعطـاء کل ذي حق حقه». این سـه تلقی از مفهوم عدالت علیرغم اشـتراك لفظی، در معنـا باهم تفـاوت جدي دارند. بدیهی است معانی هریک را پیشفرضهاي بنیادین این سه فرهنگ تعیین میکنند.
ثانی: وزن و سـهم تأثیر هر موضـوع نسـبت با پیشفرضها مشـخص میشـود. بهطور مثال مفهوم خانواده در هر سه فرهنگ پیشگفته وجود دارد، لکن ارزش و منزلت خانواده در هر یک از این فرهنگها متفاوت است. در فرهنگ کمونیسم، اعتقاد جدي به خانواده وجود ندارد یا در برخی فرهنگهاي مادي خانواده در مرتبه پایینتري از رشد اقتصادي تحلیل و ارزشگذاري میشود؛ درحالیکه در فرهنگ اسلامی، خانواده از منزلت بسیار بالاتري نسبت به منافع اقتصادي ارزشگذاري میشود.
ازآنجاییکه این متن با هدف دسـتیابی به ویژگیهاي معماري و شـهرسـازيِ اسـلامی تنظیم شـده و تحقق آن در گرو چگونگی فهم و تعریف مفاهیم نهگانه فوق (نقاط اصـطکاك و تلاقی میان معماري و شـهرسـازي با رفتار و سـبـک زنـدگی افراد) از منظر آموزههـاي اسـلام اسـت، تلاش شـد ابتـدا بـا ابتنـا بر آموزههـاي دینی (اعم از آموزههاي ارزشی، اخلاقی و فقهی) هر مفهوم توصیف و مطلوبیتهاي مترتب بر آن احصا شود و در ادامه راهبردها، راهکارها و شاخصهاي مطلوبِ متناظر با هریک مشخص شود.
دریافت فایل پی دی افانتهای پیام/