به گزارش خبرنگار پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی، آیت الله ابوالقاسم علیدوست در افتتاحیه همایش بین المللی «ظرفیت شناسی اصول فقه در حل مسائل نوپدید با رویکردی مقارن» که به همت پژوهشکده فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، تصریح کرد: آنچه که امروزه در بین حوزه های علمی و مدارس علمی رایج است ساختاری است که در کتاب کفایه الاصول ارائه شده است و ساختار موجود دارای ملاحظاتی است که در سه محور خلاصه می شوند.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان اینکه ملاحظه اول فقدان تبیین نقطه مرکزی مشترک و جامع بین همه مسائل دانش در این ساختار است ادامه داد: می دانیم که علم اصول به اقتضای دانش بودن نیاز به اهداف معین دارد و نیل به این اهداف نیازمند محوری معین برای طرح مسائل است که آن محور می تواند یک موضوع مشخص و یا غرض معین باشد.

وی بیان داشت: ملاحظه دوم فراگیر نبودن آن نسبت به مسائل مختلفی است که در علم اصول مطرح می شود و گاهی در مباحث علم اصول، مسائلی مطرح می شود که برخی گمان می کنند به مقدار لازم بیان شده است در حالی که در لابلای مباحث فروعی دیده می شود که بحث کردن از آنها برای ارائه روش استنباط لازم است اما حد و مرز مشخصی برای آنها تعیین نشده است بنا بر این این گونه موارد نیاز به بحث و تکمیل دارد.

آیت الله علیدوست گفت: ملاحظه سوم توجه نشدن به وظیفه تبیین کنندگان شریعت بوده و منظور این است که در ابلاغ شریعت الهی همه آنهایی که تبیین کننده شریعت هستند وظیفه ای در این رابطه داشته اند.

وی خاطرنشان کرد: در نتیجه لازم است است یک جایی از اصول فقه درباره آنچه بر عهده آنها بوده است بیان شود تا بر اساس آن راه استنباط احکام الهی باز شود و با این سه نوع ملاحظه لازم است ساختار اصول فقه مطالعه گردد و تحول تکامل آفرین در آن ایجاد شود.

تلاش دفتر تبلیغات اسلامی برای ارائه اندیشه های اصولی در حل مسائل نوپدید

رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اهداف و محورهای همایش بین المللی «ظرفیت شناسی اصول فقه در حل مسائل نوپدید با رویکردی مقارن» از تلاش این همایش برای ارائه اندیشه های اصولی در حل مسائل نوپدید خبر داد.

حجت الاسلام والمسلمین صیف الله صرامی در افتتاحیه همایش بین المللی «ظرفیت شناسی اصول فقه در حل مسائل نوپدید با رویکردی مقارن» که به همت پژوهشکده فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با ارائه گزارشی از فعالیت های انجام شده در راستای برگزاری این همایش گفت: "ایجاد فضای ارتباط علمی و دستیابی به دستاوردهای علمی اصولی در حل مسائل نوپدید در سطح کشورهای اسلامی"و "ارائه اندیشههای اصولی در حل مسائل نوپدید"از جمله اهداف این همایش است.

وی افزود: "زمینهسازی برای ظرفیتشناسی و توسعه علم اصول، به ویژه در چارچوب مبانی اصول فقه امامی" و همچنین "زمینهسازی برای کارایی و توانمندی هرچه بیشتر فقه و اصول فقه به ویژه در چارچوب مبانی اصول فقه امامیه" از دیگر اهداف این همایش است.

رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در خصوص محورهای این همایش اظهارداشت: "دایره اعتبار سیره های عقلایی در حل مسائل نوپدید (بررسی لزوم معاصرت زمان معصوم در سیره های عقلانی، امکان تمسک به سیره های نوپدید و ...)" ، "نقش مناطات احکام در حل مسائل نوپدید (تنقیح مناط، قیاس اولویت و ...)" و "دایره اعتبار ظهور الفاظ قرآن و سنت (مانند عام و مطلق) در حل مسائل نوپدید" از جمله محورهای این همایش بود.

وی در پایان با قدردانی از دست اندرکاران این همایش بویژه گروه دانش های وابسته به فقه دفتر تبلیغات اسلامی خاطرنشان کرد: "نقش، روش و شرایط اعتبار موضوع شناسی در حل مسائل نوپدید" و " امکان سنجی کاربرد اصول عملیه در فقه مسائل نوپدید اجتماعی و حکومتی" از دیگر محورهای در نظر گرفته شده برای این همایش است.

در هر حوزه از حیات انسان توقع موضع‌‏گیرى دین و ارائه رهنمود وجود دارد

آیت الله مهدی هادوی تهرانی در افتتاحیه همایش بین المللی «ظرفیت شناسی اصول فقه در حل مسائل نوپدید با رویکردی مقارن» که به همت پژوهشکده فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه اسلام دین خاتم و کامل‌‏ترین دین مُرسَل است گفت: از این‌رو، در هر حوزه از حیات انسان، خواه فردى و خواه اجتماعى، توقع موضع‌‏گیرى دین و ارائه رهنمود وجود دارد.

وی افزود: این رهنمودها که در واقع عناصر تشکیل دهنده دین هستند، به دو دسته قابل تقسیم‌ هستند که دسته اول عناصر دینی‌اى هستند که نُمُود جهان‌‏بینى اسلام در یک حوزه‌ی خاص، مانند سیاست یا اقتصاد است و نسبت بین آنها و جهان‌‏بینى اسلامى، همان نسبت جزئى به کلى، یا صغرا به کبرا است.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ادامه داد: این‌گونه عناصر از قبیل قضایاى «هست» می‌باشند و رنگ کلامى - فلسفى دارند، مانند سلطه‏‌ی تکوینى خداوند در حوزه‌ی مباحث سیاسى، یا رازقیّت او در زمینه‏‌ی اقتصاد و ما از این عناصر به عنوان «فلسفه» یاد می‌کنیم.

وی بیان داشت: پس «فلسفه‏‌ی سیاسى اسلام» مجموعه عناصرى از اسلام در حوزه‌ی سیاست است که نُمُود جهان‌‏بینى و از جزئیات آن محسوب می‌‏شود.

آیت الله هادوی تهرانی در تبیین دسته دوم گفت: دسته دوم عناصر دینی‌‏ هستند که نتایج جهان‌‏بینى اسلامى، بویژه فلسفه‌ی آن یعنى عناصر دسته اول هستند و این عناصر از قبیل قضایاى «باید» می‌باشند و جنبه‌ اعتبارى دارند و به نوبه‌ خود به دو گروه تقسیم می‌‏شوند.

وی بیان داشت: برخى از این عناصر جنبه‌ی زیر بنا براى بقیه دارند، و به نحوى آنها را تبیین و تعیین می‌کنند و این عناصر یا به صورت اصول و امور مسلم در یک زمینه‌ هستند که از آن به «مبانى» یاد می‌‏کنیم و یا اغراض و مقاصد دین را در یک حوزه‌ی مشخص می‌نماید که به آن «اهداف» می‌‏گوییم.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ادامه داد: مجموعه‏‌ی این مبانى و اهداف، «مکتب» را تشکیل می‌‏دهند، پس «مکتب سیاسى اسلام» همان مجموعه‌ی مبانى و اهداف سیاسى اسلام می‌‏باشد.

وی در تبیین گوره دوم گفت: بر اساس مبانى موجود در یک زمینه، براى رسیدن به اهداف همان زمینه، مجموعه‌ عناصرى در دین ارائه شده است که از آن به عنوان «نظام» یاد می‌‏شود، که در واقع دستگاه نهادهاى جهان‌‏شمول است و بنابراین، ما در هر ساحت از حیات بشر با سه گروه از عناصر جهان‌‏شمول فلسفه، مکتب و نظام، مواجه هستیم که بین آنها ارتباط مستحکم و منطقى وجود دارد.