به گزارش خبرنگار پایگاه خبری - تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی به نقل از روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دوشنبه (۲۲ آبان) در مراسم افتتاحیه هفتمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و ششمین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی که در فرهنگستان علوم برگزار شد، باگرامیداشت یاد و خاطره شهدا، گفت: دو نعمت امنیت و سلامت که اسلام ویژه به آن پرداخته باید ویژه مورد توجه مردم و مسئولان باشد.

وی افزود: امروز مدعیان حقوق بشر، کسانی که ادعای آزادی دارند و از بشریت و اخلاق صحبت می‌کنند به سادگی جنایات رخ داده در غزه را نادیده می‌گیرند، ما باید قدردارن کسانی باشیم که امنیت و سلامت را برای ما فراهم می‌کنند.

زلفی گل با بیان اینکه هدف از دانش و دینداری آسایش، آرامش و ارتقا روح و روان انسان است، اضافه کرد: رشته‌های علوم طبیعی همه تلاش خود را دارند که زمینه آسایش جسمی را برای انسان تأمین کنند؛ اما رشته علوم انسانی اسلامی در تلاش است که بشریت از نوآوری و فناوری برای رسیدن به آسایش و آرامش روحی و روانی استفاده کند. بسیاری امکانات دارند، اما آسایش و آرامش ندارند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه سلامت انواع مختلفی دارد، گفت: برای تأمین سلامت جامعه توجه صرف به سلامت جسمی کافی نیست بلکه باید به سلامت روحی و روانی هم توجه کرد. سلامت روحی و روانی را رشته‌های علوم انسانی اسلامی محقق می‌کنند.

وی با بیان اینکه در کشور ما شرایطی ایجاد شده است که بخش درخورتوجهی از نخبگان فقط برخی رشته‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد، ادامه داد: مدیران اجرایی علوم انسانی باید راهکار توزیع متوازن استعداد‌ها را در رشته‌های مختلف فراهم کنند. در کشور‌های پیشرفته سعی می‌کنند نخبگان خود را به سوی رشته علوم انسانی هدایت کنند. باید بررسی کنیم که چرا در کشور ما دانشجویان به سمت و سوی رشته‌های علوم انسانی سوق پیدا نمی‌کنند، این مسئله مسئولیت ما را سنگین می‌کند.

زلفی گل افزود: ما به دانشمندان علوم انسانی نیاز داریم که به توزیع متوازن علوم در کشور بپردازند.

وی با بیان اینکه در نگاه کلان، رشته‌های علوم انسانی پویش، پیرایش و پالایش فرهنگی جامعه را رقم می‌زنند، اضافه کرد: بزرگترین سرمایه هر کشوری فرهنگ و آرمان‌های آن کشور است، رشته‌های علوم انسانی فرهنگ یک جامعه را شکل می‌دهند. فرهنگ با نوع تفکر، اعمال و رفتار یک جامعه مرتبط است. فرهنگ جامعه فکر، احساس و عمل افراد را شکل می‌دهد.

زلفی گل افزود: جامعه الهی با کنترل‌های بیرونی و درونی انسان را پرواز می‌دهند. کنترل‌های دورنی شامل اعتقاد به حلال و حرام است. در کشور‌هایی که قوانین آن بر اساس شرع الهی است کنترل درونی و اخلاق فرد با توجه به معاد سبب می‌شود، در این جوامع هرجا کنترل‌های بیرونی وجود ندارند شخص با کنترل‌های درونی مسیر خود را درست طی کند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی باید در دنیا سرمشق‌نویس باشد گفت: جمهوری اسلامی باید همه تلاش خود را داشته باشد که سرمشق‌نویس باشد.
مقر اصلی علوم انسانی اسلامی جمهوری اسلامی است. از اقدامات خوب این همایش ارتباط قوی بین دانشمندان علوم انسانی، دانشگاه‌ها و حوزه علمیه است.

وی افزود: ما در وزارت علوم و تحقیقات سعی کردیم که به این موضوع هدفمند توجه کنیم. در وزارت علوم، مرکز پژوهش‌های علوم انسانی افزوده شده است که ارتباط دانشگاه و حوزه‌های علمیه بیشتر برقرار و منافع هر دو قشر بیشتر به هم گره‌زده شود.

وزیر علوم گفت: برای دوره‌های بعدی نظام سنجش علوم انسانی اسلامی و دریافت دستاورد‌های پژوهشی جزو برنامه‌های شما باشد که در سیاست‌گذاری علم فناوری و پژوهشی ما را راهنمایی کند. کنترل‌های درونی، قوانین و مقرارت جامعه را در مسیر درست قرار می‌دهد و فرهنگ ایجاد می‌کند. در جمهوری اسلامی، چون قانون بر اساس شرع الهی است، رعایت نکردن قانون جرم است.

زلفی گل با بیان اینکه توسعه کرسی‌های آزاداندیشی در کشور و شکستن تابوی نظریات غربی مسئله‌ای است که باید به آن توجه کنیم افزود: امروز استادان ما هم می‌توانند نظریه داشته باشند و مفاهیم جدید خلق کنند. این خودباوری را جمهوری اسلامی به ما عنایت کرده است. انقلاب این باور را ایجاد کرد که استادان دانشگاه‌های ما هم می‌توانند دانشجویان دکترا تربیت کنند. اسناد علمی پیش از پیروزی اسلامی و پس از آن را مقایسه کنید حس خودباوری جوانان ما را خواهید یافت.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه مرتبط کردن علوم انسانی با علوم وحیانی نقطه قوت و ویژگی منحصر به فرد علوم انسانی کشور ماست گفت: امید که به آن ویژه پرداخته شود.

وی افزود: راهبری علم نافع وظیفه علوم انسانی است، مسئولان علمی کشور باید اجراکننده منویات دانشمندان علوم انسانی اسلامی باشند، فکر از حکیمان و اجرا با حاکمان باشد.

وزیر علوم گفت: سیاست حمایت از جوانی جمعیت و خانواده در رشته‌های علوم انسانی باید بررسی شود و راهبرد‌های آن ارائه و فرهنگ آن در جامعه نهادینه شود. ما از علوم انسانی اسلامی انتظار داریم که در توزیع شکل‌گیری شخصیت علمی متوازن کشور ما را یاری کنند.

پیشنهاد حداد عادل برای عملیاتی شدن تحول در علوم انسانی

به گزارش روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، رئیس شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی در افتتاحیه هفتمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و ششمین جایزه جهانی علوم انسانی که دوشنبه 22 آبان ماه در فرهنگستان علوم برگزار شد، گفت: وضعیت علوم انسانی کشور حال خوبی ندارد و قرار است که تحولاتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه شکل بگیرد.

دکتر غلامعلی حداد عادل با اشاره به سابقه 14 سال حضور در شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی گفت: با برگزاری «همایش» وضعیت علوم انسانی در دانشگاه‌ها متحول نخواهد شد، اگر این طور فکر کنید، به اشتباه می‌افتید. زیرا دانشگاه‌ها شکلی به خود گرفته‌اند که با برگزای همایش این تحول شکل نمی‌گیرد.

وی افزود: اگر بخواهیم که دین اسلام در زندگی مردم جامعه به عنوان یک نیروی تاثیرگذار حضور داشته باشد باید تمدن اسلامی شکل بگیرد. اگر تمدن اسلامی شکل گرفته بود وضعیت در غزه این‌طور نبود که همه سران کشورهای اسلامی در کاخ مجلل حضور داشته باشند اما در قبال رنج مردم غزه جز سخن اقدام دیگری صورت ندهند. با الفاظ و عبارت نمی‌توان تحول ایجاد کرد و واقعیت این است که تمدن اسلامی در جهان فعال نیست در حالی که مردم غزه کمک می‌خواهند یک کشور نیست که  به آنها کمک کند هرچند سوریه و ایران جای خود دارند و همه تهدیدها متوجه این کشوزها است.

رئیس شورای تحول و ارتقا علوم انسانی  با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری برای اینکه ما باید به تمدن اسلامی دست پیدا کنیم و در جهان اسلام تاثیرگذار باشیم، گفت: تمدن غربی در جهان همه تمدن‌ها را تحت تسلط خود  در آورده است و تا رسیدن  به تمدن نوین اسلامی، خروج از این وضعیت با علوم انسانی غربی میسر نیست و به تمدن نوین اسلامی به این شکل نخواهیم رسید زیرا در تمدن غربی انسان محوری و اومانیست حاکم است و یک دوگانگی در تمدن غربی شکل گرفته است و تصور این است انسان برای اینکه برای خودش باشد و روی پای خودش قرار گیرد باید مقابل خدا بیستد.

حدادعادل افزود: تصور این بوده است که دین مانع انسان است. مفهوم آزادی در اروپا محترم و مقدس است اما کل این موضوع  را بشکافید مقابل عبادت است که به آن اصطلاح «پارادایم» یا «ابرانگاره» هم گفته‌اند. دو ابرنگاره یکی در تمدن اسلامی خدا و در تمدن غربی انسان است که این موضوع جای نقد دارد. یکی از متفکران غربی معتقد به این بود که باید امر مطلق وجود داشته باشد هر چند که گفته بود خدا نیست اما ارزش‌های الهی و فطرت انسان را قبول داشت و  معتقد بود که باید انسانیت پرستش شود اما بعدها دیدند که انسان‌پرستی فرقی با خداپرستی ندارد.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی  گفت: نیچه انسان کامل را انسانی می‌داند که ارزش‌ها را زیر پا می‌گذارد که این جای نقد و بحث دارد. به اعتقاد من روشن‌ترین نقد وضعیت کنونی، حال و روز مردم غزه است. بنابراین جانشین کردن انسان به جای خدا، انسان را نجات نخواهد داد.این ایجاب می‌کند ما به سمت تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم و این موضوع باید در عمل کار شود. علوم انسانی باید در رشته‌های مختلف مثل روانشناسی بر پایه بینش اسلامی باشد که این جای کار دارد این کار را برای علوم طبیعی انجام دهیم و باید در یک تمدن توحدی و اسلامی ایجاد شود اما  در علوم انسانی ضروری تر است و باید فلسفه علوم انسانی داشته باشیم ودر رشته‌های مختف کار کنیم. ما در این زمینه ضعیف هستیم.

حدادعادل با اشاره به ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از تذکر مقابل معظم رهبری برای تحول در علوم انسانی در 14 سال گذشته گفت: این شورا به صورت جدی  وارد میدان شد و افرادی از حوزه علمیه قم و دانشگاه‌ها دور هم جمع شدند اما من در این 14 سال پی بردم این امر با ایجاد یک شورای عالی و دبیرخانه شدنی نیست و لوازم اجرایی کارآمدتری می‌خواهد و باید موانع را پشت سر بگذارد، یکی از این موانع  این بود که وزات علوم در اختیار افرادی بود که اعتقادی به تحول به علوم انسانی نداشتند و همه آنچه ما رشته کرده بودیم پنبه کردند. مشخص بود که نمی‌خواهند آشکارا با شورای انقلاب فرهنگی در بیفتند و هم نمی‌خواستند این کار عملی شود.

 رئیس شورای تحول و ارتقا علوم انسانی  عنوان کرد: این که شورایی هر چند سال یک بار برگزار شود با این حرف‌ها تمدن اسلامی ساخته نمی‌شود. بودجه هر سال برای تحول علوم انسانی 3 میلیارد تومان بوده است  در حالی که برگزاری یک همایش یک میلیارد تومان هزینه دارد و بضاغت اندکی داریم و امیدواریم در این دولت و وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در این زمینه حمایت کنند. ما 14 سال در محتوای برنامه‌های  کتاب‌های درسی و آموزشی 140 برنامه داشتم که تغییراتی ایجاد شد و600 کتاب درسی جدید در دست تالیف داریم که انتشارت صمت باید این کتاب‌ها را منتشر کند.

حدادعادل در پایان با تاکید بر ضرورت ایجاد تحول در علوم انسانی خاطرنشان کرد: اگر قصد داریم تحولیی در علوم انسانی ایجاد کنیم و علوم انسانی  بومی‌سازی شود حداقل کاری که باید کنیم این است که یک پژوهشکده مستقل برای تحول علوم انسانی ایجاد کنیم که افراد جدید در آن تمام وقت کار کنند تا اینکه یک شورای دست و پاشکسته باشد وجود داشته باشد زیرا وضعیت علوم انسانی کشور حال خوبی ندارد و قرار است که تحولاتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه شکل بگیرد.