به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، دومین نشست از سلسله‌نشست‌های راهبردی بررسی پیام رهبر انقلاب به حوزه‌های علمیه روز پنج‌شنبه ۱ خرداد ۱۴۰۴ در بغداد برگزار شد. در این نشست که با عنوان «الحوزة و دورها الریادی و الطلیعی» (حوزه پیشرو و سرآمد) برگزار شد، سماحة الشیخ جواد الخالصي(مدظله العالی)، مرجع دینی و رئيس «مدرسة الإمام الخالصي» عراق با اشاره به بحران‌ها و سردرگمی‌های امروز بشر، بر نقش محوری اسلام در هدایت جامعه انسانی تأکید کرد و گفت: اسلام نه‌تنها راه‌حل مشکلات بشر است، بلکه خودِ زندگی است.

وی با طرح پرسشی بنیادین که «چه کسی مسیر زندگی انسان‌ها را هدایت می‌کند؟» افزود: پاسخ این سؤال روشن است؛ این پیام آسمانیِ الهی است که از آغاز تاریخ بشر، توسط پیامبران الهی نازل شده و با پیام حضرت محمد (ص) به اوج خود رسیده است. تنها از مسیر این پیام است که انسان می‌تواند به حیات حقیقی، نجات و جاودانگی برسد.

رئيس «مدرسة الإمام الخالصي» با بیان این‌که اگر به نقش هدایت‌گر اسلام ایمان داریم، باید تجلّی آن را در جهان امروز شناسایی کنیم، تأکید کرد: اسلام در وجود عالمان ربانی و مخلصی تجلّی می‌یابد که در حوزه‌های علمیه به تربیت و هدایت مردم مشغول‌اند. هر حوزه‌ای، چه بزرگ و چه کوچک، در هر نقطه از دنیای اسلام، نماینده اسلام و حامل رسالت الهی است.

وی در ادامه افزود: در گذشته، حوزه علمیه همان مسجد پیامبر بود؛ مسجدی که محل آموزش، تربیت و هدایت مردم به سوی خداوند متعال بود. امروز نیز این نقش برعهده مراکز علمی دینی است که باید با اخلاص، آگاهی و مسئولیت‌پذیری، راه پیامبر را ادامه دهند.

سماحة الشیخ جواد الخالصي ادامه داد: در برابر تلاش دشمنان برای محاصره یا تحریف این دعوت الهی، همیشه اهل حق و دعوت‌کنندگان به دین، راه‌هایی برای تداوم این پیام یافته‌اند. در این مسیر، نقش حوزه‌های علمیه برجسته و تعیین‌کننده است.

وی اضافه کرد: نخستین وظیفه حوزه، حفظ عقیده است. این نهاد دینی باید از مفاهیم اصیل اسلام، بنیادهای دین و احکام شریعت پاسداری کند. نباید اجازه دهیم نظریه‌های مشکوک و انحرافی، ما را از عقیده‌ای که پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آورده‌اند، منحرف سازند.

به گفته آن مرجع دینی، نقش بزرگ حوزه در حفظ امت از تحریف و نابودی، تنها به نگهبانی از مفاهیم دینی محدود نمی‌شود؛ بلکه وظیفه‌ این نهاد، رساندن پیام الهی به نسل‌های آینده و تبدیل مفاهیم به عمل و اجراست.

وی با اشاره به نقش تاریخی حوزه‌های علمیه عراق در مبارزه با استعمار انگلیس افزود: در همین کشور عراق، حوزه‌های علمیه در بغداد، نجف اشرف و کاظمین، با مرجعیت‌های بزرگ خود، نقشی اساسی در مقابله با استعمار داشتند. از جمله در کاظمین، جایی که جد ما مرحوم آیت‌الله شیخ مهدی خالصی (رضوان‌الله‌علیه) حضور داشت، حوزه نقشی فعال و اثرگذار ایفا کرد.

سماحة الشیخ جواد الخالصي در ادامه به پیام مقام معظم رهبری به مناسبت یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب، در ادامه‌ سنت امام خمینی (رضوان‌الله‌علیه)، نسل جوان را به پیروی از عالمان مخلص و حوزه‌های مبارز توصیه کرده‌اند. امام خمینی نیز در یکی از سخنرانی‌های خود در نجف فرمودند: چه کسی استقلال عراق را به دست آورد؟ و در پاسخ به این پرسش، از آیات عظام شیخ مهدی خالصی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزای نائینی یاد کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین الخالصی با اشاره به قدمت بیش از ۱۱۶ ساله حوزه علمیه الامام الخالصی، تأکید کرد که این مدرسه بر پایه اندیشه دفاع از دین، جامعه و مقابله با تهاجم فکری بنا شده است. وی خاطرنشان کرد که حوزه باید همگام با تحولات زمان حرکت کند و توان پاسخ‌گویی علمی به نظریات و شبهات را داشته باشد.

وی با اشاره به چالش‌های فکری معاصر، از جمله نظریه‌های علمی چون نظریه داروین و مکاتب الحادی مانند مارکسیسم، گفت: این حوزه‌های علمیه هستند که باید در برابر چنین جریان‌هایی موضع‌گیری علمی و روشنفکرانه داشته باشند، نه اینکه تنها به احساسات شاعرانه بسنده شود.

رئیس حوزه علمیه الامام الخالصی همچنین هشدار داد که ورود نیروهای اشغالگر به عراق تنها با سلاح و سیاست نبود، بلکه با پروژه‌ای فرهنگی و غرب‌زده همراه بود؛ پروژه‌ای که هدف آن تخریب اخلاق، ترویج بی‌حجابی و از میان بردن هویت دینی و اجتماعی مردم با شعارهایی چون «تمدن» و «آزادی» بود.

وی هشدار داد که در صورت تعلل یا عقب‌نشینی حوزه‌ها، این نهادهای دینی به دست خود زمینه را برای اجرای طرح‌های ویرانگر دشمن فراهم می‌کنند. او افزود: در آن صورت، به جایی می‌رسیم که اسلام هست، اما بی‌حقیقت؛ تشیع هست، اما تهی از معنا؛ و تسنن هست، اما بی‌ریشه. این همان چیزی است که امروز با عناوینی چون تشیع انگلیسی و تسنن آمریکایی از آن یاد می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین الخالصی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: در درباره جایگاه و نقش حوزه‌های علمیه در تحولات دینی و اجتماعی دو کتاب مهم وجود دارد که مطالعه آن‌ها برای فهم بهتر تاریخ جهاد و مبارزات علما مفید است. نخست، خاطرات مرحوم پدرم که با عنوان فی سبیل‌الله نگاشته شده و به فارسی نیز با عنوان آه از این راه ترجمه شده است.

وی کتاب دوم را پایان‌نامه دکتری دکتر عبدالهادی حائری، نوه آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری، بنیان‌گذار حوزه علمیه قم، معرفی کرد که در دانشگاه برکلی آمریکا ارائه شده است. الخالصی این اثر را پژوهشی ارزشمند در زمینه تاریخ حوزه و تحولات دینی در ایران و عراق دانست.