به گزارش خبرنگار پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح، به نقل از روابط عمومی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، نشست علمی «رهبری و دیپلماسی ملی» صبح روز پنج‌شنبه ۲۲ آبان‌ماه ۱۴۰۴ به همت معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه و با مشارکت انجمن علمی سیاست و حکمرانی در سالن امام حسین(ع) برگزار شد. این نشست با حضور استادان، پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های سیاست و حکمرانی فضایی علمی و تعاملی را برای بررسی ابعاد نظری و عملی رهبری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران فراهم کرد. در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی رنجبر، مدیرگروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و معاون راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی، و دکتر مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، به ارائه دیدگاه‌های تخصصی خود پرداختند.

سیاست اعلامی و اعمالی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رنجبر در این نشست به تبیین دقیق ساختار حکمرانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخت و با ارائه نکات تحلیلی و مثال‌های مستند، جایگاه نهاد رهبری و مشورت با مجامع تخصصی را تشریح کرد. وی با تأکید بر این که سیاست خارجی ایران از دو لایه «اعلامی» و «اعمالی» تشکیل شده است، توضیح داد که سیاست اعلامی عمدتاً توسط وزارت امور خارجه اجرا می‌شود، اما سیاست اعمالی که ماهیت واقعی کنشگری بین‌المللی را شکل می‌دهد، در نهایت در اختیار رهبر انقلاب و نهادهای مشورتی وابسته به ایشان قرار دارد. دکتر رنجبر با استناد به تجربه مذاکرات برجام، توضیح داد که جمهوری اسلامی ایران همواره بر حفظ اطلاعات راهبردی و مدیریت هوشمندانه آن در مواجهه با دشمن تأکید داشته است. وی مذاکرات را در چهار مرحله پیش از برجام، تصویب، اجرا و احیای برجام به تفصیل بررسی کرد و تأکید نمود که هر یک از کنشگران اعم از فرماندهان نظامی، دیپلمات‌ها و نهادهای مشورتی نقش مشخصی در پیشبرد اهداف کلان کشور ایفا کرده‌اند.

نقش اصول دینی در دیپلماسی و سیاست خارجی

مدیرگروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و معاون راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی در نشست «رهبری و دیپلماسی دینی» به اهمیت اصول دینی و فقهی در سیاست خارجی پرداخت و با تأکید بر ضرورت فهم دقیق مفاهیم فقه سیاسی با تفصیل مفاهیمی همچون «خدعه»، «تقیه» و «غدر»، نقش عقلانیت دینی و تدبیر اسلامی در مواجهه با دشمنان پیچیده بین‌المللی را توضیح داد. دکتر رنجبر تشریح کرد: «تقیه یک سپر هوشمندانه در عرصه بین‌الملل است، نه فریب غیراخلاقی. این اصل اسلامی در مواجهه با دشمن پیچیده، بخشی از منطق راهبردی سیاست خارجی است.» دکتر رنجبر با بیان مثال‌هایی از عملیات‌های کمین و تدابیر نظامی در دوران دفاع مقدس و اقدامات سپاه قدس، نشان داد که دین اسلام اجازه می‌دهد در مواقع لزوم، از تدابیر هوشمندانه و پنهان برای حفاظت از کشور و ملت بهره برداری شود، مشروط بر آن که اصول اخلاقی و دینی رعایت شود. وی افزود: با استناد به ماده ۱۱۰ قانون اساسی، رهبری نظام بر تعیین سیاست‌های کلان کشور، نظارت بر حسن اجرای این سیاست‌ها، تصمیم‌گیری در زمینه جنگ و صلح و مدیریت راهبردی دیپلماسی خارجی مسلط است و بر عهده ایشان است. این امر با مشورت با مجامع مشورتی مانند شورای عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام می‌شود. دکتر رنجبر با تشریح تفاوت سیاست اعلامی و اعمالی در روابط بین‌الملل، به اهمیت تدبیر و هوشمندی در مذاکرات بین‌المللی اشاره کرد و تصریح نمود که جمهوری اسلامی همواره تلاش کرده تا منافع ملی را بدون افشای تمام ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود حفظ کند.  

تأکید بر اصول عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی ایران

معاون راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی تأکید کرد: «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اصول عزت، حکمت و مصلحت استوار است و نباید از این چارچوب راهبردی فاصله گرفت.» وی افزود که رعایت این اصول در عرصه بین‌المللی، راهبردی کلیدی برای حفظ منافع ملی و تقویت جایگاه ایران در مجامع جهانی به شمار می‌رود. در بخش پایانی نشست، فرصت پرسش و پاسخ با حضور اساتید و دانشجویان فراهم شد و مباحث تخصصی درباره نحوه اعمال سیاست خارجی، نقش مردم و نخبگان در دیپلماسی فعال و عزتمندانه و اهمیت رعایت اصول فقهی و دینی در سیاستگذاری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.