به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) با رونمایی از سامانه هوشمند «گفتوگو با احادیث»، گام مهمی در مسیر بهرهگیری از فناوریهای نوین برای پیشبرد علوم اسلامی برداشت. این سامانه بهعنوان نخستین دستیار هوشمند در حوزه حدیثپژوهی در جهان اسلام طراحی شده و به پشتوانه بانک جامع احادیث شیعه، امکان گفتوگوی دقیق، مستند و تعاملی با احادیث را فراهم میسازد.
سامانه «گفتوگو با احادیث» پاسخی فناورانه به یکی از چالشهای دیرینه پژوهشهای حدیثی است؛ یعنی دشواری در جستوجو و تحلیل متون روایی. در روشهای سنتی، محققان ناگزیر بودند با ساختارهای خاص منابع حدیثی و اصطلاحات کلیدی آشنا باشند تا بتوانند احادیث مرتبط را بیابند. این سامانه با استفاده از پردازش زبان طبیعی، به کاربران اجازه میدهد پرسشهای خود را به زبان عادی مطرح کنند و در پاسخ، مجموعهای از احادیث مرتبط همراه با تحلیل و دستهبندی موضوعی دریافت کنند.
طراحی مبتنی بر دادههای معتبر
هسته محتوایی این سامانه بر پایه بانک جامع احادیث شیعه بنا شده که در برگیرنده بیش از ۴۰۰ هزار حدیث مستند از منابع معتبر است. این بانک اطلاعاتی در طول سه دهه گردآوری شده و امروز بهعنوان یکی از غنیترین پایگاههای داده روایی شیعی شناخته میشود. همین ویژگی، سامانه را از چتباتهای عمومی که معمولاً فاقد دقت و صحت کافی هستند، متمایز کرده و آن را به ابزاری قابل اعتماد برای پژوهشگران، طلاب و علاقهمندان به معارف دینی تبدیل کرده است.
امکانات تحلیلی و موضوعبندی پیشرفته
در این سامانه، احادیث نهفقط بهصورت متنی، بلکه به شکل دستهبندیشده، موضوعی و جلدی ارائه شدهاند. این قابلیتها موجب میشود کاربر بتواند بهسرعت به حدیث مطلوب خود دست یابد یا احادیث مرتبط با یک موضوع خاص را بهصورت ساختاریافته و تحلیلی مشاهده کند. همچنین پاسخهای سامانه فراتر از ارائه متن حدیث است و شامل تحلیلهایی دقیق و مرتبط با پرسش مطرحشده میشود.
تا پیش از این، برخی محصولات دیجیتال در حوزه حدیثپژوهی عرضه شده بود، اما عمدتاً با محدودیتهای جدی در محتوا، طبقهبندی یا دقت همراه بودند. سامانه «گفتوگو با احادیث» این ضعفها را برطرف کرده و با بهرهگیری از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی و تحلیل زبان طبیعی، ابزار جدیدی برای تعامل با احادیث فراهم آورده است. این سامانه نهتنها به جستوجوی احادیث پاسخ میدهد، بلکه بهواسطه هوشمندی خود، فهم عمیقتری از محتوای روایی را نیز ممکن میسازد.
راهاندازی این سامانه تنها نقطه شروع است. قرار است در آینده نزدیک، نسخههای تخصصی این دستیار هوشمند در حوزههایی مانند رجال، تاریخ، فقه، کلام و دیگر شاخههای علوم انسانی اسلامی توسعه یابد. هدف نهایی، ایجاد یک شبکه جامع از دستیاران هوشمند در علوم اسلامی است که بتوانند نقش مؤثری در تحول روشهای سنتی پژوهش دینی ایفا کنند.
سامانه «گفتوگو با احادیث» از طریق نشانی زیر در دسترس عموم قرار دارد و میتواند بهعنوان یک ابزار پشتیبان در پژوهشهای حدیثی، آموزشی و مطالعاتی مورد استفاده قرار گیرد:
https://ihkn.ir/?p=42555
نظرات