اگر صاحب علوم انسانی نباشیم که خودمان آن را مدون کرده‌ایم به اهداف انقلاب نمی رسیم و مراد ما از تحول در علوم انسانی انکار دستاوردهای مثبت غرب در علوم انسانی نیست حرف ما این است که آنچه می‌پذیریم یا نمی‌پذیریم با استدلال و منطق باشد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ دکتر محمدعلی زلفی‌گل در پنجاه و هشتمین اجلاس معاونان آموزشی دانشگاهها که در مشهد مقدس برگزار شد، ضمن اشاره به اینکه در این دوره ۵ اولویت را در نظر گرفته‌ایم، اظهار کرد: اولویت نخست مرجعیت و دیپلماسی علمی و فناوری و نوآوری است؛ اینکه چه باید کرد گروه ها، دانشکده و اساتید ما مرجعیت علمی باشند و اساتید و دانشجویان خارجی به کشور ما بیایند و اینکه چه کار‌کنیم که با اساتید ما همکاری علمی داشته باشند در دستور کار وزارت علوم قرار دارد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ضمن اعلام اینکه در حال حاضر ۳۵ درصد تولیدات علمی کشور ما با مشارکت بین المللی انجام می شود، افزود: سال ۲۰۲۱، بیش از ۷۶ هزار سند علمی بین المللی در اسکوپوس منتشر شده که از این تعداد بالغ بر ۳۵ درصدش با مشارکت بین‌المللی بوده است که این توفیق بزرگی است و انصاف حکم می‌کند که از وزرای قبلی و مدیران ادوار مختلف وزارت علوم نهایت تشکر را داشته باشیم.
دکتر زلفی گل اولویت دوم را آموزش، پژوهش و برون داد هدفمند عنوان کرد و گفت: اولویت سوم ما نوآوری فرهنگی و فرهنگ نوآوری است؛ نوآوری فرهنگی یعنی ما پویش، پالایش و پیرایش فرهنگی به ویژه فرهنگ دانشگاهی انجام دهیم به گونه‌ای که میزان بهره‌وری در سیستم آموزشی و پژوهشی کشور ما افزایش یابد؛ در حال حاضر تغییر اقلیم فرهنگی را تجربه می‌کنیم و اگر قرار است تغییر اقلیم فرهنگی صورت گیرد، باید این هنر را داشته باشیم که مطابق میل خودمان آن را مدیریت کنیم.
وی اولویت چهارم را شاگرد، فناور و نوآور پروری دانست و بیان کرد: اینکه چه کنیم اساتید و دانشگاههای ما نسل عالم تر، عاقل‌تر و داناتر از خودشان تحویل آیندگان دهند، مهم است. استادی موفق است که شاگردانی تحویل جامعه دهد که از خودش عالم تر باشد.
وزیر علوم ضمن بیان این مطلب که اقلیم آموزشی نیز در حال تغییر است، خاطرنشان کرد: اقلیم آموزشی شامل سه رکن است؛ یاددهنده، یادگیرنده و محتوای درسی. اگر می خواهیم تحول به معنای واقعی انجام دهیم باید برای هر سه رکن برنامه داشته باشیم که خوشبختانه هم داریم. برای رکن استاد برنامهریزی کرده‌ایم که اساتیدی که تازه استخدام می شوند، قبل از صدور حکم دوره آموزشی منش استادی را دیده باشند. باید بپذیریم که معلمی و استادی یک تخصص است همانطور که پزشکی یک تخصص است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: برای رکن یادگیرنده و داوطلبان هم باید برنامه داشته باشیم و درباره چگونگی پذیرش آنها برنامه ریزی کنیم؛ آیا قرار است شیوه پذیرش داوطلبان با رویه کنونی ادامه داشته باشد و آیا نباید تغییراتی مطابق با میل سیستم و همزمان با تغییر اقلیم آموزشی داشته باشیم؟ به عنوان مثال طرح گزینش استاد محور از طریق سازمان سنجش جزو برنامه های بنده است. در حال حاضر شیوه پذیرش دانشجویان به این صورت است که به طور دانشگاه تهران ۳۰ دانشجوی ارشد رشته علوم اجتماعی می پذیرد و بعد این دانشجویان داخل گروه بین اساتید تقسیم می شوند و امکان دارد یک دانشجوی نخبه دانشگاه تهران با یک استادی که علاقه ای ندارد مجبور باشد دوره پژوهشی و تز خود را بگذراند.
وی ادامه داد: در حالی که براساس طرح پذیرش استاد محور، دانشجویانی که رتبه های بالایی دارند، از همان سازمان سنجش می توانند استاد خود در یک دانشگاه انتخاب کنند. مورد دیگر اینکه باید فردی که دوست دارد رساله و پایان نامه اش بنیادی باشد و منجر به مقاله می شود با فردی که می‌خواهد رساله ش نیاز محور باشد متفاوت باشند. اگر اساتید ما بر اساس سامانه نان پروپوزال طرح کنند و اعلام کنند که از طریق کنکور ۲ دانشجو با رساله کاربردی میخواهند از همانجا دانشجویان هدایت می شوند. اگر قرار باشد همان سیستم قبلی را ادامه دهیم چه ضرورتی داشت که ما بیایم و مسئولیت بپذیریم؛ در برخی مواقع باید جسارت به خرج دهیم و البته با حساب و کتاب جلو برویم.
زلفی گل افزود: ما یک موضوعی را به موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ارائه داده ایم تا بر روی آن تحقیق کنند که با مطالعات تطبیقی ملی و فراملی به این برسیم که برای نوشتن یک کتاب درسی باید چه اصولی را رعایت کنیم که بسته فرهنگی، بسته هویت مداری و خودباوری و موضوعات مهارت محوری در آن گنجانده شود؛ به هر حال اگر قرار است که اقلیم آموزش تغییر کند باید هنر داشته باشیم که مطابق نیاز و سیاست‌های فرادستی و بالادستی خود، بیانیه گام دوم، سند دانشگاه اسلامی و نقشه جامع علمی کشور آن را تنظیم کنیم.
وی ضمن تاکید بر اینکه یک استاد باید آموزش مادام العمر را در دستور کار خود قرار دهد، گفت: باید فکر شود که برای اساتید چه سیستم های سنجشی و انگیزشی طراحی کنیم تا آنها برای اینکه از آن سیستم انگیزشی بهره مند شوند در دوره های آموزشی خود را روزآمد کنند و طرح درس خود را به روز کند؛ ۶۰ پایه را به همین خاطر طراحی کردیم تا عضو هیئت علمی ما از بدو استخدام تا روزی که بازنشسته میشود همیشه احساس کند که فضا برای بهره مندی بیشتر وجود دارد.
وزیر علوم با بیان اینکه اولین هدف از نگارش پایان نامه ارشد و رساله دکتری، آموزش شیوه تحقیق است، گفت: یک دانشجو باید بداند که از طریق رساله دکترا و پایان نامه ارشد چگونه به پیشینه تحقیق دست پیدا کند؟ چگونه مسئله را پیدا کند و چگونه مسئله را طرح کند؟ چگونه پیشنهاد و فرضیه دهد و آزمایش کند و نتایج را چگونه منتشر کند؟
زلفی گل بحث اخلاق آموزش و اخلاق در آموزش را بسیار مهم عنوان کرد و افزود: برخی مواقع معاون آموزشی با یک دانشجوی مشروطی به چشم یک مجرم به او نگاه می‌کند در حالی که او فقط درسش را نخوانده و دلیل بر این نمی‌شود که شما فکر کنید او مجرم است. معاونان آموزشی باید به خاطر داشته باشند که اخلاق آموزشی و اخلاق در مدیریت آموزشی بسیار مهم است. یک معاون آموزشی و مدیر آموزشی باید با محبت نوع رفتار خود با دانشجوی مشروطی را مدیریت کند و این مدیر موفقی است.
وی اضافه کرد: این سوال مطرح است که توسعه آموزش‌های بین رشتهای، چند رشتهای و فرا رشتهای چگونه مقدور است و اگر رشته جدید تاسیس کردیم با سازمان امور اداری و استخدامی چگونه هماهنگ کنیم که دانشجویانی که در این رشته‌ها تحصیل می کند، در آینده و در زمان استخدام مشکلی برایشان پیش نیاید و نگویند این رشته در سیستم ما تعریف نشده است. باید مراقب بود که در تعریف رشته های جدید دانشجویان در آینده با مشکل مواجه شوند.
وزیر علوم خطاب به معاونان آموزشی دانشگاه ها گفت: از شما میخواهم تا بخش آموزشی سند دانشگاه اسلامی را مطالعه کنید و باور کنید اگر راهبردهای کارشناسی این سند را اجرا کنید، موفق هستید. بنده بر این باور هستم که اگر در این دوره راهبردها و اقدامات سند دانشگاه اسلامی اجرایی و عملیاتی کنیم، اصلاً نیازی به هیچ برنامه دیگری نداریم.
زلفی گل تصربح کرد: هفته آینده مرور سند دانشگاهی اسلامی را در دستور کار شورای معاونین وزارتخانه گذاشته‌ام در دستور کار شورای معاونین وزارت علوم گذاشته‌ام و از هر بخشی می خواهم که تمام انرژی خود را بگذارند تا راهبردهای سند اجرایی شود.
وی خطاب به معاونین آموزشی گفت: اگر میخواهید دوره شما دوره موفقی باشد حتما این کار را انجام دهید چرا که این سند جز بهترین و جزو کارشناسی ترین و عملیاتی ترین است.
وزیر علوم ضمن اشاره به اینکه دو دیدگاه در آموزش عالی وجود دارد، به تشریح آن ها پرداخت و گفت: یک دیدگاه می گوید که دانشگاه فقط باید آموزش و پژوهش ارائه دهد و خوابگاه و تغذیه اصلا ارتباطی به دانشگاه ندارد و باید برون سپاری شود، دیدگاه دوم که من هم به این دیدگاه اعتقاد دارم، این است که خوابگاه و تغذیه و ایاب و ذهاب به ما ارتباط دارد به دلیل اینکه یک دانشجو در یک ترم مثلا ۲۰ واحد درس می گیرد و با لحاظ دروس عملی در مجموع ۳۰ ساعت هفته را برای آموزش می گذرد و ۸۵ ساعت وقت دانشجو باقی می‌ماند و اگر بگوییم به ما ربطی ندارد، یعنی برای ۸۵ ساعت دانشجو برنامه نداریم.
وی ادامه داد: اما اگر به دانشجویان خوابگاه ارائه دهیم و امکانات رفاهی و ورزشی فراهم کنیم، یعنی این ۸۵ ساعت هم در اختیار ما است و ما می توانیم با فعالیتهای فوق برنامه مقداری این زمان را مدیریت کنیم. در این ۸۵ ساعت اتفاقاً دانشجو عضو انجمن اسلامی، شورای صنفی و بسیج دانشجویی و غیره میشود و در همین ساعت ها ما می توانیم یک دانشجوی تراز انقلاب اسلامی تربیت کنیم. به طور مثال میتوان این ساعات خالی را با سمینارهای علمی و کارگاه های آموزشی پر کرد و یا با کمک دانشگاه علمی کاربردی دوره های پودمانی برای دانشجویان برگزار کرد. همچنین میتوان با همکاری دانشگاه فنی حرفه‌ای، مهارت افزایی دانشجویان را تقویت کرد.
دانشگاهها باید در محیط محلی پیرامون خود نقش‌آفرینی کنند
دکتر سعیدرضا عاملی رنانی،به بیان نقش فناوری‌های نو و شرایط فعالیت دانشگاههای جامع‌نگر پرداخت.
عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران در سخنرانی علمی خود با عنوان” الگوواره فناوری‌های نو، نوآوری‌های تمدنساز و ظهور نسل جدید دانشگاههای جامع‌نگر” انتظارات امروز از دانشگاه را از نگاه خود تحلیل کرد.
دکتر عاملی با بیان اینکه ما باید در اقدام اول خود محیط عمل دانشگاه را در فضای رقابتی جهان تعیین کنیم گفت: امروز محیط ما، محیطی محلی_جهانی و ملی و فراملی است و اقدامات و برنامه‌های ما در یک بستر رقابتی است بنابراین در این خصوص که در محیط امروز به چه افقی باید توجه داشته باشیم، مهم است.
وی در تببین نگاه خود ابتدا به موضوع نوآوری پرداخت و گفت: نوآوری عبارت از کشف حقایق ناشناخته هستی برای حل مسئله و ایجاد روند های جدید پیشرفته است.
استاد گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران در خصوص مبحث فناوری‌های نو اظهار داشت: فناوری‌های نو بر مبنای تغییر در ماهیت فناوری به وجود آمده است و در واقع تغییر الگو واره‌ای در فناوری بوجود آمده به نحوی که ما یک انتقالی از فناوری شیئی به فناوری رقومی پیدا کرده ایم.
وی پس از بیان ابعاد تغییرات صورت گرفته در فناوری، ظهور فناوری دیجیتال و تاثیرات آن به مبحث نوآوری در دانشگاه پرداخت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: دانشگاهها به لحاظ نوآوری در دو سطح ساختاری و آموزشی قابل تحلیل هستند؛ در حوزه ساختاری، از نوآوری در نحوه سازمان دهی و اداره سیستم صحبت میشود و واقعا بسیار مهم است. چرا که خیلی از اوقات سیستم های ما پوسیده میشود و عقب می‌افتد. هیج نوع کارآمدی بهینه‌ای پیدا نمی‌کند و با همان سیستم قدیمی که حالا روی آنها فناوری‌های نو را سوار کردیم می‌خواهیم ادامه دهیم.
وی تاکید کرد: نوآوری در فرهنگ سازمانی بسیار مهم است. سازمانی که منسجم است، مسئولیت اجتماعی دارد و ارتباطات توانمند دارد از یک فرهنگ سازمانی بهینه برخوردار است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: باید در حوزه جذب عضو هیئت علمی، روش‌های تدریس مطلوب و نظام ایجاد انگیزه در اعضای هیئت علمی فعالیت کنیم که برنامه‌های وزیر علوم در حوزه اصلاح آیین‌نامه ارتقا در این حوزه قابل ارزیابی است.
وی اظهار داشت: حتما باید در حوزه اصلاح شیوه های آموزش، استفده از تکنیک و روش‌های نوین آموزش و ارزیابی اساتید در بحث آموزش اقداماتی انجام شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص مفهوم دانشگاه نسل چهارم گفت: دانشگاه نسل چهارم با مفهمومی که ما بر مبنای گام دوم می‌خواهیم دنبال کنیم، باز طراحی دانشگاه به سوی جامعیت تمدن‌گرا است.
وی با تاکید بر اینکه باید معنای خود را از مفهوم تمدن مشخص کنیم گفت: در خصوص عناصر سازنده تمدن می توان عدالت اجتماعی، رفع تبعیض، تامین نیازهای اساسی جامعه، فراگیری نظام اخلاق اجتماعی و توجه به دیگری اشاره کرد. چرا که نادیده گرفتن دیگران یکی از عناصر ضد تمدنی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: دانشگاه تمدن‌گرا دانشگاه متفاوتی است. حل مسئله مبتنی بر هدف محتوایی است و معنا ایجاد می کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: در نگرش نسل چهارمی، دانشگاه باید به یک فضای نوآورانه، باز و پویا تبدیل شود. ما در جامعه بسیار سرمایه انسانی داریم که اگر سرمایه دانشگاه محسوب بشود یک دانشگاه متفاوتی خواهد بود.
وی تاکید کرد: دانشگاه تا در محل قدرتمند نباشد در جهان قدرتمند نخواهد بود. گاهی دیدگاه‌های جهانی شدن باعث میشود توجه به محل کاهش یابد. نفس دانشگاه ایجاد ارزش صرف نیست، بلکه علاوه بر آن، دانشگاه از امکان ایجاد ارزش توسط شبکه محلی باید برخورد باشد.
دکتر عاملی با بیان مفهوم دانشگاه سکومدار که در رقابت با مفهوم دانشگاه برتر ایجاد شده است گفت: در دانشگاه سکومدار باید به سه تبدیل که در پدیده ها اتفاق افتاده است توجه کنیم، تبدیل پدیده شیئی به رقومی که آثار و ظرفیت‌های پدید‌های دیجیتال به مراتب از شیئ در مفهوم سنتی آن بیشتر است.
وی افزود: تبدیل دوم تبدیل در ماهیت زمان است. ماهیت زمان تغییر کرده است. ذهنی که به فضای فیزیک عادت کرده نمی‌تواند تغییر در ماهیت زمان در محیط دوم را درک کند. در محیط اول، زمان خطی است. زمان موضوع حرکت و سرعت است. اما در محیط مجازی موضوع، ابدیت محدود زمان است. چون در محیط دوم فاصله حذف میشود.
دکتر عاملی ادامه داد: تغییر در مفهوم زمان انتظارات متفاوتی از دسترسی را بوجود آورده است و مورد تمایل دانشجویان است که آن را در اقبال به آموزش‌های درسی به شیوه مجازی می بینیم.
وی در پایان تاکید کرد: فعالیت در فضای مجازی ارزش‌های خاصی دارد؛ کار مجازی یعنی یک تلاش به منزله متمایل به بی نهایت. تولید و توزیع و مصرف، به همین دلیل کار مجازی ثروت آفرین است.
فرهنگ، نرم‌افزار رسیدن به تمدن اسلامی است
غلامعلی حدادعادل اظهار کرد: اگر صاحب علوم انسانی نباشیم که خودمان آن را مدون کرده‌ایم به اهداف انقلاب نمی رسیم و مراد ما از تحول در علوم انسانی انکار دستاوردهای مثبت غرب در علوم انسانی نیست حرف ما این است که آنچه می‌پذیریم یا نمی‌پذیریم با استدلال و منطق باشد.
رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی افزود: در شورای تحول و ارتقا علوم انسانی ۱۶ رشته تحصیلی را در اولویت قرار داده‌ایم که از جمله آنها اقتصاد، روانشناسی، جامعه‌شناسی، حقوق، هنر و معماری است.
حداد عادل بیان کرد: رشتههای تحصیلی کلام، فلسفه، تاریخ، ارتباطات، علوم تربیتی، مطالعات زنان، زبانهای خارجی و مشاوره و راهنمایی از دیگر رشتههای اولویت دار هستند که کار تحول در هر رشته به دست استادان همان رشته سپرده شده و برای هرکدام کارگروه تشکیل داده شده است.
رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: در حال حاضر تعداد اعضای هیأت علمی دانشگاهی که با شورای تحول در این ۱۶ کارگروه همکاری می‌کنند حدود ۳۰۰ نفر است که تعدادی از آنها از حوزه علمیه هستند.
وی گفت: ۱۳ سال است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی در چهار حوزه و موضوع محتوای دروس، استادان، دانشجویان و پایان نامه‌ها و مجلات پژوهشی کار می‌کنیم و طی این مدت حدود ۹۰ درصد کار ما در حوزه برنامه‌ها و کتب درسی بوده است.
حداد عادل افزود: برای تغییر در محتوای کتابهای درسی چهار موضوع اسلامی‌سازی، بومی‌سازی، کارآمدی و روز آمدی را در نظر داشته‌ایم. اسلامی‌سازی از هر رشته به رشته دیگر فرق دارد و به عنوان مثال اسلامی‌سازی رشته زبانهای خارجی با جامعه‌شناسی متفاوت است.
رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی اظهار کرد: تاکنون طی این ۱۳ سال ۱۱۵ برنامه درسی جدید تصویب و برای تدوین دروس، چندین ماه و سال کار کارشناسی توسط نخبگان آن رشته انجام شده است و هم اینک ۴۰۰ کتاب درسی جدید در حال تألیف است و ۶۰ کتاب درسی هم چاپ شده است.
وی گفت: این یک کار بزرگ و تمدن ساز است و با یک شورا به پیش نمی‌رود و نیازمند ایجاد یک پژوهشگاه مطالعات تحول علوم انسانی است.
دکتر حدادعادل با اشاره به ضرورت تحول در نظام آموزشی کشور علی الخصوص در رشته های علوم انسانی تاکید کرد: اگر می خواهیم به تمدن نوین اسلامی برسیم، باید بدانیم که فرهنگ نرم افزار رسیدن به تمدن اسلامی است. فرهنگ در فضای رشتههای علوم انسانی دانشگاه ها شکل می‌گیرد از این رو ما نمی توانیم اقتباس کننده بی چون و چرای غرب باشیم و در عین حال مدعی رسیدن به تمدن نوین اسلامی!
رییس فرهنگستان ادب فارسی ادامه داد: مقصود از تحول علوم انسانی انکار دستاورد های مثبت غرب نیست، بلکه به این معنا است که اگر موضوعی را می‌پذیریم با دلیل بپذیریم و چنانچه موضوعی را رد می‌کنیم با دلیل و نقد رد کنیم.
دکتر حداد عادل در پایان سخنان خود با اشاره به مشکلات پیش روی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی بیان کرد: متاسفانه کار ما کند پیش می‌رود به دنبال این هستیم که به کار سرعت داده شود اما هنوز راه حلی پیدا نکردیم، هنوز نتوانستیم برون‌سپاری کنیم به نحوی که مطمئن باشیم مقصود نهایی ما به نتیجه می‌رسد. تشخیص بنده این است که ما برای این کار تمدنساز به یک پژوهشگاه علوم انسانی نیاز داریم.
حمایت معاونان آموزشی دانشگاهها از طرح تحول آموزشی برای تحقق دانشگاه تمدن ساز و حکمت بنیان
معاونان آموزشی دانشگاههای کشور در بیانیه پایانی پنجاه و هشتمین اجلاس معاونان آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاههای سراسر کشور در دانشگاه فردوسی مشهد، بر حمایت از برنامه طرح تحول آموزشی دولت سیزدهم توسط معاونت آموزشی وزارت علوم برای تحقق دانشگاه تمدنساز و حکمت بنیان تاکید کردند.
به گزارش اداره کل روابط عمومی متن اجلاس معاونان آموزشی دانشگاههای کشور که در روزهای ۱۵ و ۱۶ تیرماه در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم
هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الأُمِّیّینَ رَسولًا مِنهُم یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ وَیُزَکّیهِم وَیُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَالحِکمَهَ وَإِن کانوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ(سوره مبارکه جمعه-آیه دوم)
شرکت کنندگان در این اجلاس در جوار حرم مطهر ثامن الائمه امام رضا(علیه السلام)، ضمن تجدید میثاق با آرمان های حضرت امام خمینی (ره) و بیعت مجدد با رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله امام خامنه ای (مد ظله العالی) و تاکید بر پیگیری مجدانه برنامه ها و طرح تحول دولت سیزدهم در حوزه علم و آموزش عالی، به بررسی کارشناسی مسائل جاری و آتی حوزه آموزش عالی و طرح تحول آموزش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پرداختند. شرکت کنندگان در این اجلاس بر اهمیت رویکرد تحولی حوزه آموزش عالی در گام دوم انقلاب اسلامی و حرکت به سمت دانشگاه تمدن ساز مبتنی بر حکمت و دانائی تاکید نمودند. در این اجلاس طرح تحول آموزش در قالب ۹ کمیته تخصصی با حضور معاونان محترم آموزشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و با توجه به تجربه موفق مشارکت معاونین آموزشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در تصمیمسازیهای معاونت آموزشی وزارت علوم مقرر شد تا کمیته های مذکور به طور دائمی در معاونت آموزشی تشکیل شوند تا همافزایی در همه اجزاء تصمیم گیری جاری شود. در پایان شرکت کنندگان در این اجلاس در راستای تحقق دانشگاه تمدن ساز، حکمت بنیان و تولید علم نافع بر بندهای چهارده گانه ذیل به عنوان بیانیه اجلاس تاکید کردند:
تحقق دانشگاه تمدنساز در تراز انقلاب اسلامی نیازمند رویکردی حکمت بنیان بر اساس آموزه های اسلامی و الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است و اولویت های راهبردی اعلامی معاونت آموزشی در طرح تحول آموزش، را رویکردی تحولگرایانه و سرآغازی برای تحقق دانشگاه تمدن ساز و حکمت بنیان می دانیم. از این رو تمام تلاش و همت خود را جهت نهادینه سازی این مهم و تحقق آن در فعالیت های آموزشی به کار خواهیم گرفت.
ضمن حمایت از تصمیم علمی و تحولی در تفکیک شورای گسترش آموزش عالی و شورای عالی برنامه ریزی آموزش عالی، بر تقویت جدی این دو شورای محوری آموزش عالی تاکید کرده و در همین راستا تدوین نظام حکمرانی آموزش عالی در بخش آموزشی را با هماهنگی نهادهای مسئول در راستای شفافیت و تضمین کیفیت آموزش عالی خواستاریم.
به منظور افزایش کارآمدی و تقسیم کار ملی در سطح دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بر اجرای هر چه سریع تر طرح ماموریت گرایی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در قالب الگویی علمی و کاربردی و با توجه به آمایش آموزش عالی، ظرفیت های دانشگاه و نیازها و مسائل کشور در سطوح استانی، منطقه ای، ملی و بین المللی تاکید می شود.
با توجه به اهمیت جایگاه اساتید در فرایند شاگردپروری و ارتقاء تربیتی و علمی دانشجویان، آئین نامه و سازوکارهای کنونی پذیرش دانشجویان دکترا با رعایت اصول استادمحوری و مبتنی بر تقاضا اصلاح شود و شرایط حضور دانشجویان دکترا به عنوان پژوهشگران تمام وقت در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی فراهم شود. همچنین در راستای افزایش تحرک نیروی انسانی و انتقال تجربیات و دانش علمی زیرساخت های قانونی جهت تسهیل جابجایی اعضای هیات علمی میان گروه ها، دانشکده ها و دانشگاههای مختلف توسط معاونت آموزشی پیش بینی شود.
جذب نخبگان و استعدادهای درخشان در دوره های تحصیلات تکمیلی از جمله تجربیات موفق دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی می باشد. در همین راستا پیشنهاد میشود ضمن اصلاح مصادیق شناسائی استعدادهای درخشان و گسترش آن به حوزه های دیگر همچون کارآفرینی؛ فرهنگی و فناوری، افزایش سهم و تسهیل شرایط حضور بدون آزمون ایشان در دوره های تحصیلات تکمیلی در دستور کار قرار گیرد.
ادامه تحصیل برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و دانشجویی و رتبه های برتر کنکور سراسری در رشتههای علوم پایه و انسانی دارای اهمیتی ویژه در پیشرفت بنیان های علمی و فناوری کشور می باشد. بنابراین همکاری ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بنیاد ملی نخبگان برای ارائه امکانات و تسهیلات به ایشان جهت ادامه تحصیل در رشته های منتخب تا بالاترین مقطع مورد تاکید می باشد.
بازنگری و یکپارچه سازی در مقررات آموزشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی با رعایت اصول انعطاف پذیری، تضمین کیفیت آموزشی و با اولویت نظام نامه آموزش الکترونیکی مورد تاکید می باشد.
با توجه به اهمیت و حساسیت علوم انسانی و جایگاه ویژه اساتید در علوم انسانی لازم است در آئین‌نامه جذب، ارتقاء و نگهداشت اساتید براساس مولفه های متمایزی چون شاگردپروری، صلاحیت های دانشی، توان حل مساله و توان پاسخگویی به مسائل کلان دولت، جامعه و کمک به تولید علوم انسانی اسلامی، بازنگری‌های مورد نیاز انجام شود.
ضمن تاکید بر اهمیت بازنگری مستمر محتوا و برنامه درسی رشتههای علوم انسانی با رویکرد اسلامی، پیشنهاد می شود با توجه به ظرفیت های منطقه ای، اختیارات بیشتری به دانشگاههای کشور درحوزه برنامهریزی آموزشی این رشته ها داده شود.
آئین نامه رتبه‌بندی دانشگاهها براساس شاخص های کیفی و حسب رویکرد ماموریتگرایی دانشگاه ها و موسسات اموزش عالی بازنگری شود و در این راستا به‌کارگیری شاخص‌های جامع تر آموزشی در الگوی رتبه بندی ضروری است.
بروزسانی و تصویب رشته های جدید منوط به داشتن پیوست آمایشی-ماموریت گرایی و پیوست مهارتی باشد و رویکرد تحولی در حوزه آموزشی در زیرنظام های مهارتی کشور همچون دانشگاه فنی و حرفه ای و علمی و کاربردی نیز مدنظر قرار گیرد.
با توجه به نگرانی ها و چالشهای موجود در کیفیت نظام آموزش علوم انسانی و کمبود متن و محتوای قابل اتکا، ساماندهی جذب استعدادهای با انگیزه و علاقه مند در علوم انسانی با تاکید بر رویکرد آمایشی و متوازن سازی کمیت دانشجویان پذیرفته شده در رشته ها و مناطق مختلف ضروری است.
با توجه به اهمیت علوم و فناوری نوین و ضرورت روزآمدشدن و کاربردی شدن رشته‌ها در پیشرفت کشور، پیشنهاد میشود معاونت آموزشی وزارت علوم با همکاری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی؛ نسبت به ایجاد رشته ها، مراکز و دانشکده های جدید با رویکرد میانرشته ای، بین رشتهای و فرارشتهای اقدام نماید. در این مهم به نقش پراهمیت علوم انسانی در ارتباط با سایر علوم توجه ویژه شود.
در راستای اصلاح ساختار زیرنظام آموزش عالی غیردولتی، بازنگری مقررات و قوانین در اولویت قرار گیرد.
ضمن تشکر از صاحبنظران و متخصصانی که در تدوین محورهای بالا همکاری نمودند. امیدوار است با همت مضاعف و تلاش مجاهدانه ی دانشگاهیان در عرصه های سیاستگذاری و اجراء شاهد نقش آفرینی موثر دانشگاه ها در تحقق تمدن نوین اسلامی به عنوان آرمان بزرگ انقلاب باشیم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
انتهای پیام/
https://ihkn.ir/?p=28915
نظرات