در مسیر تولید علم، نباید از دستاوردها و داشته‌های خود غافل شد. توجه به گذشته و آوردن آن به زمان حال می‌تواند به ما نشان دهد که در حوزه علوم انسانی دست‌خالی نیستیم. شناخت اندیشمندان برجسته‌ای همچون اخوان‌الصفا در کنار فارابی، می‌تواند اهمیت و غنای علمی ما را آشکارتر کند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از موسسه فکرت؛ در آستانه برگزاری اولین گردهمایی بزرگ اتحادیه دانشگاه‌های فعال در علوم اجتماعیِ اسلامی در تاریخ دهم دی ماه سال جاری، پیش‌نشست این گردهمایی با حضور تنی چند از اساتید شاخص علوم‌اجتماعی و به همت مؤسسه رسانه‌ای فکرت برگزار شد. آنچه در ادامه می‌آید تلخیصی از سخنان مطرح‌شده در این نشست است.
هدف از شکل گیری اتحادیه دانشگاه‌های فعال در علوم اجتماعیِ اسلامی
دکتر سیدهادی ساجدی، دبیر انجمن بین‌المللی دانش اجتماعی مسلمین در این نشست بیان داشت: این انجمن به‌عنوان یک نهاد فرادانشگاهی با اخذ مجوز رسمی از سوی وزارت علوم و با همکاری مؤسسه رسانه‌ای فکرت در راستای هم افزایی و همگرایی بیشتر نهادهای فعال در حوزه‌ی علوم اجتماعیِ اسلامی، اقدام به راه‌اندازی اتحادیه دانشگاه‌های فعال در علوم‌اجتماعی اسلامی کرده است.
وی افزود: دغدغه علوم‌اجتماعی و علوم انسانی با رویکرد اسلامی طی سال‌های اخیر به جریانی ثابت و قابل توجه در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزشی متعدد در ایران تبدیل شده و این نهادها و مراکز در همین راستا اقدام به حضور و فعالیت جدی در این عرصه نموده‌اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران همچنین با اشاره به فعالیت ۱۶ دانشگاه مهم کشور در این اتحادیه بیان داشت: از جمله اقدامات صورت‌گرفته این دانشگاه‌ها می‌توان به مواردی چون ایجاد رشته‌ها و جذب دانشجو در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی‌ارشد، دکتری و پسادکتری، راه اندازی مجلات پژوهشی و ترویجی، برگزاری دوره‌های کوتاه مدت و بلندمدت آموزشی و تربیت استاد، همچنین برگزاری برنامه‌های ترویجی و همایش‌ها و نشست‌های مختلف اشاره کرد.
وی با بیان اینکه اولین گردهمایی دوشنبه دهم دی ماه با حضور اساتید شاخص علوم‌اجتماعی کشور در دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می‌شود، افزود: هدف از برگزاری این گردهمایی، تلاش در جهت شناسایی و تبیین چالش‌های موجود در مسیر تحقق و کاربردی‌سازی علوم اجتماعیِ اسلامی و نیز بررسی یا ارائه افق‌ها و مسیرهای پیش‌رو است. در این نشست اساتیدی از مراکزی همچون دانشگاه تهران، امام حسین(ع)، امام صادق(ع)، آزاد واحد علوم تحقیقات، رضوی، شاهد، ادیان و مذاهب، علامه طباطبایی، باقرالعلوم، دفاع ملی، موسسه امام خمینی(ره)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه حضور خواهند داشت.
اهمیت سرمایه‌گذاری مضاعف بر روی علوم‌اجتماعی
دکتر غلامرضا جمشیدیها، رئیس دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران نیز با تأکید بر اینکه ما در مسیر تولید علم نباید از داشته‌ها و دستاوردهای خود غافل شویم، گفت: ما متأسفانه گاهی اوقات بی‌توجه به داشته‌های خودمان هستیم و بعد فکر می‌کنیم که مثلاً در حوزه علوم انسانی دست‌خالی هستیم و حال آنکه باید به گذشته و عقبه خود نگاه بیندازیم. در این خصوص بنده از دکتر شریعتی آموختم که ایشان می‌گفت ما به گذشته نمی‌رویم، بلکه گذشته خودمان را هم به حال می‌آوریم.
وی افزود: از سوی دیگر ما نیاز داریم که اندیشمندان و متفکران خود را به جامعه بشناسانیم؛ به‌عنوان مثال جامعه فارابی را شاید بشناسد اما لازم است بزرگی همچون اخوان‌الصفا را نیز بشناسد چرا که اگر این شناخت به وجود آمد، متوجه می‌شویم که در بحث علوم انسانی به‌هیچ‌وجه دست خالی نبوده و نیستیم.
وی همچنین گفت: گاهی اوقات ما فکر می‌کنیم که غرب و اروپا خیلی حرف برای گفتن دارد و حال آنکه آنها یک حرف بد را صدبار تکرار می‌کنند و گاهی ما حرف‌های بی ربط آنها را تکرار می‌کنیم و به داشته‌ها و حرف‌های خود بی‌اعتنا یا کم‌اعتنا هستیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با تأکید بر لزوم بهادادن بیش از پیش به علوم‌اجتماعی و علوم انسانی گفت: به‌طور خاص می‌گویم که باید بیشتر از قبل بر روی علوم‌اجتماعی سرمایه‌گذاری کنیم چرا که علوم‌اجتماعی امکان مهندسی معکوس ندارد. شما می‌توانید علوم طبیعی را مهندسی معکوس کنید و می‌کنند و خوب هم می‌کنند، ولی آیا علوم‌اجتماعی را می‌شود مهندسی معکوس کرد؟ اصلاً این‌جور چیزی نیست و لذا باید سرمایه‌گذاری بیشتری در این زمینه می‌کردیم.
وی همچنین یادآور شد: چه در جامعه‌شناسی و چه به‌طور مشخص در رابطه با دانش اجتماعی مسلمین، مهم‌ترین بحث نظریه انسان‌شناختی است و فرضاً اگر هم ما بخواهیم جامعه‌شناسی اسلامی داشته‌باشیم، این مساله بدون داشتن نظریه انسان‌شناسی امکان‌پذیر نیست.
https://ihkn.ir/?p=39710
نظرات