فهم احکام جنسیتی اسلام، در گرو فهم جنسیتی از متون دینی است/دانش زبان‌شناسی می‌تواند زوایای جدیدی از رابطه جنسیت و زبان را در باب متن دینی شناسایی کند

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ نشست تخصصی «جنسیت و اصول فقه» در دومین روز پیش رویداد پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد. در این نشست، سرکار خانم بتول سادات بنیادی، پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه به اهمیت موضوع «جنسیت و علوم فقه» پرداخت و اظهار داشت: فهم احکام جنسیتی اسلام، در گرو فهم جنسیتی از متون دینی است.

پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه اظهار داشت: یکی از عناصر قابل سنجش در این متون، جنس زبانی در زبان عربی است که نقش مهمی در انتقال مضامین جنسیتی دارند.

ایشان با بیان اینکه ابعاد جنسیتی زبان، به تازگی در دانش زبان‌شناسی مورد توجه گسترده قرار گرفته است، گفت: امروز توصیفات ابتدایی صرفی و نحوی در باب مونث و مذکر، نیاز زبان‌شناختی عصر حاضر را پاسخگو نبوده و مسئله در ابعاد گسترده‌تری نیاز به توجه و شناسایی دارد.

وی تصریح کرد: دانش زبان‌شناسی می‌تواند زوایای جدیدی از رابطه جنسیت و زبان را در باب متن دینی گشوده و فهم دقیق‌تری از مضامین جنسیتی متن دینی را ممکن سازد.

معاون علمی رویداد پژوهشی پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها بیان داشت: اصول فقه متکفل تبیین چگونگی استنباط احکام فقهی و استدلال صحیح فقهی است، ازین رو می‌توان اصول فقه را منطق و متدلوژی فقه دانست.

بنیادی در ادامه عنوان کرد: رابطه جنسیت و استنباط احکام فقهی از دو منظر تأثیر جنسیت بر استنباط احکام به عنوان عاملی در فرد مستنبط احکام و دیگری از منظر مسئله‌بودگی جنسیت در عملیات فنی استنباط و روش‌شناسی استنباط فقهی قابل بررسی است.

وی به واژه «جنس زبانی» اشاره کرد و اظهار داشت: «جنس زبانی» به معنای عنصر زبانی منسوب به جنس  و جنسیت در نظام‌های زبانی است؛ به تعبیری دیگر، «جنس زبانی» حاصل تبلور جنس و جنسیت در زبان است. این تبلور از چشم زبان‌شناسان زبان عربی پنهان نمانده است. لذا مؤنث  و مذکر در زبان عربی، مسائل گسترده‌ای را در مباحث صرفی، نحوی و ادبی به خود مشغول کرده‌اند.

پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه درباره مباحث اصولی درگیر با مسئله از جمله عموم و خصوص، اطلاق و تقیید، اجمال و تبیین، اشتراک لفظی، ظهور، اصول لفظی، مقدمات حکمت، قاعده فقهی اشتراک تکلیف، موضوع الغای خصوصیت (تنقیح مناط) و مفهوم قرینه توضیحاتی ارائه داد.