این کتاب به بررسی و توسعه نظریه مقاصد شریعت (Maqasid al-Shariah) می‌پردازد و با مرور آثار کلاسیک، به ویژه کارهای شاطبی، به تبیین پنج هدف اصلی شریعت و چگونگی تطبیق آنها در عصر مدرن می‌پردازد. این کتاب علاوه بر تحلیل تاریخی و فکری، تلاش می‌کند با ترکیب دیدگاه ابن خلدون و شاطبی، نظریه‌ای جدید و چندبعدی از مقاصد شریعت ارائه دهد که به مسائل اجتماعی و تاریخی نیز توجه دارد. همچنین، کتاب به بررسی کاربردهای معاصر این نظریه در علوم مختلف و اصلاح مفاهیم کلیدی می‌پردازد و هدف آن آسان‌تر کردن درک و اجرای مقاصد در زمان حاضر است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ در دهه گذشته، شاهد انتشار تعداد زیادی کتاب درباره موضوع مقاصد الشریعه هستیم که تأکید داشتند احکام اسلام اهداف کلانی دارند و اینکه آیات قرآن و احادیث تنها در چارچوب اصول کلی اسلام به درستی قابل درک هستند.
با اینکه آثار کلاسیک زیادی در زمینه مقاصد الشریعه وجود دارد، اثر شاطبی (متوفی ۱۳۸۸ میلادی) بیشترین اعتبار را کسب کرده است، چرا که او نظریه‌ای درباره پنج هدف کلی شریعت ارائه کرد که می‌توانند در سه سطح اولویت‌بندی شوند. از آن زمان، بیشتر آثار مرتبط با مقاصد، به نوعی تکرار روش شاطبی بوده است.
مهم‌ترین دستاورد کتاب «مقاصد الشریعه: دیدگاه تمدنی» نوشته مازن هاشم پیوند دادن دیدگاه ابن خلدون با دیدگاه شاطبی است. به این ترتیب، نظریه جدیدی درباره مقاصد شریعت ارائه می‌شود که به بینش‌های تاریخی و علوم اجتماعی توجه دارد.
نظریه پیشنهادی، در عین حال که اصول و دسته‌بندی‌های اصلی شاطبی درباره مقاصد شریعت را حفظ کرده است، آنها را بازتعریف و گسترش داده تا با دیدگاه‌ها و شرایط جدید هم‌خوانی بیشتری پیدا کند. نظریه جدید توانسته ایده‌های مختلف را به‌طور منسجم و هماهنگ تلفیق کند، به‌ویژه با توجه به اصول شاطبی، و در عین حال آنها را به شکلی توسعه داده که با نیازها و چالش‌های معاصر هماهنگ‌تر شود. این همگرایی به معنای ایجاد پیوند بین ایده‌های قدیمی و نوین در چارچوبی منسجم است.
نظریه مقاصد الشریعه مازن هاشم دارای ابعاد مختلفی است و پنج هدف اصلی شریعت در چارچوبی باز و انعطاف‌پذیر عمل می‌کنند. این نظریه، علاوه بر داشتن ارزش علمی، تلاش دارد که مقاصد شریعت را به گونه‌ای ارائه دهد که در دنیای معاصر بهتر قابل درک و عملی باشد. در نتیجه، این رویکرد جدید به دنبال آسان‌تر کردن فهم و کاربرد مقاصد شریعت در زندگی روزمره و شرایط فعلی است
معرفی نویسنده
مازن هاشم جامعه‌شناسی است که تخصص اصلی او در زمینه نظریه اجتماعی و تغییرات اجتماعی است. او دکترای خود را از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید دریافت کرده و در حال حاضر به عنوان مدیر تحقیقات در مرکز آمریکایی مطالعات تمدنی و بین‌فرهنگی (ACCIS) در کالیفرنیا فعالیت می‌کند. تحقیقات او در حوزه‌های جنبش‌های اجتماعی، روابط قومی و اقلیت‌ها، تحلیل نهادی و جامعه‌شناسی فرهنگی قرار دارد و او نویسنده شش کتاب به زبان عربی و مقالات متعددی در نشریات علمی است.
تحقیقات اخیر دکتر هاشم بیشتر بر مسلمانان شمال آمریکا متمرکز است و به بررسی توسعه نهادهای آنها و تغییرات در گفتمان عمومی آنها می‌پردازد. یکی از جدیدترین پروژه‌های او مطالعه‌ای میدانی درباره خطبه‌های جمعه در کالیفرنیا جنوبی بود که منجر به انتشار سه مقاله شد. او همچنین به زبان عربی، در حوزه تحلیل متون و تجدید نظر دینی، مطالبی گسترده به نگارش درآورده است.
لینک دانلود کتاب: مقاصد الشریعه: دیدگاه تمدنی
نظرات