نظریه‌های حکمرانی باید از مبانی عظیم فقهی تولید شود/ حکمرانی اسلامی و نقش مشارکت مردم

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشستی به جایگاه حکمرانی در فقه و فلسفه اشاره کرد.

وی با بیان اینکه اصطلاح حکمرانی از دهه ۸۰ جهانی شده است، ابراز کرد: حکمرانی و چیستی آن یکی از فلسفه‌های حکمرانی است، برخی حکمرانی را حکومت‌داری و برخی نیز به سیاست‌سازی معنا می‌کنند که معنای درستی نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: نسبت حکمرانی و حکومتداری نسبت عموم و خصوص من وجه است و به عنوان یک علم میان رشته‌ای، نسبت‌هایی با علومی مانند مدیریت و علوم سیاسی دارد. این علم یک عنوان و موضوع جدید شناخته شده که در حدود ۴۰ سال پیش، غرب فعالیت‌های درباره آن آغاز کرده و در ۲۰ سال گذشته، رشد فوق‌العاده‌ای در این زمینه داشته است.

وی با تأکید بر اهمیت موضوع حکمرانی و با اهمیت بالای فناوری علمی مرتبط با حکمرانی گفت: در حوزه فعالیت‌های نرم و سخت، موضوع هوش مصنوعی به ویژه هوش مصنوعی کوانتومی مهمترین فناوری است و در حوزه فناوری‌های اجتماعی، موضوع حکمرانی مهمترین فناوری است. متأسفانه در این موضوع خیلی عقب هستیم و لازم است با سرعت بیشتر و با استفاده از راه‌های میانبر برای رسیدن به مقصد نهایی استفاده کنیم.

حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه، تصریح کرد: غربی‌ها در این حوزه با مبانی و بنیان‌های فلسفی خودشان، کارهایی انجام داده‌اند که قابل نقد است. ما نیز بنیان‌ها و مبانی حِکمی، همچنین مبانی فقهی عظیمی داریم که لازم است با باز تولید آن‌ها، مبانی و نظریه‌های حکمرانی تولید شود که این موضوع نیاز تلاش‌های علمی فراوان است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به این که شناخت کامل مبانی غربی و نظریه‌های حکمرانی در غرب نیز باید مورد توجه جدی قرار گیرد، افزود: روشن است که بدون این شناخت، امکان تدوین صحیح نظریه حکمرانی اسلامی وجود ندارد.

وی ادامه داد: حکمرانی به مثابه یک فناوری و تکنولوژی نرم، از سیاست‌گذاری، تنظیم‌گری، ساختارسازی و قانون‌نگاری آغاز می‌شود و به تصدی‌گری، نظارت و ارزیابی منجر می‌شود. در واقع حکمرانی آمد تا حکومت‌داری تضعیف شود و این مهم سیر دقیق تاریخی است که از قرن بیستم به بعد مطرح شده است.

به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی انقلاب اسلامی تنها انقلاب مردمی بود و این نظریه امت و امامت بود که انقلاب را به پیروزی رساند، این اتفاق، نظریه‌پردازان حکمرانی را به این سمت سوق داد که ما نمی‌توانیم با ایدئولوژی لیبرال دموکراسی کشور را حکومت کنیم و در واقع با حکومت‌داری نمی‌توان جهان‌داری کرد.

وی گفت: یکی از اصولی که در مباحث حکمت و فقاهت حکمرانی مطرح است نقش مشارکت مردم است در واقع باید یک شبکه‌ای از خصوصی‌سازی در کشور وجود داشته باشد که سیاست‌گذاری دولت بر آن حاکم باشد و به‌معنای دقیق کلمه خصوصی‌سازی و بخش خصوصی مورد تاکید است زیرا ما یک اصلی در حکمرانی اسلامی داریم که اصل مشارکت مردمی است.

حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه تصریح کرد: ما به دکترین و ایدئولوژی حاکم بر دکترین حکمرانی در حوزه‌های فرهنگی، تولید، اقتصاد، هوش مصنوعی و…نیز نیاز داریم و دکترین ذیل اصول حاکم و بنیان‌های فلسفی قرار دارد.