دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: بیش از ۱۵۰ سال است که متفکران در باب نسبت سنت و تجدد در نزاع هستند و این پرسش که آیا می‌توان هنر سنتی و ایرانی را با تجدد جمع کرد، همچنان محل بحث است. استاد فرشچیان در نقطه عطفی از تاریخ معاصر ایستاد، جایی که هنر ما با پرسش بزرگ سنت یا تجدد روبه‌رو بود. پاسخ او انتخاب میان این دو نبود، بلکه ابداع طریق سوم بود.

۱۴۰۴/۰۶/۱۱

حجت الاسلام و المسلمین قنبریان: طغیان و طاغوت همواره با دو کانون گره خورده‌اند: کانون قدرت و کانون ثروت. قرآن درباره فرعون ـ به‌عنوان نماد قدرت سیاسی مستبد ـ به عنوان طغیانگر سخن گفته است. اما جالب اینجاست که قرآن در مورد قارون نیز چنین تعبیری به کار می‌برد، در حالی که او صاحب قدرت سیاسی نبود بلکه کانون ثروت بود. قرآن می‌گوید: «بَغی علیهم»؛ یعنی تجاوز کرد، شورش نمود، جنگ به پا کرد. بنابراین، هم قدرت سیاسی و هم قدرت اقتصادی می‌توانند با طغیان خود کفر را به ظلم اجتماعی تبدیل کنند و آتش جنگ را شعله‌ور سازند. نمونه دیگر، رباست. قرآن می‌گوید رباخواری اعلان جنگ با خدا و رسول است. چرا؟ چون کفر در لباس ظلم اقتصادی ظاهر شده است.

۱۴۰۴/۰۶/۱۱

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: در مواجهه با اصلِ کفر، منطق اسلام جدی است؛ اما با کفاری که چه‌بسا ضرورتاً بر اساس تقلید یا سنت پدرانشان بر این آیین هستند، باید به‌گونه‌ای رفتار شود که اینان جذب شوند. ما مفهوم «تألیف قلوب» را داریم؛ چنان‌که پیامبر (ص) هنگامی که می‌جنگیدند، آن مالیات یا غنیمت را می‌آوردند و به اشراف قریش و حتی مشرکین هم می‌دادند. وقتی اصحاب پرسیدند: «ما جنگیدیم! چرا به آنان می‌دهید؟» می‌فرمودند: «به‌خاطر اینکه به اسلام متمایل شوند.»

۱۴۰۴/۰۶/۰۹

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: جنگ روایت‌ها بستری فراهم می‌کند که انسان یا در جبهه‌ی حق قرار گیرد یا در جبهه‌ی باطل. این همان معنای «یَعلَمَ اللهُ الّذینَ آمَنوا» است؛ یعنی در بحران‌ها و رویدادهای بزرگ ـ مثل تحریم‌ها، شهادت‌ها، یا حتی موفقیت‌های علمی ـ حقیقت ایمان افراد آشکار می‌شود: چه کسی مؤمن واقعی است، چه کسی منافق است و چه کسی سست‌ ایمان؛ در این میدان، خودِ جنگ روایت‌ها به‌نوعی به «محک الهی» تبدیل می‌شود.

۱۴۰۴/۰۶/۰۸

رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: ما در حوزه اداره جامعه، با «شهروند» مواجه هستیم و شهروند ضرورتاً مؤمن نیست. همچنان که هم‌اکنون در حکومت اسلامی، یا شهروندان مؤمن و انقلابی‌اند یا کسانی هستند که مسلمان‌اند اما مؤمن نیستند یا کسانی که ممکن است اساساً مسلمان نباشند. چنان‌که حضرت امیر (ع) در روایتی درباره آن پیرمرد ازکارافتاده مسیحی، بیان می‌دارند که حکومت اسلامی در قبال او هم وظیفه دارد.

۱۴۰۴/۰۶/۰۸

سید افقهی: خاورمیانه بزرگ، مقدمه‌ی تحقق اسرائیل بزرگ است. کشورها، قومیت‌ها و نژادها وقتی زیر یک چتر سیاسی مانند ایران، سوریه، اردن، مصر، پاکستان یا ترکیه قرار بگیرند، نمی‌توان آن‌ها را از بین برد. این پروژه یک «پیشران» می‌خواهد و آن سیاست «تقسیم» است. پروژه «اسرائیل بزرگ» نه یک تهدید عادی، بلکه یک خطر وجودی برای همه کشورهای منطقه است؛ خطری که مقابله با آن نیازمند هوشیاری، اتحاد و اقدام عملی است.

۱۴۰۴/۰۶/۰۶

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان: اکنون بخش عمده جهان، ذیل تمدن سکولار تعریف می‌شود؛ تمدنی که ریشه در آموزه‌های دینی ندارد، بلکه بر پایه قدرت و مادیت بنا شده است. در مقابل، تمدن اسلامی بر اساس توحید و تعالیم الهی شکل می‌گیرد. این دو تمدن طبیعتاً در برابر هم قرار می‌گیرند و تعارض آن‌ها همان چیزی است که امروز در سطح جهانی شاهد آن هستیم. بسیاری از فجایع معاصر ناشی از تمدن غیردینی است که فلسفه‌اش بر قدرت‌طلبی و ثروت‌محوری بنا شده و همین رویکرد، ساختارهای استکباری و اتحادهای سلطه‌گرانه شرق و غرب را پدید آورده است.

۱۴۰۴/۰۶/۰۳

حجت‌الاسلام پورعلی: فقه امنیت بخشی از فقه است که گاه ما با مسئولان امنیتی سروکار داریم و یا گاهی با مردم جامعه؛ ما باید به نقش لفظی این کلمات توجه کنیم؛ در اینجا فقه مضاف و امنیت مضاف الیه است؛ یعنی فقهی که برای امنیت و مختص امنیت است؛ اما اگر فقه موصوف و امنیتی صفت آن باشد، این صفت رویکردی می‌شود برای فقه؛ یعنی فقه امنیتی، فقهی است که رویکردی امنیت دارد. پس ما نه رویکرد را بحث می‌کنیم و نه کل فقه را؛ ما فقط فقه رو از منظر امنیت بررسی خواهیم کرد.

۱۴۰۴/۰۶/۰۳