چاپ صفحه

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح، به نقل از خبرگزاری رسا نشست رونمایی و بررسی کتاب مسئله شناسی فرهنگی به روایت جریان مجدّد توسط گروه فرهنگ پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سه‌شنبه ۲۳ آذرماه سال جاری به صورت حضوری و مجازی برگزار ‌شد. حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در آئین رونمایی و بررسی کتاب «مسئله شناسی فرهنگی به روایت جریان مجدّد» با تقدیر از تلاش‌های علمی دکتر مهدی‌پور، اظهار داشت: این اثر حاصل سال‌ها پیگیری، دغدغه و تأمل علمی مؤلف در حوزه فرهنگ است و از نقاط قوت آن، ورود مباحث جریان‌شناسی به عرصه سیاست‌گذاری فرهنگی است؛ امری که می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در فهم و هدایت تحولات فرهنگی کشور داشته باشد.

وی با بیان اینکه این کتاب صرفاً تلاشی برای شناخت هویت فرهنگی موجود نیست، افزود: این اثر در عین حال، یک کنش هویت‌ساز است. خودِ این نوع پژوهش، نوعی کنشگری فرهنگی محسوب می‌شود که به‌موقع، ناظر به واقعیت‌های عینی، دارای مخاطب و افق‌گشاست و می‌تواند انتظار و مطالبه اجتماعی ایجاد کند. از این جهت، این کار هم شایسته تقدیر است و هم نیازمند پیگیری و تکثیر.

حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا با تأکید بر ضرورت طرح زنده و عمومی این مباحث در سطح جامعه گفت: چنین موضوعاتی باید در ارتباط مستقیم با مخاطبان و در سطح فرهنگ عمومی مطرح شود. این کار از سنخ خودآگاهی فرهنگی برای جامعه‌ای انقلابی است که هویتش، هویتی فرهنگی است.

وی با اشاره به اهمیت مقطع تاریخی معاصر افزود: از دوره مشروطه به این‌سو، جامعه ایرانی با پدیده‌ای مواجه شده که در تاریخ پیشین ما سابقه نداشته است. اگرچه این مقطع از نظر زمانی کوتاه است، اما از حیث تاریخی و فرهنگی، دوره‌ای بسیار سرنوشت‌ساز به شمار می‌رود. امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند آگاهی از این هستیم که چه بر ما می‌گذرد و هویت ما در مواجهه با تحولات جهانی در چه وضعیتی قرار دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا ادامه داد: در طول چندین سده، نوعی غفلت نسبت به هویت فرهنگی و تاریخی ما شکل گرفته بود؛ به این معنا که حیات فرهنگی و دینی ما بیشتر به‌صورت یک عادت و زیست طبیعی ادامه می‌یافت، بدون آنکه نگاه سیاست‌گذارانه، غرضمند، هدفمند و فعال به آن وجود داشته باشد. متدینان با دیانت خود زندگی می‌کردند، اما ظرفیت‌ها و افق‌های تمدنی این دیانت کمتر مورد بازاندیشی قرار می‌گرفت.

وی با تأکید بر اینکه این نوع نگاه به زیست و هویت فرهنگی، خود یک واقعیت و کنش فرهنگی است، خاطرنشان کرد: امروز چنین کنشگری‌ای بیش از هر زمان دیگری مورد نیاز است. در گذشته، جامعه ما تهاجم‌های نظامی و سیاسی متعددی را پشت سر گذاشته بود، اما از ثبات و قدرت فرهنگی بالایی برخوردار بود و بسیاری از این تهدیدها را هضم می‌کرد؛ از این‌رو، شاید خودآگاهی فرهنگی به این شدت احساس نمی‌شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا افزود: امروز اما جبهه‌ها، جبهه‌های فرهنگی و تمدنی هستند و در چنین شرایطی، این سطح از مطالعه، تحلیل و جریان‌شناسی کاملاً ضروری است. شناخت موقعیت فرهنگی ایران در جهان امروز و فهم رقابت‌های تمدنی، نه‌تنها هویت‌بخش است، بلکه یک کنش فعال تاریخی به شمار می‌رود که می‌تواند مسیر آینده را تحت تأثیر قرار دهد.

وی با اشاره به نقش پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: تلاش‌های متعددی در حوزه فقه، مسائل اجتماعی و تحلیل‌های فرهنگی در پژوهشگاه در حال انجام است، اما همه این تلاش‌ها بدون چنین کارهایی که «جغرافیای مواجهه فرهنگی» را در سطح ملی و جهانی ترسیم کند، ناقص خواهد بود. این کتاب می‌تواند به تلاش‌های دیگر معنا ببخشد و جهت‌گیری سیاست‌گذارانه به آنها بدهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا با تأکید بر ظرفیت‌های این اثر برای گسترش گفت‌وگوهای علمی اظهار داشت: این مباحث قابلیت بسط و تعمیق دارند و می‌توان نشست‌ها و جلسات متعددی برای بررسی نحوه صورت‌بندی‌ها، ورودها و خروج‌های نظری آن برگزار کرد. نفسِ ورود به این بحث‌ها و گرم شدن فضای گفت‌وگو پیرامون هویت فرهنگی، خود یک دستاورد مهم است.

وی در پایان با قدردانی از دکتر مهدی‌پور و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: این اثر ظرفیت آن را دارد که در محیط‌های دانشگاهی، در میان دانشجویان و جوانان، تأثیرگذاری عمیقی داشته باشد. اگر این مسیر به‌درستی دنبال شود، می‌تواند یکی از اثرگذارترین جریان‌های فکری در عرصه هویت، فرهنگ و سیاست‌گذاری فرهنگی کشور را رقم بزند و امیدوارم این نوع فعالیت‌ها در پژوهشگاه و جامعه علمی با جدیت بیشتری ادامه یابد.