آزادی بیان درباره مقدسات نباید به قیمت خطرافتادن مصالح کشور و وحدت امت شود

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح، آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در گفت وگو با خبرگزاری شفقنا مطرح کرد؛ آزادی بیان مقوله ارزشمندی است و هم در اسلام و هم در جهان روی آن تاکید شده است ولی آنچه در این میان اهمیت دارد، «متعلَق بیان» است.

وی با بیان اینکه وقتی متعلَق بیان متفاوت می شود، حدود آزادی هم متفاوت می شود، افزود: بیان یک مطلب در ساحت فردی اشکالی ندارد اما وقتی یک مطلبی ساحت اجتماعی یا سیاسی پیدا می کند همه دنیا بر این امر اتفاق نظر دارند که آزادی بیان نباید به قیمت به خطرانداختن مصالح کشور یا منافع امت باشد.

وی ادامه داد: وقتی متعلَق بیان، امور اعتقادی و مذهبی می شود برخی قیود دیگر را هم پیدا می کند، ضمن اینکه نباید مخالف مصالح کشور و اتحاد امت باشد نباید موجب ایذاء و اذیت معتقدان به آن امر اعتقادی باشد. به عنوان مثال، فردی به اسم آزادی بیان به مقدسات یک مردمی جسارت و توهین یا انکار کند به گونه ای که وحدت آن امت و ملت در خطر قرار بگیرد یا موجب ایذاء آنها شود. اگر به شخص که جریانی یا فردی را مقدس می پندارد شروع به ناسزاگفتن کنید به این معناست که من تو را اذیت می کنم و تو هم می توانی مرا اذیت کنی.

مسدول کرسی های نظریه پردازی کشور به کیفیت بیان اشاره کرد و بیان داشت: اگر کسی سخنی دارد و می خواهد آن را در یک جمع علمی بیان کند می بایست راه صحیح بیان آن را پیدا کند؛ بنده که مسئول کرسی های نظریه پردازی در ایران هستم متعهدانه می گویم که در این مدت هیچگاه سیاسی و جناحی برخورد نکردم و هرکسی نظری داشته، آورده و برای آن کرسی برگزار کردیم. این یک راه است که بحث در چنین مجامع علمی مطرح و پخته شود و افراد نظر دهند.

وی ادامه داد: یک بحث هم این است که مطلب خود را در یک شبکه مخالف بیان کنیم، کسی که بنیان شیعه را قبول ندارد و تمام اهتمام آن دشمنی با شیعه است. به نظرم اینها «بیان» نیست، بیان حقیقتی که می پندارد حقیقت هست، نیست. شاید عقده گشایی است و شاید فرد از جای دیگر عصبانی است و اینگونه می خواهد تخلیه کند.

وی تاکید کرد: گوینده باید حدود آزادی بیان، متعلَق بیان و الزامات آن و کیفیت بیان را توجه کند. بیان نظرات باید از راه خود شروع شود. نظرات زیادی داریم که مطرح نمی شوند و در فضای علمی باقی مانده است.

وی اضافه کرد: اما سخنانی هم هستند که وقتی به کف جامعه کشیده می شوند، سخن طرف کنار سخن ناقدان قرار می گیرد و داوری می شود که طبیعی و قابل تامل است اما اگر در شبکه ای مطرح شود که هزاران بیننده دارد و نشود کنترل کرد، جامعه را به التهاب خواهد کشید و این صحیح نیست.

وی با اشاره به جریان اخیر در حوزه عنوان کرد: عکس العمل هایی در قبال این جریان صورت گرفت که مطلوب نبود؛ از فحاشی گرفته تا سبّ و حکم به تکفیر و ارتداد. اگر این حرکات را ناصحیح بدانیم، مقصر این حرکات کیست؟ جالب این است که شبکه کلمه بیش از اینکه اصرار داشته باشد سخنان فرد را مطرح کند، اصرار داشت این مخالفت ها را مطرح کند. این ها نتیجه همین ناپختگی هاست که صورت می گیرد.

استاد علیدوست ابراز امیدواری کرد: افرادی که سخنی و حرفی غیر مغرضانه دارند در محیط های علمی و اکادمیک وارد شوند و به بحث بگذارند.

وی از پژوهشگران، روحانیون، دانشجویان و همه کسانی که ایده و نظری دارند و می خواهند بیان کنند دعوت کرد از ظرفیت کرسی های نظریه پردازی کل کشور استفاده و نظرات خود را مطرح کنند.

وی در زمینه بهره گیری نخبگان از فضای رسانه ای گفت: نخبگان نباید تحت تاثیر احساسات قرار بگیرند، به هیچ وجه از ضوابط عقلی و شرعی خارج شوند، اساتید اگر درصدد طرح مطلب در کلاس درس هستند بی طرفانه و منصفانه بیان کنند و دچار احساسات و افراط نشوند. چون آنچه باید برای ما معیار باشد «سلطان» و «حجت» است و اگر هر قدمی را به هر طرف برداریم خلاف است.

استاد علیدوست در یادداشتی به اهداف رسانه ها و کانال های منسوب به اهل سنت در زمینه انکارکردن شهادت حضرت فاطمه (س) پرداخته بود. لینک

https://ihkn.ir/?p=43973