علم دینی دشوار و دیریاب است / عدم تناسب علوم غربی با فرهنگ ایرانی اسلامی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، مهدی عباس زاده معاون علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو باخبرگزاری ایسکانیوز درباره موانع تحقق علوم انسانی اسلامی اظهار کرد: تولید علم دینی امر بسیار دشواری است. ۲۰ سال پیش مقام معظم رهبری موضوع علوم انسانی اسلامی را مطرح کردند. ایشان فرمودند که ما باید برای حل مسائل خودمان، تولید علم بومی داشته باشیم.

وی افزود: البته علوم انسانی غربی بدون کاربرد نیستند و قطعاً کاربرد خاص خودشان را دارند. به همین دلیل، لازم است که علوم غربی در نهادهای آکادمیک از جمله دانشگاه و حوزه دنبال شوند.

عباس زاده تصریح کرد: باید توجه کنیم که علوم انسانی غربی مبتنی بر مبانی غربی هستند. به عبارت دیگر، این علوم ناظر به مسائل جهان غرب هستند و بر مبانی دینی ما استوار نیستند. برخی معتقدند که علوم انسانی باید شامل حال همه انسان‌ها شود؛ اما واقعیت این است که استفاده از این علوم در برخی موارد تبعاتی دارد. برای مثال، روانشناسی غربی مشکلاتی را حل می‌کند؛ اما مشکلاتی هم ایجاد می‌کند.

معاون علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: علوم انسانی غربی مانند روانشناسی یا فلسفه با فرهنگ ایرانی و اسلامی ناهماهنگ است. به نظر من، تولید علم دینی دشوار و دیریاب است. علم انسانی مدرن پیشینه ۴۰۰ ساله دارد ولی ما در ایران حداکثر ۲۰ سال است که در این زمینه فعالیت می‌کنیم. در این زمان کم نمی‌توان توقع داشت که تولید علم انسانی اسلامی صورت بگیرد.

وی تاکید کرد: در ۲۰ سال گذشته اقدامات مهمی در زمینه علوم دینی انجام شده؛ اما این فعالیت‌ها به آسانی قابل نشان دادن نیستند. محصولات صنعتی قابل نمایش و عرضه هستند؛ اما محصولی در علوم انسانی وجود ندارد که بتوان به نمایش گذاشت. برای مثال ما در پژوهشگاه گروه اقتصاد اسلامی را راه‌اندازی کردیم. این گروه تاکنون حدود ۴۰ یا ۵۰ اثر در مسائل مختلف اقتصاد با رویکرد اسلامی تولید کرده است.

عباس زاده یادآور شد: در علوم انسانی جامعه علمی باید رویکرد جدید را بپذیرند ‌و همچنین آن رویکرد باید بتواند مشکلات جامعه را حل کند. همانطور که عرض کردم، اقداماتی در زمینه تحقق علوم انسانی اسلامی انجام شده؛ اما نمی‌توان انتظار داشت که در مدت ۲۰ یا ۳۰ سال به ثمره نهایی برسد.