مدعیان گفتمان اقتصاد اسلامی/ تفکر اصیل اقتصاد اسلامی را می‌توان در متفکرانی همچون شهید صدر یافت که هم پایه‌های فلسفی قوی دارند و هم به فقه و اصول مسلط اند

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ محمدجواد توکلی نوشت: جریان های مختلفی خود را مدعی پرچمداری اقتصاد اسلامی می‌دانند و گاهی یکدیگر را هم به ضدیت با اقتصاد اسلامی متهم می‌کنند. این جریان‌های فکری را می‌توان در دسته‌های زیر جای داد:
نئولیبرالهای مسلمان؛ برخی به واقع توهم اقتصاد اسلامی دارند و اندیشه اقتصاد سرمایه داری را با افزودن چند آیه و روایت، به عنوان اسلام ناب به خورد جامعه می‌دهند. من با برخی از این جماعت متوهم برخورد داشتم که فکر میکنند با خواندن ترجمه کتاب مکاسب اسلام‌شناس شده‌اند. این نئولیبرالهای_مسلمان بسیار خطرناک اند، مبانی نظریه پرداز آنها اعتقاد به خدا و پیغمبر است، ولی مبانی نظریه آنها مبانی الحادی نئولیبرال است. آنها حتی ممکن است ریش داشته باشند و شب ها نماز شب هم بخوانند، ولی روزها در اقتصاد به امثال فریدمن و هایک اقتدا می‌کنند و نسخه تجویزی شأن اجماع_واشنگتنی است.
مهندسان_اقتصادخوانده: برخی از همین گروه تفکری مهندسی دارند و فکر می‌کنند با ایجاد سامانه‌های مختلف همه مشکلات اقتصادی کشور را حل می‌کنند. این مهندسان به ظاهر حزب‌اللهی مفاهیمی چون عدالت و مبارزه با رانت را هم چاشنی طراحی مهندسی خود می‌کنند و بدین وسیله خود را به کمپ اقتصاد اسلامی ملحق می‌کنند.
فقه ضوابطی ها: برخی از آنها نیز اسیر فقه ضوابطی شده اند و راهی به فقه مقاصدی پیدا نکردند، آنها شده اند لشکری برای توجیه ساختارهای معیوب اقتصاد سرمایه داری از بانک گرفته تا بورس، و تنها در همین ساختار ابزارسازی می‌کنند. آنها اقتصاد اسلامی را وارد مرحله اوراق سازی کرده‌اند.
انحصارگرایان سطحی: در مقابل، برخی نیز گفتمان اقتصاد اسلامی را به نفع خود مصادره می‌کنند و جایی برای تکثر در اندیشه نمی‌گذارند. این گروه نیز خطرناک اند. در برخی موارد آنها مبانی مستحکمی ندارند و ادعاهایشان سر از قیاس و استحسان درمی‌آورد. گاهی خیلی قشری رویکردی اخباری میگیرند و آنچه در دوره صدر اسلام بوده را به زور به دوران کنونی می خورانند.
کلیشه گرایان: گروهی نیز دچار برخی کلیشه‌ها شده اند و تفکری سطحی دارند و مباحثشان عمق ندارد. آنها برخی کلید واژه‌های رایج را صبح و ظهر و شب تکرار میکنند و عملا نسخه عملیاتی هم برای آن ندارند. این افراد گاهی اطلاعات اقتصادی کمی دارند و فهم عمیقی از آن ندارند.
تفکر اصیل اقتصاد اسلامی را می‌توان در متفکرانی همچون شهید صدر یافت که هم پایه‌های فلسفی قوی دارند و هم به فقه و اصول مسلط اند و به واقع اسلام شناس اند.

انتهای پیام/