مهاجرت می‌تواند فرایندهای توسعه در مناطق مبدأ را به ویژه از طریق مهاجرت سرمایه انسانی مختل نماید/ مهاجرت بیشتر یک چالش هست

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی به نقل از روابط عمومی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، دکتر صادقی در ابتدای این نشست در سخنانی به تبیین اهمیت و جایگاه مقوله مهاجرت و نقش آن در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… پرداخت و گفت: از چند زاویه می‌شود به مقوله مهاجرت نگاه کرد، اول مهاجرت داخلی بین استان‌ها و شهرهای مختلف کشور که تقریبا در دهه‌های اخیر رشد زیادی داشته است و بیشتر به سمت استان‌های مرکز کشور همچون تهران و قم بوده است.

وی افزود: امروزه به خاطر مهاجرت زیاد مردم از استان‌های مرزی به سمت استان‌های مرکزی کشور بسیاری از مناطق مرزی ما خالی از مردان جوان شده است و زنان و سالمندان زیادی در این مناطق سکونت دارند که این مقوله خود یک بحث جداگانه است و در جای خود پرداخت به آن نیز ضرورت دارد.

دکتر صادقی خاطرنشان ساخت: بحث مهاجرت بین المللی در چند دهه اخیر نیز رونق خاصی پیدا کرده است، بسیاری از کسانی که ایرانی بودند و در خارج از کشور بودند برگشته اند و همچنین پناهندگانی از کشورهای مختلف از جمله افغانستان و عراق به کشور ما آمده اند.

عضو هیئت علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه مباحث مربوط به مهاجرت و تغییرات جمعیتی یک بحث پویاست گفت: مهاجرت یک فرایند پویاست که مستمر اتفاق می‌افتد و در بسترهای اجتماعی خاصی نیز صورت می‌پذیرد و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… دارد.

وی افزود: اینکه مهاجرت یک فرصت است یا چالش، را باید در سطوح مختلف دید و باید ارتباط آن را با ویژگی‌های افرادی که  مهاجرت می‌کنند و جامعه ای که در آن مهاجرت رخ می‌دهد، بررسی کرد.

دکتر صادقی خاطرنشان ساخت: مهاجرت یکی از ویژگی‌های بارز روزگار ماست که با روندهای توسعه اقتصادی و سیاسی بسیار درهم تنیده است، امروزه، مهاجرت دیگر تنها به عنوان شکست توسعه تلقی نمی شود، بلکه به عنوان بخش جدایی ناپذیری از فرایند توسعه است.

عضو هیئت علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران  با اشاره به اینکه هرچند مهاجرت همیشه راه حل چالش‌های توسعه ای نیست گفت: مهاجرت می‌تواند فرایندهای توسعه در مناطق مبدأ را به ویژه از طریق مهاجرت سرمایه انسانی مختل نماید و با هجوم گسترده مهاجران به مناطق مهاجرپذیر نیز فشارهای زیادی بر زیرساختارهای آن وارد سازد؛ بنابراین مهاجرت هم می‌تواند فرصت باشد و هم چالش که در این زمینه بستر سیاستی و مدیریت مهاجرت نقش بسیار مهم و کلیدی ایفاء می‌کند، با اینحال در مجموع مهاجرت به صورت بالقوه پدیده ای مثبت است و فرصت‌های زیادی را می‌تواند برای فرد مهاجر و کشور مبدا و مقصد ایجاد می‌کند.

وی افزود: اما نکته مهم این است که باید ببینیم سرمایه انسانی چقدر در توسعه کشورها نقش دارد؟ در دنیای جدید که عصر مهاجرت و جابجایی بین المللی است، بحث سرمایه انسانی نقش زیادی در توسعه پیدا کرده است، اما باید دید مهاجرت بین المللی برای کشور ما فرصت هست یا چالش؟ آیا مهاجرت با بازگشت هست یا نه؟ مهاجرت می‌تواند نه تنها باعث انتقال پول و سرمایه باشد، بلکه باعث ارتقای فناوری و تکنولوژی برای کشور بشود.

دکتر صادقی گفت: یکی از مباحث مهم برای کشورها که ذیل سیاست گذاری اجتماعی است، بحث سیاست گذاری  مدیریت مهاجرت است در صورت وجود سیاستگذاری مشخص و مدیریت مهاجرت و بازگشت و چرخش است که مهاجرت را می‌توان یک فرصت دانست بنابراین برای کشور ما که مدیریت مهاجرت ندارد و مهاجرت رها شده است و آن جایگزینی اتفاق نمی افتد و بازگشت خیلی اندک است،  مهاجرت بیشتر یک چالش هست تا فرصت.

دکتر امان‌الله فصیحی استاد دانشگاه و پژوهشگر و دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی دانشگاه تهران نیز در ادامه این نشست علمی در سخنانی گفت: مهاجرت در سابق بیشتر انگیزه دینی داشته است و موج مهاجرت که در سالهای اخیر صورت گرفته است متعلق به طبقات متوسط به بالا بوده است یعنی کسانی که از لحاظ فکری و مهارت با نسل قدیم متفاوت بوده اند.

وی افزود: امروزه اکثر مهاجرین به ویژه مهاجرین افغانستانی از اقشاری همچون دانشجویان، معلمین، کارمندان دولت و… هستند که از لحاظ فرهنگی در سطح بالاتری قرار دارند و همواره دو آسیب مهم در سیاستگذاری‌های مربوط به مهاجرین وجود داشته است، نخست اینکه از ابتدا یک نگاه امنیتی به مهاجرین بوده است و دوم داشتن یک نگاه طرد به مهاجرین که این آسیب‌ها همواره باعث شده است که نسبت به مقوله مهاجرت یک سیاستگذاری درست تدوین نشود.

https://ihkn.ir/?p=35622