بررسی طرح تقویت نظام آموزش پروش در مجلس شورای اسلامی / تمرکززدایی و قدرت‌بخشی به آموزش و پرورش استان‌ها

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، محمدصادق عبداللهی، مدیر گروه آموزش و پرورش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با رستا درمورد طرح تقویت نظام آموزش و پرورش می‌گوید.

طرح تقویت نظام آموزش و پرورش، یکشنبه ۲۹مهرماه در دستور کار کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. این طرح مجموعا ۱۰ ماده است که در هر ماده تلاش شده است چالش و گلوگاه اصلی در آموزش وپرورش شناسایی شود و متناسب با آن، راهکار سیاستی ارائه گردد که بتواند بستری را فراهم کند تا برخی از مشکلات در آموزش و پرورش را رفع کند. محمدصادق عبداللهی، مدیر گروه آموزش و پرورش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی این طرح را تشریح کرد.

عبداللهی با تاکید بر اهمیت این طرح و لزوم بررسی دقیق آن از سوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی گفت: اصلی‌ترین مسئله‌ای که در این طرح، باید بررسی شود، بحث تمرکز زدایی از ساختار آموزش و پرورش است.؛ به این صورت که بر اساس این طرح، واحدهای استانی آموزش وپرورش، ادارات کل استان، اداره کل نوسازی استان اداره کل آموزش وپرورش و دانشگاه فرهنگیان تجمیع می‌شود و سازمان آموزش و پرورش استان شکل می‌گیرد. یعنی همه تحت کل یک واحد قرار می‌گیرند و این تکثر واحدهای استانی را نخواهیم داشت. بعد مهم‌تر از اصل تشکیل سازمان‌های استانی، اختیارات مالی و اداری از ستاد به استان تخصیص داده می‌شود؛ درنتیجه استان‌ها از حیث ساختاری تقویت می‌شوند و ارتقا پیدا می‌کنند و یک سازمان شکل می‌گیرد؛ همچنین اختیارات مالی و اعتباری در اختیارشان قرار می‌گیرد. این گونه که یک استان خودش مسئول تنظیم بودجه و نیز انجام امور اداری‌اش می‌شود.

وی ادامه داد: محور دیگر این طرح، دربردارنده اجباری شدن یک سال پیش دبستانی برای دانش‌آموزان است. بدین صورت که توسط مجلس به گونه‌ای این طرح جلو برود که هیچ گونه بار مالی بر آموزش وپرورش اضافه نشود. به همین دلیل تلاش شده است تا در این ساختار جدید، شروع سن آموزش از پنج سال تمام باشد و دانش آموز در سال اولی که تحصیل را آغاز می‌کند، وارد آموزش‌های پیش‌دبستانی شود و بعد از آن، دوره پنج ساله آموزش ابتدایی را بگذرانند. در این ساختار، نظام آموزش تبدیل به نظام ۱،۵،۳،۳ می‌شود. یک سال پیش دبستانی، پنچ سال ابتدایی، سه سال متوسطه اول و سه سال متوسطه دوم. در این طرح قید شده است که در محتوای دوره ابتدایی هم بازنگری شود و آموزش‌ها از حافظه محوری به مهارت محوری تبدیل شود و تکلیف نیز هم در دوره ابتدایی بر بازی و سرگرمی متمرکز باشد.

عبداللهی افزود: در محور دیگر بر تغییرات ساختاری آموزش وپرورش تاکید شده است، بدین صورت که یک معاونت اقتصادی در آموزش و پرورش شکل می‌گیرد که این معاونت وظیفه دارد همین حالت فعلی که آموزش وپرورش از حیث منابع درآمدی دارد را در یک مدیریت واحد و متمرکز اقتصادی در کنترل داشته باشد و بتواند درآمدهای اقتصادی آموزش و پرورش را افزایش بدهد. این کار دو کارکرد مهم دارد؛ یکی این که معاونت نیروی انسانی و پشتیبانی آموزش وپرورش از قید کارهای اقتصادی رها می‌شود و می تواند بر مسئله نیروی انسانی متمرکز شود و دومین کارکرد آن، رونق گرفتن درآمدهای اختصاصی آموزش و پرورش است. در این طرح آموزش و پرورش به دنبال کارهای سرمایه‌داری کشانده نمی‌شود.

در محور چهارم، به ایجاد یک واحد عملیاتی برای توزیع عادلانه‌ی امکانات در آموزش و پرورش تاکید شده است. این طرح همانند دهک‌بندی‌های اقتصادی برای آموزش و پرورش هم لحاظ شده است و مدارس رتبه‌بندی می‌شوند؛ به این گونه که ابتدا یک پایگاه جامع مدارس شکل بگیرد و بعد مبتنی بر این پایگاه جامع رتبه بندی مدارس را داشته باشیم که به توان یک واحد عملیاتی برای سیاست‌گذاری در صحن وضعیت آموزش وپرورش شکل بگیرد. اگر این مسئله اتفاق بیفتد، دیگر بحث‌های سلیقه‌ای و رقابت‌های نابجا درمورد نوع غذا و نوع اردو و… کم می‌شود. بر این اساس می‌توان بودجه‌ریزی و بودجه‌های حمایتی را تقسیم کرد؛ همچنین یک وضعیتی از مدارس آموزش وپرورش در اختیار سیاست گذار قرار می‌گیرد.

پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی افزود: محور پنجم در رابطه با انجمن اولیا و مربیان می‌باشد. برای ارتقای مشارکت‌های انجمن‌های مردمی در آموزش و پرورش در این طرح تلاش شده است تا انجمن اولیا و مربیان را ارتقا دهد و به یک نهاد عمومی غیر دولتی تبدیل کند که کارکردهای خاص خودش را دارد.

وی تاکید کرد: در بخش دیگر، برای تشویق معلمان ابتدایی و معلمان روستایی مشوق‌هایی برای جبران خدمات آنان درنظر گرفته شده است. این مشوق‌ها شامل افزایش برخی از ضریب‌های شغلی مانند هزینه رفت وآمد این افراد به مناطق و موارد دیگر می‌شود.

عبداللهی گفت: محور دیگر این طرح، در خصوص معلمین مدارس استعدادهای درخشان است. اکنون معلم‌هایی که امتیاز بالاتری دارند وارد این مدارس می‌شوند و همین امر باعث می‌شود که مدارس عادی و دولتی از وجود این معلمین بی‌بهره بمانند؛ به همین دلیل در این طرح به جهت رعایت عدالت و تقویت مدارس دولتی این نکته گنجاده شده است که معلم ویژه مدارس استعداد درخشان از پایه تشکیل شود وآن دسته از معلمانی هم که در مدارس استعداد درخشان هستند ساعت موظفیشان نصف شود. به این صورت که نیمی از زمان را در مدارس استعداد درخشان و نیم دیگر را در مدارس دولتی و عادی حضور داشته باشند تا دانش آموزان مدارس عادی و دولتی نیز از تدریس این معلمین بهرمند شوند.

وی در پایان اظهار کرد: برون‌سپاری چاپ و توزیع کتب درسی و کمک درسی و تمامی بسته‌های یادگیری به بخش غیردولتی به‌منظور کاهش تصدی‌گری‌های دولتی و تفکیک درگاه جذب نیروی آموزشی و اداری در آزمون‌های استخدامی وزارت آموزش‌وپرورش، از دیگر موارد مطرح شده در این طرح پیشنهادی است.