شاخصه های معماری و شهرسازی سازگار با «هویت، فرهنگ و سبک زندگی غنی اسلامی - ایرانی» شامل اصول، راهبردها، راهکارها و شاخص های مطلوب منتشر شد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ این گزارش از سوی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و با همکاری ستاد راهبری معماری و شهرسازی حوزه های علمیه، فرهنگستان علوم اسلامی قم، مؤسسه مسکن و عمران اجتماعی بسیج تهیه شده است.
در این گزارش ۹ اصل اساسی شامل موارد ذیل بیان شده است؛
اصل اول: صیانت از هویت (تمدنی، جمعی، فردی).
اصل دوم: تحکیم بنیان خانواده (در مراحل تشکیل، تثبیت و گسترش).
اصل سوم: احترام به کرامت انسانی (حق کیفیت، زیبایی، امکانات، خدمات).
اصل چهارم: تحقق عدالت (توزیع‌متوازن ِجمعیت، زمین، فضا، فرصت‌ها).
اصل پنجم: خوداتکائی‌و مولد بودن (در مقیاس‌های خانگی، محلی و شهری).
اصل ششم: تسهیل و ارتقای مشارکت و حضور مردم (در مراحل سیاست‌گذاری، نظارت، مطالبه‌گری).
اصل هفتم: حفظ و احیا طبیعت و محیط‌زیست (انرژی، آب، پوشش گیاهی، اکوزیست).
اصل هشتم: تأمین امنیت و ایمنی (امنیت فرهنگی، اجتماعی، روانی و ایمنی جسمی).
اصل نهم: مدیریت دانش (تولید و چرخه دانش، الگوسازی، رقابت سالم).
در مقدمه این گزارش آمده: توصـیف معماری و شـهرسـازی، در راسـتای تحقق هویت، فرهنگ و سـبک زندگی غنی اسـلامی – ایرانی، اقتضـا می‌کند ابتدا مشـخص شـود چه لایه‌ها و سـطوحی از معماری و شـهرسـازی روی چه لایه‌ها و سـطوحی از سـبک زندگی افراد تأثیرگذار اسـت. درواقع این پرسـش مطرح می‌شـود که معماری و شـهرسـازی و سـبک زندگی افراد، در چه نقاطی محل اصطکاک و تلاقی قرار می‌گیرند.
از بررسی و مرور ادبیات مربوط اعم از منابع تخصصی، پژوهش‌ها و اسناد مصوب، ٩(نه) مورد کلی به‌عنوان نقاط اصلی تلاقی و اصطکاک مزبور حاصل شد که عبارت اند از؛»١. هویـت؛ ٢. خـانواده؛ ٣. عـدالـت؛ ۴ کرامـت؛ ۵. خوداتکـائی و مولـد بودن؛ ۶. مشـارکـت اجتمـاعی؛ ٧. طبیعت و محیط‌زیست؛ ٨. امنیت و ایمنی؛ ٩. مدیریت دانش.«
مفاهیم فوق در اکثر مکاتب فکری وجود دارند؛ هر گرایش فکری در تلاش است سبک زندگی مطلوب مورد نظر خویش را از طریق نوع توصـیف و درجه اولویتی که به هریک از این مفاهیم می‌دهد محقق کنند. لکن آنچه وجه تمایز میان مکاتب فکری مختلف در مورد مفاهیم مذکور است، نسبت این مفاهیم با پیش‌فرضها و اصول موضوعه هر مکتب فکری است. این نسبت از دو وجه اساسی قابل‌تحلیل است:
اولا_ هر مفهوم مبتنی بر پیش‌فرض ها تعریف می‌شـود. به‌عنوان مثـال مفهوم عدالت در فرهنـگ لیبرال منفعـت بیشـتر برای عـده بیشـتر، در فرهنـگ مـارکسـیسـت برابری و در اسـلام نیز گفتـه می‌شـود: العـدل إعطـاء کل ذی حق حقه». این سـه تلقی از مفهوم عدالت علی‌رغم اشـتراک لفظی، در معنـا باهم تفـاوت جدی دارند. بدیهی است معانی هریک را پیش‌فرضهای بنیادین این سه فرهنگ تعیین می‌کنند.
ثانی: وزن و سـهم تأثیر هر موضـوع نسـبت با پیش‌فرضها مشـخص می‌شـود. به‌طور مثال مفهوم خانواده در هر سه فرهنگ پیش‌گفته وجود دارد، لکن ارزش و منزلت خانواده در هر یک از این فرهنگ‌ها متفاوت است. در فرهنگ کمونیسم، اعتقاد جدی به خانواده وجود ندارد یا در برخی فرهنگ‌های مادی خانواده در مرتبه پایین‌تری از رشد اقتصادی تحلیل و ارزشگذاری می‌شود؛ درحالی‌که در فرهنگ اسلامی، خانواده از منزلت بسیار بالاتری نسبت به منافع اقتصادی ارزشگذاری می‌شود.
ازآنجایی‌که این متن با هدف دسـتیابی به ویژگی‌های معماری و شـهرسـازیِ اسـلامی تنظیم شـده و تحقق آن در گرو چگونگی فهم و تعریف مفاهیم نه‌گانه فوق (نقاط اصـطکاک و تلاقی میان معماری و شـهرسـازی با رفتار و سـبـک زنـدگی افراد) از منظر آموزههـای اسـلام اسـت، تلاش شـد ابتـدا بـا ابتنـا بر آموزههـای دینی (اعم از آموزههای ارزشی، اخلاقی و فقهی) هر مفهوم توصیف و مطلوبیت‌های مترتب بر آن احصا شود و در ادامه راهبردها، راهکارها و شاخص‌های مطلوبِ متناظر با هریک مشخص شود.
انتهای پیام/
https://ihkn.ir/?p=32676
نظرات