خانواده مقاوم در عرصه اقتصادی با مولدیت معنا پیدا می کند/ تربیت اقتصادی خانواده در فضای سیطره ارزش های نظام سرمایه داری/ هنوز برای خانواده موجودیت اصیل قائل نشده ایم

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، دکتر عادل پیغامی، استاد دانشگاه در نشست تربیت اقتصادی خانواده در فضای سیطره ارزش های نظام سرمایه داری به ایراد سخن پرداخت که متن آن بدین شرح است؛

وقتی از خانواده مقاوم سخن می گوییم اولین گام این است که موجودیتی به نام خانواده را به عنوان یک وجود اصیل شناسایی کنیم. برخی علما در اندیشه حکمی اسلامی به این نتیجه رسیده اند که اصل بر توامان بودن اصالت فرد و اصالت جمع است. اولین هویت جمعی ما خانواده است. اما ما هنوز در هستی شناسی ذهن خود آنچنان که باید و شاید برای خانواده موجودیت اصیل قائل نشده ایم؛ نه نظام حقوقی ما و نه نظام فقهی ما.

در یونان باستان و نگاه ارسطویی، حکمت عملی، چگونگی برپاکردن وضع مطلوب است. حکمت عملی از جنس مداخله در خارج است.

کلمه تدبیر منزل در ادبیات یونانی “ایکونومی” نامیده می شد؛ اقتصاد در ترکیب اصیل خود از ابتدا با خانواده آغاز شد.

برای اینکه در خانواده، ترکیب واقعی شکل بگیرد راه آن ولایت است نه به تعبیر سیاسی. بلکه شکل گیری شبکه های درون خانوادگی و برون خانوادگی.

خانواده مقاوم در عرصه اقتصادی با مولدیت معنا پیدا می کند. دو گانه مولد و غیر مولد اصیل است نه دو گانه مصرف و تولید.

وقتی از خانواده مقاوم سخن می گوییم اولین گام این است که موجودیتی به نام خانواده را به عنوان یک وجود اصیل شناسایی کنیم. برخی علما در اندیشه حکمی اسلامی به این نتیجه رسیده اند که اصل بر توامان بودن اصالت فرد و اصالت جمع است. اولین هویت جمعی ما خانواده است. اما ما هنوز در هستی شناسی ذهن خود آنچنان که باید و شاید برای خانواده موجودیت اصیل قائل نشده ایم؛ نه نظام حقوقی ما و نه نظام فقهی ما.

در یونان باستان و نگاه ارسطویی، حکمت عملی، چگونگی برپاکردن وضع مطلوب است. حکمت عملی از جنس مداخله در خارج است. مداخله، دخالت در عین خارجی برای ساختن یک وضعیت مطلوب است و حتما هدفی دارد. وضع مطلوب در ساحت فردی، اخلاق؛ در ساحت خانواده، تدبیر منزل و در ساحت کلان اجتماعی، سیاست مدن نامیده شد. در نگاه ارسطو این ساحتهای سه گانه اصیل بوده
و در دیدگاه حکمت اسلامی هم اصیل شد.

کلمه تدبیر منزل در ادبیات یونانی ایکونومی نامیده می شد (نومی یعنی تدبیر و ایکو یعنی خانه). پس اقتصاد در ترکیب اصیل خود از ابتدا با خانواده آغاز شد؛ اینکه بعد غرب سرمایه داری چه اشتباهی کرد، سر جای خود محفوظ.

دین آمده اقوم بسازد؛ این مساله عقلی نیز هست که انسان هر چیزی را با دوام بسازد. راه حل مقاوم بودن، به همان چیزی است که هویت جمعی در آن شکل می گیرد.

برای اینکه در خانواده، ترکیب واقعی شکل بگیرد راه آن ولایت است نه به تعبیر سیاسی. مقام معظم رهبری در کتاب اندیشه سیاسی اسلام، “ولایت” را به بکارگیری ارتباط و شکل گیری شبکه ها تعریف کرده اند. پس اولا اصل ولایت در شکل گیری شبکه های درون خانوادگی است؛ به جهت تولید، مصرف، تخصیص منابع.

محور دیگر ولایت، شکل گیری شبکه ها بیرون از خانواده است؛ ایجاد شبکه با سایر خانواده ها، اقوام، دوستان و … . در اصطلاح دینی ادبیاتی از قبیل صله رحم، شبکه خانوادگی را شکل می دهند. بدین ترتیب بخشی از معنای مقاومت به اتصالات زنجیره وار است.

خانواده مقاوم در عرصه اقتصادی با مولدیت معنا پیدا می کند. ما دو گانه مولد و غیر مولد داریم. این دو گانه اصیل است نه دو گانه مصرف و تولید که زاییده افکار مارکسیستها و اقلیتی در حاشیه غرب از قبیل مکتب فرانکفورتی هاست. چون در دوگانه مصرف و تولید حلقه ها به هم وصل اند؛ اگر به تولید، اهمیت دهید و مصرف را سرکوب کنید، حتما تولید هم سرکوب می شود. مصرف مایه حیات تولید است.

حالا خانواده مقاوم اسلامی، از چه حیثی مولد است؟ این را باید فهرست کرد. اولین تولید مهم خانواده که خود غربی ها مطرح کرده اند فرزند و تولید نسل است. هیچ بنگاهی نمی تواند تولید فرزند کند جز خانواده. باید خانواده مقاوم باشد. برای همین می بینید که انواع یارانه و پرداختی ها را انجام می دهند که بچه سالم تولید شود.

حدود ۱۰ سال پیش که رهبری سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ نمودند؛ آن روز عرض کردم که اقتصاد مقاوم در سطح کلان خود منوط به داشتن فرد مقاوم و خانواده مقاوم است تا برسیم به اینکه کشور مقاوم بخواهیم داشته باشیم.

انتهای پیام/

https://ihkn.ir/?p=36167