شاخصه‌های حداقلی یک مسئول برای اداره جامعه / ترس و خوف دلیل تولی مسئولین با کفار

 

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی؛ حجت الاسلام ذبیح الله نعیمیان، مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (علیه‌السلام) در نشستی با موضوع دولت فردا و الگوی سیاست‌ورزی شهید که چهارشنبه ۳۱ خرداد ماه به صورت مجازی برگزار شد، بیان داشت؛

 

استاندارد خدمت: حداقل‌هایی که برای اداره یک جامعه لازم است

 

استاندارد خدمت به معنای حداقل‌هایی است که برای مسئولیت یک شخص ضروری است.  قصد داریم استانداردهایی که برای اداره یک جامعه لازم است را مرور کنیم. باید برای هر منصبی استاندارد حداقلی تعریف و از نگاه کیفی به نگاه کمی برسیم. شخصی که قصد دارد نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود، بایستی قبل از این که مردم از او سوال کنند خودش را مورد سوال قرار دهد که آیا چنین ویژگی‌هایی را دارد یا خیر.

 

ادب خدمت، سطح بالایی از خدمت است. مرحوم آیت الله رئیسی حد نصاب بالایی در بحث خدمت داشتند که می‌تواند به عنوان ادب خدمت تلقی شود. الگویی که ایشان در عمل تحقق بخشیدند نیاز به واکاوی دارد؛ اما مقصود ما در این مطلب طرح حداقل‌های خدمت، تحت عنوان استانداردهای خدمت است.

در گذشته چند هزار نفر با سطوح متفاوتی از معلومات برای ریاست جمهوری ثبت‌نام می‌کردند. برای بررسی صلاحیت این افراد نیاز شد که معیارهای کیفی به معیارهای کمی تبدیل شود. شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت افراد نمی‌تواند به آداب خدمت که سطح بالای خدمت است بپردازد و در نتیجه تنها به استانداردهای خدمت توجه می‌کند؛ بنابراین لازم شد که شاخص‌هایی را به عنوان استاندارد خدمت به کار گرفته شود که عبارتند از:

 

1. اخلاص حداقلی: عرفان مقوله‌ای مبتنی بر بصیرت توحیدی است که متاسفانه توسط عموم مردم تنها در عالم اخلاق و معنویت مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین اثر آن بر روی دنیا و میدان خدمت مورد غفلت قرار می گیرد. اگر فردی از حداقل بصیرت توحیدی برخوردار نباشد، تنها به نیروهای انسانی تکیه می‌کند و از تکیه بر خداوند متعال غافل می‌شود. خداوند متعال در قرآن انسان را به تکیه بر صبر و هماهنگی و هم‌پیمانی با اهل ایمان سوق می‌دهد

 

2. برائت از مشرکین و کفار: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِیَاءَ  بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ یَتَوَلَّهُمْ مِنْکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ» در این آیه کسانی که تولّی  اهل کتاب می‌کند را ملحق به اهل کتاب معرفی می‌کند؛ بنابراین کسی که در منصب حکومت اسلامی قرار دارد ممکن است جزء نصاری و یهود قرار بگیرد. این افراد قلبشان مریض است. خداوند در این آیه می‌خواهد مرز گزاری کند و این مرز حداقل استاندارد برای خدمت در نظام اسلامی است. هدایت الهی برای چنین افرادی منتفی است.
3. نترسیدن از مشرکین و کفار: « فَتَرَى الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ یُسَارِعُونَ فِیهِمْ یَقُولُونَ نَخْشَى أَنْ تُصِیبَنَا دَائِرَهٌ فَعَسَى اللَّهُ أَنْ یَأْتِیَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَیُصْبِحُوا عَلَى مَا أَسَرُّوا فِی أَنْفُسِهِمْ نَادِمِینَ» افرادی که به سمت تولی اهل کتاب می‌روند، ترس و خوف دارند. این آیه بیان‌گر یک نصاب حداقلی است مبنی بر اینکه مسئول نباید از ترس آسیب کفار به تولی آن‌ها روی آورد. این افراد به سمت کفار و مشرکین شتابان حرکت خواهند کرد.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّهٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّهٍ عَلَى الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَهَ لَائِمٍ ذَلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ.

4. مریض القلب نبودن
5. نسبت به مؤمنان سرافکنده و فروتن
6. نسبت به کافران سرافراز و مقتدر
7. اهل جهاد در راه خدا
8. نترسیدن از ملامت و نکوهش: در عرصه سیاسی کوچک‌ترین موضع سیاسی زمینه ساز این است که افراد مختلف او را نکوهش کنند و کارگزار خدای متعال نباید از چنین نکوهش‌هایی بترسد.

 

داشتن چنین ویژگی‌هایی فضلی است جانب خداوند که بر هر کسی داده نمی‌شود. در آیه ۵۵ سوره مائده نیز مصداق خاص این ویژگی‌ها یعنی امیرالمومنین علی (علیه السلام) مشخص شده است. حال کسانی که تولی خداوند، رسول الله و امیرالمونین را داشته باشند جزو حزب الله هستند و خداوند به ایشان نوید پیروزی را می‌دهد.

ما در نظام ولایی زندگی می کنیم که این ولایت برای خداوند، پیامبر، رسول و وصی است و در نظام ولایی ما ولایت فقیه از قِبل امام معصوم به فقیه می رسد؛ بنابراین رئیس جمهور در نظام ولایی است و خود ولی فقیه نیز باید تولی امام معصوم را داشته باشد. بر این اساس باید این شاخصه و استاندارد را برای خدمت داشته باشیم که در نظام ولایی داشتن معرفت فقهی و حتی اجتهاد کفایت نمی‌کند، چون در نظام ولایی هستیم و صاحب منصب بایستی خود را در نظام ولایی تعریف کند. مهم نسیت فرد خود را مجتهد عادل بداند.

۹. کسانی که خود را اصلح می‌انگارند، ابتدا بایستی بدون تردید به این نتیجه برسند که خودشان اصلح‌اند و اگر تردید دارند باید دیگران را بر خود مقدم اعلام کنند؛ این افراد حتی اگر دیدند که توانمندی دارند و از منظر خود اصلح‌اند و در رقابت شخص صالح رای‌آوری وجود دارد با وجود این که خودشان اصلح هستند اما رای آور نیستند و باقی ماندشان ممکن است رای شکن باشد و شخص ناصالحی میدان پیدا کند، وظیفه آن شخص متفاوت خواهد بود. این نیز شاخصه دیگری است.

۱۰. در آیه ۵۷ سوره مائده می فرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَکُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَالْکُفَّارَ أَوْلِیَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» ای اهل ایمان، با آن گروه از اهل کتاب و کافران که دین شما را به فسوس و بازیچه گرفتند دوستی مکنید و از خدا بترسید اگر به او ایمان آورده‌اید.  خداوند در صفحه ۱۱۷، دو مرتبه تاکید دارد که تولی دیگران را نکنید. این بخش از آیه «وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» می فرماید اگر ایمان دارید تقوا پیشه کنید؛ مصداق تقوا در اینجا تولی است. بنابراین اگر می خواهید تقوا داشته باشد، عدم تولی از کفار مصداق تقوا و حزب الله خواهد بود. با توجه به آیات سوره مبارکه مائده چنین به دست می آید که در نظام ولایی باید از برائت نسبت به کفار و مشرکین به سمت ولایت مقبول الهی حرکت کرد.

 

https://ihkn.ir/?p=37858