در ماده واحده بودجه سال ۱۴۰۲ که پس از تقدیم لایحه به مجلس، منتشر شده و مبنای قضاوت درباره بودجه فرهنگی است، در حقیقت، همه قانون بودجه را ننوشته و فقط جدول ۷ را نوشته که همه قانون بودجه نیست. در حالی که قانون بودجه علاوه بر جدول ۷، جدول ۱-۷ و متفرقه و یارانه‌ها را هم شامل می شود که مجموع آنها، بودجه یک دستگاه را تشکیل می‌دهد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح علوم انسانی اسلامی، به نقل از خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین مهدی رجایی نیا با بیان اینکه در روزهای اخیر در رسانه‌ها و فضای مجازی بحث‌ها و اظهارنظرهایی درباره بودجه فرهنگی کشور و توزیع آن در سطح نهادها و دستگاه‌ها می‌شود، که خیلی دقیق نیست، گفت: عموماً اظهارنظر کنندگان به جزئیات اعداد و ارقام و مبانی آماری بودجه‌ها و محاسبات آنها، توجه نمی کنند و از این جهت، این‌گونه اظهارنظرها افراد را دچار سوء برداشت می‌کند.
رجایی‌نیا افزود: بودجه را از دو حیث، نخست دستگاه‌ها و دوم، فصول لایحه بودجه می‌توان بررسی کرد. هم‌اکنون در حوزه فرهنگ، حدود ۶۰ دستگاه از ما بودجه فرهنگی می‌گیرند. ما امسال راجع به بودجه دستگاه‌های فرهنگی به دو شکل می‌توانیم اظهارنظر بکنیم؛ یکی تغییرات بودجه دستگاه‌های فرهنگ نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۱ و دیگری تغییرات بودجه دستگاه‌های فرهنگی نسبت به لایحه بودجه ۱۴۰۱.
وی در ادامه گفت: دستگاه‌های فرهنگی ما نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۱، رشد بودجه بالایی ندارند. حتی باید گفت تغییرات بودجه دستگاه‌های فرهنگی، طیفی را شامل می‌شود که از رشد منفی هست تا رشد مثبتی که حداکثر شاید ۲۵ درصد باشد.
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه میانگین رشد بودجه دستگاه‌های فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۱، حدود ۱۰,۵ درصد است، افزود: این عدد، شامل بودجه هزینه‌ای و بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای می‌شود. حتی رشد بودجه هزینه‌ای بخش فرهنگ در لایحه ۱۴۰۲ نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۱، حدود ۶.۵ درصد است که رشد بالایی نیست. اما نسبت به لایحه بودجه ۱۴۰۱، رشد بودجه فرهنگی نسبتاً خوب است و میانگین رشد حدود ۳۲.۶ درصد است.
رجایی‌نیا در ادامه گفت: قضاوت‌هایی که احیاناً در رسانه‌ها می شود، عموماً خیلی دقیق نیست و حتی شاید اگر رشد بودجه برخی دستگاه‌های فرهنگی را نسبت به قانون بودجه امسال در نظر بگیریم، رشدشان منفی است و بودجه آنها کاهش یافته است.
وی افزود: در ماده واحده بودجه سال ۱۴۰۲ که پس از تقدیم لایحه به مجلس، منتشر شده و مبنای قضاوت درباره بودجه فرهنگی است، در حقیقت، همه قانون بودجه را ننوشته و فقط جدول ۷ را نوشته که همه قانون بودجه نیست. در حالی که قانون بودجه علاوه بر جدول ۷، جدول ۱-۷ و متفرقه و یارانه‌ها را هم شامل می شود که مجموع آنها، بودجه یک دستگاه را تشکیل می‌دهد. اما چون مقایسه‌ها فقط با جدول ۷ انجام می‌شود، قضاوت درست انجام نمی‌شود. پس برای مقایسه درست، باید ارقام مندرج در لایحه بودجه ۱۴۰۲ را نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۱ مقایسه کرد که تصویر درست‌تری را نشان می‌دهد.
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور با اعلام اینکه بررسی دقیق لایحه بودجه ۱۴۰۲ نشان‌دهنده رشد حدوداً ۱۰درصدی بودجه فرهنگی است، گفت: البته ما به مشکلات دولت در بحث بودجه کاملاً واقف هستیم و می‌دانیم که عمده منابع دولت صرف پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان و بازنشستگان می شود که تکلیف دولت بوده و پرداخت آنها اجتناب‌ناپذیر است. هر چقدر که بار این تکالیف اجتناب‌ناپذیر به هر دلیلی افزایش پیدا بکند، طبیعتاً باعث می‌شود بودجه سایر فعالیت‌ها کم بشود. حوزه فرهنگ هم، بیشتر حوزه فعالیت‌محور است و اگر رشد بودجه دستگاه‌های فرهنگی ما به نسبت کم می شود، به این خاطر است که باید ابتدا حقوق و دستمزدها تأمین بشود و بعد بودجه فعالیت‌ها تأمین شود.
اقتصاد فرهنگ و هنر نیاز به تقویت دارد
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور در پاسخ به این پرسش که برای حل مشکل کمبود بودجه فرهنگی باید چه کار کرد؟، گفت: امیدواریم در بلندمدت با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام می‌شود، بتوانیم در چند جبهه فرهنگ را تقویت بکنیم. یکی در حوزه اعتبارات دولت برای فرهنگ است که ان‌شاءالله با گشایش‌هایی که برای دولت فراهم بشود، بتواند سهم بیشتری را از بودجه به فرهنگ اختصاص بدهد.
رجایی‌نیا سپس گفت: برنامه دیگر در حوزه اقتصاد فرهنگ است که باید بیشتر روی آن کار بشود. مثلاً ما در حوزه ورزش، اقتصاد ورزش را خیلی جدی نگرفته‌ایم و کار زیادی در این حوزه نشده است. حتی کمک‌های دولت هم در راستای تقویت اقتصاد ورزش نیست. در حالی که باید کمک‌های دولتی جهت‌دار بشود که اقتصاد این بخش شکل بگیرد و رونق پیدا بکند. انتظار می رود وزارت ورزش و جوانان هم باید بیشتر به اقتصاد ورزش بپردازد و در این مسیر کار بکند.
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور در ادامه گفت: پس همه فعالیت‌هایی که در حوزه فرهنگ می‌شود، بعد اقتصادی دارد. مثلاً در بخش هنر، ما در حوزه اقتصاد هنر، کم کار کرده‌ایم. مثالی بزنم. فرض کنید الان در حوزه سینما، دولت سیاست تقویت و توسعه سینما را در پیش گرفته است. ما در سینما دو بعد تولید فیلم و پخش فیلم را داریم. در حالی‌که بودجه‌های خوبی به سازمان سینمایی، حوزه هنری، صدا و سیما و سایر بخش‌ها می‌دهیم، اما در حوزه سالن‌های نمایش، کشور خیلی عقب است. بخش خصوصی هم نمی‌آید فیلم‌های پرهزینه و باکیفیت بسازد، چون پخش در کشور ضعیف است و سرمایه او را برگشت نمی‌دهد. این است که بخش خصوصی به سمت تولید فیلم‌های دم دستی می‌رود تا با همین تعداد سالن‌های موجود، بتواند هزینه‌هایش را جبران کند. اینجا جایی است که اگر بخواهیم اقتصاد هنر تقویت بشود، باید در حوزه زیرساختی آن سرمایه‌گذاری‌هایی صورت بگیرد که بازار پخش فیلم را تقویت کند که برای تولید کننده بصرفد که برای تولیدات فاخر و ارزشمند، هزینه کند.
رجایی‌نیا سپس به صادرات محصولات فرهنگی پرداخت و گفت: کشور در این بخش ضعف دارد که باید بر روی آن کار بشود. به هر حال نمی‌شود انتظار داشت که تمام بار فرهنگ روی دوش دولت باشد. باید تلاش کنیم در برنامه هفتم، اقتصاد ورزش، اقتصاد هنر و اقتصاد فعالیت‌های دینی و مذهبی به سمت اصلی خودش سوق پیدا بکند و از محلی که می‌توانند، درآمدهای خودشان را کسب کنند.
وی اظهار کرد: جهت‌گیری کلان ما، تقویت بخش فرهنگ و افزایش گردش مالی این حوزه و تقویت سهم آن در تولید ملی است. شاید بخش فرهنگ بتواند قسمت زیادی از فعالیت‌ها و اشتغال‌ها را پوشش بدهد. مشروط به اینکه ما هم الزامات آن را رعایت بکنیم.
وقف مورد توجه جدی‌تر قرار بگیرد
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: در حوزه گردشگری و صنایع دستی و میراث فرهنگی هم، اقتصاد این بخش‌ها بسیار مهم است و تا به‌حال، کارهای خوبی شده که باید اقتصاد آنها تقویت بشود. در حوزه‌های معنوی و دینی هم که خودشان اقتصاد دارند که بیشتر به مردم و به وقف بر می‌گردد. اگر بخش وقف در کشور قوی بود و در بخش‌های معنوی و دینی خوب کار می‌کرد، اتکای بودجه این بخش‌ها به بودجه دولتی کاهش پیدا می‌کرد.
این مسئول با بیان اینکه یکی از جنبه‌های مثبت بودجه سال ۱۴۰۲ این است که برای دستگاه‌های دینی، بودجه توسعه موقوفات در نظر گرفته شده که بتوانند موقوفات خود را تقویت بکنند، افزود: حوزه وقف نه‌تنها می‌تواند از بخش‌های دینی و معنوی پشتیبانی بکند، بلکه می‌تواند بخش‌های دیگری مانند دانشگاه‌ها، آموزش و پرورش و خدمات بهداشتی و درمانی را هم پوشش بدهد. وقف از نظر ما، نهاد چهارم است که اگر روی آن کار بشود و دولت در تقویت و سازماندهی آن بکوشد، می‌تواند بار خدمات اجتماعی و دینی را به عهده بگیرد.
تشریح جزئیات بودجه فرهنگ، گردشگری و ورزش در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور در ادامه به تشریح جزئیات بودجه فرهنگ، گردشگری و ورزش کشور در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ پرداخت. رجایی‌نیا کاهش اعتبارات فرهنگی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ را نادرست اعلام کرد و گفت: با توجه به انتقال منابع هدفمندی یارانه‌ها به منابع عمومی اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای امور فرهنگ، گردشگری و ورزش، اعتبارات فرهنگی به صورت میانگین از رشد ۱۰,۵ درصدی برخوردار بوده است.
وی در پاسخ به انتقادهایی که بودجه فرهنگی را غیر قابل نظارت و غیر شفاف می‌دانند، گفت: سازوکارهای لازم به منظور نظارت بر عملکرد بودجه فرهنگی دستگاه‌های اجرایی ذیل امور فرهنگ، گردشگری و ورزش وجود دارد و سامانه کمک‌های بلاعوض به اشخاص حقوقی و حقیقی نیز در حال ارتقا است و اهتمام جدی دستگاه‌های اجرایی را طلب می‌کند.
این مسئول درباره دلایل بودجه صدا و سیما در بودجه ۱۴۰۲ گفت: افزایش بودجه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران علاوه بر پیش‌بینی افزایش حقوق کارکنان آن در چارچوب لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور به منظور ارتقای کمی و کیفی تولیدات آن سازمان صورت گرفته است که در بخش بودجه هزینه‌ای حدود ۱۵ درصد بوده و به صورت کلی و با احتساب سایر بودجه‌ها، بودجه این سازمان حدود ۸,۶ درصد رشد داشته است.
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور درباره وضعیت اعتبارات مراقبت از آثار ملی گفت: اعتبار برنامه صیانت از میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که فعالیت‌های حفاظت و مرمت آثار و بناها در قالب آن انجام می‌شود، از ۸,۸۶۰ میلیارد ریال سال ۱۴۰۱ با بیش از ۳۰ درصد رشد به ۱۱.۶۳۴ میلیارد ریال در لایحه بودجه ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرده است.
رجایی‌نیا درباره اعتبارات حوزه گردشگری و میراث فرهنگی و تغییرات آن نسبت به سال گذشته گفت: با توجه به انتقال منابع هدفمندی یارانه‌ها به منابع عمومی اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (بدون احتساب ردیف‌های متفرقه جدول ۱-۷ و ۹ لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور) به ترتیب ۲۱,۵ و ۲۳.۱ درصد رشد داشته است.
این مسئول درباره اولویت‌بندی اعتبارات ورزش در لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: اولویت تقسیم بودجه بخش ورزش وزارت ورزش و جوانان و اعتبار کمیته ملی المپیک و پارالمپیک شامل حمایت از ورزش همگانی؛ برگزاری بازی‌های آسیایی و پارا آسیایی هانگز ؛کسب سهمیه المپیک و پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس؛ بازسازی مجموعه‌های ورزشی آزادی و تختی و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام ورزشی با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد است.
رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان برنامه و بودجه کشور در ادامه به تشریح تبصره‌ای از لایحه بودجه ۱۴۰۲ پرداخت که به موجب آن، منابع حاصل از مالیات سیگار و تنباکو مطابق ردیف‌های تبصره ۱۷ قانون (از ابتدای سال ۱۴۰۲) صرف کمک به ورزش همگانی، ورزش بانوان و سلامت آحاد جامعه می‌شود. رجایی‌نیا گفت: بر این اساس، از هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ پنجاه تومان، تولید داخل با نشان بین‌المللی ۱۰۰ تومان و هر نخ سیگار وارداتی ۸۰۰ تومان مالیات اخذ خواهد شد. همچنین از هر بسته پنجاه گرمی تنباکو قلیان داخلی ۲۰ هزار تومان و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان وارداتی ۳۵ هزار تومان مالیات دریافت خواهد شد و برای بخش سلامت، ورزش همگانی و ورزش بانوان هزینه می‌شود که نشان از توجه ویژه دولت برای حمایت از سلامت جامعه، بانوان، محیط زیست و کانون خانواده است.
وی افزود: اجرایی شدن این تبصره، منجر به کاهش مصرف سیگار و افزایش بودجه سلامت و ورزش شده و تهدید را به فرصت تبدیل خواهد کرد.
https://ihkn.ir/?p=31733
نظرات